capçalera campanha

Actualitats

Era umanitat a sons comuns

En mots coma lengua utilizam tostemp “l” o “u”, en arròi o redond, era “r”, o era “i” entà díder petit

Un estudi prigond des paraules de mès de 6000 lengues demòstre ara qu’era umanitat utilize es madeishi sons entà designar objectes comuns e idèes sens qu’impòrte era lengua utilizada. Atau ac confirme ua còlha dera Universitat de Cornell qu’a hèt er estudi damb collègues argentins, alemands, olandesi e de Soïssa.
 
Aqueth nau estudi a estat dirigit per Morten Christiansen e confirme que i a un ligam plan fòrt entre diuèrsi concèptes basics en tota era umanitat. Es mots descriuen parts deths còrs uman o relacions familiars e tanben diuèrsi aspèctes deth mond naturau. Çò que hè estonant er estudi ei qu’arrecupère era vielha idèa que i a ua ligam plan estret entre eth son d’un mot e son significat. Dit d’ua auta manèra, aquera relacion ei totauments arbitrària.
 
“Aqueri sons se repetissen un còp e un aute en tota era planeta —çò diguec Christiansen—. Non ei importanta era dispersion geografica dera umanitat. Era ascendéncia lingüistica tanpòc non ei importanta. E se parlam de lengües isolades, tanpòc”.
 
Segons era còlha qu’a hèt er estudi, era condicion umana a quauquarren de comun que hè a díder es sons de determinadi mots dera madeisha manèra. Mès es significats arreconeishen que non s’a podut trapar quina ei aquera condicion. Aquerò qu’ei encara un mistèri.
 
 
Un estudi de mes de 6000 lengües
 
Dempús d’estudiar un vocabulari basic d’entre 40-100 mots des mès de 6000 lengües dera planeta, aquera còlha a podut soslinhar que mès deth 62% d’aqueres lengües an sons comuns. E açò ei atau en mès de 85% des familhes lingüístics dera Tèrra.
 
Es mots son pronoms, parts deth còrs e proprietats (petit, entièr), vèrbs que descriuen accions e nòms de fenomèns naturaus. E ua proporcion grana a ua associacion especifica damb es sons sens qu’impòrte era lengua.
 
Per aquera arrason, en mots coma lengua utilizam tostemp “l” o “u”, en arròi o redond, era “r”, o era “i” entà díder petit.
 
Er estudi, publicat en Proceedings of the National Academy of Sciences , assolidarie donques qu’era umanitat utilize tostemp es madeishi sons entà descríuer objèctes e idèes basiques. (Legissètz la seguida)

 
 
 
 


Aqueste article es  publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.




Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se podètz sosténer en venent sòci dels Amics de Jornalet o de l’associacion ADÒC, contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article