capçalera campanha

Actualitats

Los cans comprenon los mots umans

Segon un estudi publicat dins Science, los cans utilizan l’emisfèri esquèrre del cervèl per tractar los mots umans e l’emisfèri drech per tractar l’entonacion

| Xevi Vilaregut
S’es totjorn dich que los cans comprenián mai o mens l’entonacion umana. E aquò los fasiá reagir. Mas la publicacion d’un nòu estudi dirigit per Attila Andics, de l’Universitat Eöfvös Loránd, en Ongria, balha de nòvas donadas estonantas. Los cans comprenon ben l’entonacion umana, mas tanben los mots.
 
Segon l’estudi publicat dins Science, los cans utilizan l’emisfèri esquèrre per tractar los mots umans e l’emisfèri drech per tractar l’entonacion. Tot aquò provòca la reaccion dels cans als òrdres dels umans. Un fach qu’èra desconegut abans.
 
Se sap que los mots son las pèças basicas de las lengas e de la comunicacion umana. Mas tanben se sap que son de mal trobar dins de sistèmas de comunicacion non umans. Per tant, la resulta finala d’aqueste nòu estudi estona. Los umans utilizan en la comunicacion la paraula e l’entonacion. Ara, mentre qu’estudiavan los mecanismes de compreneson dels cans dins las universitats de Semmelweis e Eötvös Loránd (Ongria), an descobèrt que los cans son capables de comprene coma los umans.
 
“Pendent la comunicacion, i a una distribucion del trabalh dins lo cervèl uman. L’emisfèri esquèrre tracta los mots e lo drech l’entonacion —çò diguèt Andics—. E la comunicacion es lo resultat de las analisis de las paraulas d’un costat, e de l’autres de la manièra de las dire, es per aquela rason que i a comunicacion. E los cans utilizan lor cervèl de la meteissa manièra”.
 
Per far l’estudi, una còla scientifica entraïnèt 13 cans e los observèt amb un escanèr. Aital mesurèron l’activitat cerebrala dels cans quand ausisson de paraulas umanas. Pendent lo procès variavan l’entonacion e los mots. E los cans agissián d’un biais desparièr.
 
 
Variacions de mots e entonacion
 
Pendent l’estudi, los cans escotèron divèrsas variacions de vocabulari e d’entonacion —per exemple de mots diches en demandant e après d’una manièra nèutra— E los resultats soslinhavan que los cans tractan l’entonacion mas tanben los mots. Los umans fan parièr.
 
Aital, los scientifics descobriguèron que, non solament tractavan los mots e l’entonacion de manièra desseparada, mas qu’avián de besonh dels dos procèsses. Aquò fasiá, fin finala, que i aguèsse una compreneson del discors uman d’una manièra globala. (Legissètz la seguida)
 
 
 
 
Aqueste article es  publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
 




Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se podètz sosténer en venent sòci dels Amics de Jornalet o de l’associacion ADÒC, contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

francesc palma
8.

Ai un ca e cresi que me comprene plan ben.

  • 2
  • 0
Lo Muòl
7.

#6 Vertat ! poriái dire que totas las bestias parlan. personalament ai parlat amb las vacas los buòus, los cavals, las aucas tanben.... me cal arrestar, si que non vau passar per un pesca luna alprèp d'aquel mon occitanistas.

  • 2
  • 0
Jòrdi
6.

Ei ua causa plan evidenta entà toti es qu'auèm un can

  • 3
  • 0
Franc Bardòu
5.

1) Servi lo sovenir plan clar d'un can que viviá a Gavaudun, al nòrd de Carcin aut, al pè del sieu polit castèl. Èra a l'entorn de 1994. Lo darrièr de sos mèstres, britanics d'origina, èra mòrt, e una amiga de l'endreit, que n'aviá agut pietat, l'aviá pres amb ela. E ben mainatz-vos que, mentre que per nos parlar, escambiavem en francés, e mai, per un paure pauc (sonque, ailàs) en occitan, per nos far entendre del can, nos li caliá parlar en anglés… Sit down, e lo can se sietava. Sieta-te, assis, e lo can nos fintava, bravement, mas sens i entendre res…

2) Soi a pauc près segur que los gats tanben nos entendon, e pauc près del meteis biais. E soi pas lèunh de compréner que nosautres tanben, amb un esfòrç regular, acabam gaireben per entendre çò que nos vòlon dire. Devinham, amb un pauc d'atencion, d'amor e de respècte, çò que nos demandan, amb o sens mots.

Mentre que d'autres èsser vius e reputats plan mai intelligents jamai non entendrçn res a las demandas legitimas dels pòbles qu'ensajan de lor donar a entendre lor deit d'existir…

  • 4
  • 0
Lo Muòl
4.

Soi del Carcin bas a l'abroa de gasconha. Avem qualques retrach de gascon dins nòstre lengadocian.
Aici ensaji de normalizar :-)

  • 0
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article