Segon la mitologia grèga, Boreas (Βορέας) èra lo dieu responsable de l’arribada de l’ivèrn. Amb son caractèr violent, cada an aquel dieu del vent freg del nòrd èra lo que metiá fin a l’estiu. Segon çò que contan Erodòt e Plini, aquel dieu viviá dins l’anciana Tràcia, un territòri qu’anava de la mar Negra a Macedònia e de l’Egèa fins a Danubi. Mas, per contra, sos filhs abitavan dins una tèrra mai enlà del nòrd que nomenavan Iperborèa.
Los abitants d’aquel país, segon çò que conta Pindar, avián l’extraordinària singularitat de demorar totjorn mai joves, bèls e de patir pas cap de malautiá. En mai d’aquò, totes vivián dins una armonia e un bonaür jamai coneguts. Virgili e Ciceron diguèron que lor longevitat èra tala que se coneissiá pas lo cas qu’un d’eles foguèsse mòrt, e Ptolomèu disiá d’aquela tèrra que se trobava dins un continent perdut ont lo Solelh sortissiá qu’un còp per an e lo dieu Apollon, cada dètz e nòu annadas, viatjava amb son carri devèrs aquel país d’immortals iperboerans per se rejovenir.
La vida vidanta dels iperboreans èra fòrça particulara, e los ancians grècs consideravan qu’èra fòrça primitiva. Dins una faula de Selen se ditz qu’aguèron lo privilègi d’èsser estats los primièrs òmes a recebre una vesita de las gents de delà l’ocean los quals, impressionats per çò que vegèron, fugiguèron mòrts de paur devèrs lor país d’origina per jamai pus revenir.
Pendent fòrça annadas degun saupèt pas ont èra aquela tèrra, quitament pas s’aviá existit. Mas an descobèrt un bòsc subaquatic de 12 000 ans davant la còsta de Norfolk (Anglatèrra), que coïncidís justament amb l’epòca d’abans la darrièra glaciacion, quand un cambiament climatic sobde obliguèt los pòbles del nòrd a emigrar devèrs de tèrras pus caudas. Aqueles pòbles davalèron cap al sud en esperant de tornar qualque jorn, mas aquò poguèt pas èsser pr’amor que quand la temperatura aumentèt, las aigas de l’ocean avián pojat de 120 mètres en negant lors tèrras. Mas gràcias al legat dels grècs, a mièg camin entre l’istòria e la legenda, coneissèm lor existéncia e sabèm tanben que los grècs los nomenavan cèltas. Abans los nomenar “keltoi” (de gents amagadas), los apelavan curiosament “iperboreans“.
Se desconeis se los cèltas —nomenats atal per l’istorian Erodòt al sègle V abans Crist quand “Celtica” se situava dins la zòna dels Alps e del nòrd— èran descendents dirèctes dels abitants d’Iperborèa, aquela tèrra mitica ont, segon la legenda, confluïsson los plans terrèstres e los celèstes, e se dobrís de nòvas possibilitats per las originas de l’òme. Es possible que la civilizacion en realitat sorgiguèsse pas dins l’Orient Pròche mas que dins aquel endrech magic i anèsson de populacions desplaçadas qu’emigrèron en d’autres luòcs en portant amb elas lors coneissenças e en transmetent de maires a filhas, del meteis biais qu’òm narra un conte, dempuèi lor enfança, l’origina de lor istòria, generacion après generacion.
Ça que la, long de l’istòria, son tanben eissidas de multiplas teorias esotericas restacadas a la legenda iperboreana. Friedrich Nietzsche, per exemple, revendica dins son òbra la condicion d’iperborean, e d’autres autors mençonan dins lors òbras de personatges iperboreans, coma es lo cas d‘Ulisses, de James Joyce, e tanben lo personatge d’Eetu dins lo roman Òc (www. oc-book. com), que nos mòstra lo mond de l’esoterisme nazi dins la recèrca de l’origina de la raça ariana pel Tresen Reich d’Adolf Hitler e la societat secreta d’Ahnenerbe.
