“Segon la television russa, la 3a Guèrra Mondiala a ja començat”, çò publicava Libération fa qualques jorns. De fach, dins los darrièrs jorns circulan pels mèdias e suls rets socials las rumors que la situacion de Siria, amb l’intervencion de Russia e dels Estats Units, fa aumentar la tension entre aqueles dos païses. Per aquela rason, lo VilaWeb a publicat una seguida de questions e de responsas, amb la tòca de portar un pauc de lum a las inconegudas qu’inquietan fòrça mond. Las reprodusèm çai jos.

1. Qual o ditz, aquò?
 
Las primièras questions a respondre son qual o ditz, aquò, ont a començat de se difusar aquela tèsi, e quin possible interès pòt aver per un dels camps que se comence a parlar d’una guèrra mondiala que, per ara, es pas estada declarada.
 
L’origina concreta son de declaracions de Tarek Ahmad, un politician sirian, dins la publicacion russa Sputnik. Sputnik es un mèdia que depend dirèctament del Kremlin e que difusa regularament de nòvas qu’interèssa de difusar del ponch de vista oficial de l’estat rus.
 
En aquelas declaracions, Ahmad diguèt que caldriá reconéisser que la Tresena Guèrra Mondiala aviá ja començat, que la forçavan “los Estats Units e sos sieus aliats” e qu’aviá la tòca de véncer China e Russia. Afirmava que la batalha per Siria èra solament una petita part del tot.
 
Sputnik va mai luènh e, dins lo meteis article, presenta la guèrra coma un combat entre los Estats Units e los que vòlon “un Mond multipolar”, de sòrta que, en se basant sus aquel argument, justifica que Russia defenda Bashshar Al Asad.
 
Pus tard, lo quite Al Asad faguèt de declaracions semblablas dins lo jornal rus Komsomolskaia Pravda. L’interès del govèrn sirian per la tèsi se compren aisidament, car refortís sa posicion e justifica l’accion de sos aliats russes, qu’en un an an gaireben reüssit de tracar los rebèls.
 
La clau principala, mas pas la sola, de tot aquò es lo ròtle de Russia en Siria. Russia es intrada dins la guèrra per defendre lo govèrn d’Al Assad, son aliat tradicional que li permet de manténer e de refortir la basa navala de Tartis. Mas o a fach amb una granda ferocitat, en bombardant continualament d’objectius civils, sustot a Alèp. Aquò a motivat la reaccion occidentala, qu’es fòrça critica amb lo comportament rus.
 
En mai d’aquò, après l’ocupacion russa de Crimèa e çò que sembla un cambiament d’aliança de la part de Turquia, l’OTAN es fòrça preocupada per la creissença de la capacitat navala russa, qu’e mai, incomprensiblament, recep l’ajuda espanhòla a Ceuta.
 
 
2. Mas Russia ataca o se defend?
 
Aquò depend. S’o agacham del costat occidental, es evident que Putin pòrta Russia a desplegar una politica fòrça agressiva envèrs Occident e particularament envèrs los païses vesins. L’annexion de Crimèa, l’intervencion dins las questions intèrnas ucraïnesas, l’ataca contra un avion de passatgièrs que subrevolava la zòna e ara son biais d’intervenir en Siria, tot aquò apondut a una retorica fòrça enflamada, causan dins l’OTAN la sensacion que Russia, après qualques decennis de replegament, torna espandir son domeni d’influéncia.
 
En mai d’aquò, Russia menaça de tornar dobrir de basas militaras dins de païses coma Vietnam o Cuba. A romput l’acòrdi amb los Estats Units per la reconversion del plutòni militar e dins los darrièrs meses s'es garrolhada sus gaireben tot amb l’ÒNU.
 
Mas, agachat del ponch de vista rus, es important de comprene qu’an la meteissa sensacion quand veson lo desplegament en massa d’efectius e d’armas de l’OTAN dins los païses que faguèron partida del Pache de Varsòvia. Segon Russia, l’URSS permetèt l’unificacion d’Alemanha perque li prometèron que i auriá pas una expansion de l’OTAN devèrs l’èst, una expansion que s’es menada a bon tèrme e que dins los darrièrs meses s’es accelerada.
 
Sus aquò i aguèt pas cap d'acòrdi formal, mas totes son consents per reconéisser qu’òm portèt informalament als russes l’idèa que l’OTAN s’espandiriá pas devèrs los païses de l’ancian Pache de Varsòvia se los russes permetián que tota l’Alemanha reunificada faguèsse partida de l’OTAN.
 
La realitat, a l’ora d’ara, es fòrça desparièra e totes los païses de l’Euròpa orientala que fasián partida del Pache de Varsòvia e mai los tres païses baltics son de membres de l’OTAN. E mai, l’Aliança Atlantica a barrat d’acòrdis de collaboracion amb mai d’estats qu’èran partida de l’Union Sovietica, coma Ucraïna, Georgia, Armenia e Cazacstan.
 
En mai d’aquò, aquestes darrièrs meses, l’OTAN a començat un desplegament de fòrças militaras dins aqueles païses qu’a pas de precedents. Tant de material coma de soldats. En junh passat, anoncièt lo desplegament de quatre batalhons multinacionals dins los tres païses baltics e Polonha envièt d’avions e d’esquipament antimissils en Romania. Aquelas operacions an menat las tropas de l’OTAN mai près que jamai de Moscòu, çò que las autoritats russas denoncièron amb veeméncia.
 
 
3. Mas se foguèsse una guèrra mondiala, se passarián de causas al delà de Siria… N’i passan?
 
Efectivament, s’aquò foguèsse una guèrra mondiala, i auriá ja qualques scenaris de conflicte e i son pas. Vaicí lo principal argument contra aquela tèsi. Ara, tanben es verai que dins aquestes jorns e setmanas se son passadas de causas que son pas gaire normalas.
 
Sustot perque an crescut fòrça notablament las activitats russas dins l’Atlantic. Tant a respècte del desplegament de sosmarins, qu’a tornat al nivèl de la guèrra freda, coma tocant qualques provocacions espectaclosas. A la fin de setembre, per exemple, dos bombardièrs russes amb capacitat nucleara volèron subre lo limit de las frontièras de Norvègia, del Reialme Unit, d'Irlanda e dels estats espanhòl e francés, escortats a tot moment per d’avions de combat de l’OTAN.
 
 
4. La tension politica entre Russia e los Estats Units a quicòm a veire?
 
A fòrça a veire. Aquò es evident. E tanben lo fach qu’als Estats Units i aja campanha electorala e que los democratas acusen Trump d’èsser complasent o quitament aliat de Putin.
 
Russia fa un bèl brieu qu’emplega Internet per d’operacions de ciberguèrra e espionatge, un domeni ont a desvolopat una granda activitat. E dins aquel contèxt a revelat, mejançant divèrses grops, quitament de corrièrs personals de la campanha democrata. La tension politica entre los Estats Units e Russia es arribada a de nivèls que se coneissián pas dempuèi la fin de la guèrra freda, mas degun sap pas s’après las eleccions tornarà davalar.
 
 
5. Quina conclusion ne tiram, de tot aquò? A esclatat la Tresena Guèrra Mondiala?
 
La conclusion mai senada seriá de refusar qu’aguèsse ja esclatat la Tresena Guèrra Mondiala e, encara mai, que se liurèsse ja en Siria, mas a l’encòp d'avertir de la grèva deterioracion de las relacions entre los Estats Units e Russia. Poiriam dire, en definitiva, que la Tresena Guèrra Mondiala es pas arribada, mas que dempuèi la casuda de l’URSS l’aviam pas jamai aguda tan près.