Ua navèra manèita de vulgarizacion: lo Patric Lavaud publica un obratge de toponimia sus Vasadés. E posquin municipalitats e autes EPCI deu parçan l’utilizar! E posqui tanben estar imitat en autes lòcs, pr’amor, curiosament, los occitans demòran globaument flacs en mestior de recuperacion toponimica.

Lo Patric Lavaud, etnològ de formacion, director de las “Nuèits atipicas”, lo hestenau longtemps establit a Lengon au parat deu quau se debanèren cinc edicions de l’Amassada de las lengas de França, ven de har pareisher un navèth obratge. Entitolat Toponymie gasconne du Sud-Gironde, que parla donc deus noms de lòcs d’aquera partida deu departament qui, en gròs, correspon a l’anciana diocèsi de Vasats. Enqüèra que lo vielh Vasadés avossi prolongaments hens las Lanas (Pissòs, Mostèirs, Lucsèir...). Lo Patric qu’es atentiu a tots los eretatges que tòcan a la lenga nòsta. Se sovienen deu son Medoc de boca a aurelhas (Edicions de l’Entre-duas-Mars), deu son libe sus l’acordeon diatonic dens las Lanas de Gasconha (Confluences), o deus sons filmes en òc (Raymond Lagardère, gemèir de Gasconha o Lenga d’amor, un 52-minutas de 2013 on parla de la descobèrta deus sons arradics familhaus dens lo Perigòrd lemosin).
 
“Broustey/Brostèir, Bédoura/Bedorar, Gourgouille/Gorgolha, lou Douc, los Gavachons, Mathiouet/Mativet...” Qu’a fotografiat quauquas centenas de panèus de noms de lòcs: noms oficiaus (administratius) de las comunas, bordalats o “quartièrs”, arrius, bosquets, pinhadars, castèths, carreiras, bòrdas perdudas au miei de la lana o dens la campanha gascona vasadesa. Darrèr aquera multitud microtoponimica se tròba la pregonda identitat occitana deus nòstes parçans.
 
Ont qu’anin —de Portèths, sus las arribas de Garona, a Casalís, de Sent Sefrian a L’Artiga o Lengon— que rencontran pertot, suus caminòts o granas vias, sus ua pista de DFCI (taus pompièrs) au miei de la seuva lanusqueta com deu costat de las arribas deu Ciron, aquera realitat linguistica. Qu’am enqüèra aquò. Un jorn, benlèu, un decret ponut de sèi pas on, decidirà que cau suprimir aqueth eretatge, o lo remplaçar per un còde numeric, lo francizar o l’anglicizar. Sabem pas... Totun, lo Lavaud que cèrca a explicar, a har compréner la significacion de tots aqueths noms qui rebaten un passat, un patrimòni.
 
Aqueth obratge d’intelligenta vulgarizacion es scientificament documentat. Los tribalhs de qualitat universitària qu’existissen e l’autor qu’a sabut ne tirar lo bon gran. Autora de mei d’un obratge sus la toponimia gascona e occitana en generau (Edicions Sud-Ouest, Cairn/In’òc...), la cercaira B. Boyrie-Fénié qu’a d’alhors hèit lo prefaci de l’obratge. Que cau esperar que dab aquera navèra atruna e las autas, los edilis e responsables deus navèths EPCI e autas comunautats de comunas, un chic pertot en Gasconha o alhors, agin l’idea de valorizar mélher aqueths noms de lòcs, testimoniatges de tant de causas.
 
 
 
 
Joan-Jacmes Fénié
 
 
 

---

LAVAUD, Patrick. Toponymie gasconne du Sud Gironde. Confluences, 2016. 287 paginas, 28 èuros.