Mas, en realitat, delà las narracions eiretadas, sabèm pas grand causa dels particulars pòbles iperboreans e de lors mors estranhas, que los grècs qualifiquèron de primitivas, e mai s’es tanben possible que, en realitat, lors mors foguèsson tròp avançadas…Qual o sap?, Benlèu Iperborèa, en realitat, es pas quicòm mai que l’intencion simbolica e esperitala de la recèrca etèrna de l’òme en çò que qualques unes nomenan descenda de l’umanitat dins un plan material, dins l’espèra que s’impause un nòu òrdre mondial. O benlèu s’agís simplament de nòstre desir inconscient de tornar al Paradís, en cas que ne vengam.
De tot biais, es uèi un bon jorn per contar aquelas istòrias e d’autras al canton del fuòc, mentre que cadun celèbra aquesta nuèch del 31d’octòbre segon sa tradicion. Se manjarà de castanhas, d’autres manjaràn de sucrariás, d’autres metràn de candelas al defòra de lors ostals o se desguisaràn en quicòm d’òrre per ensajar d’espantar los marrits esperits que vagan en tot cercar un luòc ont demorar. Perque aquesta nuèch, segon çò que ditz la legenda, se dobrís lo Mond dels mòrts per tal qu’eles pòscan intrar en contacte amb los vivents.
E mentre que s’estompa la petita frontièra que i a entre lo real e l’imaginari, aquesta darrièra nuèch de l’estiu cèlta festejarem Samhain, e benlèu invocarem los nòstres ancessors per que nos desliuren de las conjuracions de las mascas e dels ensorcelaires e nos protegiscan dels esperits marrits que vòlon intar dins los nòstres ostals. Puèi, dins l’emisfèri nòrd, començarem tornarmai de caminar cap a l’ivèrn long e escur, amb lo desir que lo solstici d’estiu venent arribe lèu.
Vos desiri a totes un aürós cap d’an cèlta!
Griselda Lozano
Aqueste article se publica a l’encòp sus Jornalet en occitan en sul sit del roman Òc en espanhòl.
Los abitants d’aquel país, segon çò que conta Pindar, avián l’extraordinària singularitat de demorar totjorn mai joves, bèls e de patir pas cap de malautiá. En mai d’aquò, totes vivián dins una armonia e un bonaür jamai coneguts. Virgili e Ciceron diguèron que lor longevitat èra tala que se coneissiá pas lo cas qu’un d’eles foguèsse mòrt, e Ptolomèu disiá d’aquela tèrra que se trobava dins un continent perdut ont lo Solelh sortissiá qu’un còp per an e lo dieu Apollon, cada dètz e nòu annadas, viatjava amb son carri devèrs aquel país d’immortals iperboerans per se rejovenir.
La vida vidanta dels iperboreans èra fòrça particulara, e los ancians grècs consideravan qu’èra fòrça primitiva. Dins una faula de Selen se ditz qu’aguèron lo privilègi d’èsser estats los primièrs òmes a recebre una vesita de las gents de delà l’ocean los quals, impressionats per çò que vegèron, fugiguèron mòrts de paur devèrs lor país d’origina per jamai pus revenir.
Pendent fòrça annadas degun saupèt pas ont èra aquela tèrra, quitament pas s’aviá existit. Mas an descobèrt un bòsc subaquatic de 12 000 ans davant la còsta de Norfolk (Anglatèrra), que coïncidís justament amb l’epòca d’abans la darrièra glaciacion, quand un cambiament climatic sobde obliguèt los pòbles del nòrd a emigrar devèrs de tèrras pus caudas. Aqueles pòbles davalèron cap al sud en esperant de tornar qualque jorn, mas aquò poguèt pas èsser pr’amor que quand la temperatura aumentèt, las aigas de l’ocean avián pojat de 120 mètres en negant lors tèrras. Mas gràcias al legat dels grècs, a mièg camin entre l’istòria e la legenda, coneissèm lor existéncia e sabèm tanben que los grècs los nomenavan cèltas. Abans los nomenar “keltoi” (de gents amagadas), los apelavan curiosament “iperboreans“.
