Se tendrà en Aran, del 4 al 6 de novembre que venon, las jornadas d’estudi de las Ordinacions de 1616, en tot commemorar lo 400n anniversari d’aquel tèxt legal màger de l’istòria d’Aran.
 
L’istorian occitan Patrici Pojada farà la conferéncia inaugurala, divendres 4 de novembre. Puèi la Fondacion Musèu Etnologic dera Val d’Aran presentarà la reproduccion de la publicacion originala, publicada en 1618. Aqueles actes se tendràn al sèti del Conselh General d’Aran, a Vielha.
 
Los actes contunharàn los 5 e 6 de novembre a l’albèrga Era Garona de Salardú e dins las glèisas d’Escunhau, Garòs e Unha ont se vesitarà e comentarà lors relòtges.
 
Las jornadas se centraràn sus l’estudi d’aquel eveniment e de sas repercussions per la Val d’Aran fa 400 ans. Las personas que lor agradariá d’i participar se devon inscriure per mejan del document çai jonch.

 
Las Ordinacions de 1616
 
L’an 1613, lo rei Felip III de Castelha (qu’èra tanben Felip IId d’Aragon, Valéncia e Malhòrca e comte de Barcelona), mandèt en Aran un foncionari nomenat Juan Francisco de Gracia per documentar e actualizar l’administracion aranesa. De Gràcia, qu’èra lo conselhièr del comte de Ribagòrça, mandèt una letra al rei en detalhant las vilas e vilatges del país, los castèls, las glèisas, las personas, las costumas, las leis e lo govèrn del Conselh General d’Aran. Tres ans puèi, en 1616, elaborèt un document apelat las Ordinacions per actualizar las leis e l’administracion del país. Aquel document foguèt mes en debat, modificat e aprovat pel Conselh General d’Aran durant los meses de setembre e octòbre de 1616. 
 
Las Ordinacions son un document e un episòdi màger de l’istòria de la Val d’Aran: dedins se ratifica l’autogovèrn del país, s’establís las penas per cèrts delictes e lo biais de las executar; tanben se parla del metòde d’“insaculacion” per la designacion del sindic, dels conselhièrs e de l’auditor dels comptes. L’“insaculacion” consistís a escriure los noms de las personas designablas sus un petit pergamin que se met dins una pèça de fusta, e se plaça dins un sac amb totas las autras pèças de fusta per lo tiratge al sòrt.
 
Aquel document nos permet de conéisser en detalh lo gra d’autogovèrn d’Aran fins a son abolicion en 1834 e nos precisa de detalhs importants. Gràcias a las Ordinacions sabèm qu’en aquel temps, Aran èra poblat per 854 personas, dont 100 a Vielha e 80 a Les e Bossòst, e mai i aviá 30 vilatges, 5 castèls e 23 tors de defensa.
 
La darrièra còpia que se consèrva de las Ordinacions es un libre estampat en 1752, que conten lo tèxt original en castelhan e que se pòt consultar dins los Archius Generals d’Aran e tanben en linha.