Se desconeis se los cèltas —nomenats atal per l’istorian Erodòt al sègle V abans Crist quand “Celtica” se situava dins la zòna dels Alps e del nòrd— èran descendents dirèctes dels abitants d’Iperborèa, aquela tèrra mitica ont, segon la legenda, confluïsson los plans terrèstres e los celèstes, e se dobrís de nòvas possibilitats per las originas de l’òme. Es possible que la civilizacion en realitat sorgiguèsse pas dins l’Orient Pròche mas que dins aquel endrech magic i anèsson de populacions desplaçadas qu’emigrèron en d’autres luòcs en portant amb elas lors coneissenças e en transmetent de maires a filhas, del meteis biais qu’òm narra un conte, dempuèi lor enfança, l’origina de lor istòria, generacion après generacion.
Ça que la, long de l’istòria, son tanben eissidas de multiplas teorias esotericas restacadas a la legenda iperboreana. Friedrich Nietzsche, per exemple, revendica dins son òbra la condicion d’iperborean, e d’autres autors mençonan dins lors òbras de personatges iperboreans, coma es lo cas d‘Ulisses, de James Joyce, e tanben lo personatge d’Eetu dins lo roman Òc (www. oc-book. com), que nos mòstra lo mond de l’esoterisme nazi dins la recèrca de l’origina de la raça ariana pel Tresen Reich d’Adolf Hitler e la societat secreta d’Ahnenerbe.
Mas, en realitat, delà las narracions eiretadas, sabèm pas grand causa dels particulars pòbles iperboreans e de lors mors estranhas, que los grècs qualifiquèron de primitivas, e mai s’es tanben possible que, en realitat, lors mors foguèsson tròp avançadas…Qual o sap?, Benlèu Iperborèa, en realitat, es pas quicòm mai que l’intencion simbolica e esperitala de la recèrca etèrna de l’òme en çò que qualques unes nomenan descenda de l’umanitat dins un plan material, dins l’espèra que s’impause un nòu òrdre mondial. O benlèu s’agís simplament de nòstre desir inconscient de tornar al Paradís, en cas que ne vengam.
De tot biais, es uèi un bon jorn per contar aquelas istòrias e d’autras al canton del fuòc, mentre que cadun celèbra aquesta nuèch del 31d’octòbre segon sa tradicion. Se manjarà de castanhas, d’autres manjaràn de sucrariás, d’autres metràn de candelas al defòra de lors ostals o se desguisaràn en quicòm d’òrre per ensajar d’espantar los marrits esperits que vagan en tot cercar un luòc ont demorar. Perque aquesta nuèch, segon çò que ditz la legenda, se dobrís lo Mond dels mòrts per tal qu’eles pòscan intrar en contacte amb los vivents.
E mentre que s’estompa la petita frontièra que i a entre lo real e l’imaginari, aquesta darrièra nuèch de l’estiu cèlta festejarem Samhain, e benlèu invocarem los nòstres ancessors per que nos desliuren de las conjuracions de las mascas e dels ensorcelaires e nos protegiscan dels esperits marrits que vòlon intar dins los nòstres ostals. Puèi, dins l’emisfèri nòrd, començarem tornarmai de caminar cap a l’ivèrn long e escur, amb lo desir que lo solstici d’estiu venent arribe lèu.
Vos desiri a totes un aürós cap d’an cèlta!
Griselda Lozano
Aqueste article se publica a l’encòp sus Jornalet en occitan en sul sit del roman Òc en espanhòl.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari