O cal ben dire de tira, la trama d’aqueste roman es embolhacada al possible. Tre la debuta es malaisit de seguir l’afar. Los personatges apareisson nombroses sens aver cap de relacion entr’eles. Aquò empacha una bona compreneson del debanar de la narracion. Una narracion que comença sens cap ni coa. Lo legeire patís que patís abans de se poder agafar qualquas amiras e atal ensajar, de fial en cordura, de balhar de sens a n’aquesta bolhabaissa marselhesa. Es malaisit de dintrar dins l’univèrs narratic de l’autora. Siem d’ont mai decebuts que dins “Lei grands uèlhs doç de Marjoria”, son primièr roman policièr publicat, Amanda Biòt nos aviá balhat quicòm de mai linde e clar dins lo debanament de l’accion.
 
Dins son escritura l’autora usa mai que mai dels dialògues entre los personatges alara que daissa de caire las descripcions. Per exemple i a pas ges de descripcion dels paisatges urbans marselheses. Sos dialògues son, ademai, brèus, a l’empòtapeça, secs coma una trica. Mai brèus encara que los d’una pèça de teatre. A butar pas qu’un mossinèl diriái que son paures. Alavetz, se fasem l’adicion de discripcions pauras e de dialògues paures, aquò nos balha pas res de plan ric. D’ont mai, o tòrni escriure, que lo scenari es confús e sens gaire d’interés. Los fenomènas societals i son absents, amai se, plan solide, lo roman policièr deu pas càser dins l’analisi sociologica.
 
Amai lo ritme de la narracion se fa longàs per dire pas longassàs. Qualques còps, òm arriba quitament a s’emmerdar a legir aqueste “polardièr”. Tot aquò manca vertadièrament de vam. Per definicion un roman policièr deu anar a cent a l’ora. Deu coneisser de rebombiments a cada capitol, o pauc se’n manca. Es pas lo cas dins aquestes “Quartièrs perilhós” d’Amanda Biòt que me sembla, al contrari, plan letargiques. Òm sentís pas bolhir la topina mareselhesa dins aqueste roman. La literatura policièra occitana deu pas forçadament semblar la literatura policièra americana que ven ara la referéncia sus la planeta, pasmens nos deven d’èsser originals dins nòstre encastre original.
 
E l’umor? Completament absent l’umor. Pas ges d’umor dins aqueste roman policièr. Pensavi, amai contunhi de pensar, que l’umor es un ingredient indispensable a la literatura policièra. Malurosament de traparètz pas dins aquesta òbra. E de suspens? Pas mai que d’umor. Una enigma endacòm? Que nani Dònas e Sénhers. Just un scenari plan torcat, plan lissat, mas sens gaire d’originalitat. Lo comble de tot aquò me sembla lo manca de solaritat dins un airal que se trapa a broa de Miègterrana.
 
La pus bèla qualitat d’aquesta òbra e d’èsser un òbra de femna. Alavetz, d’ont mai va e d’ont mai me maini que se los òmes son capables de descriure amb èime e justessa los personatges masculins, los trapi incapable de descriure d’un biais viu e autentic los personatges femenins. Me dirètz que cal pas aver fach dètz ans de psicoanalisi per comprene aquela incapacitat que qualificarai de “fondamentalament naturala”. Las femnas, elas, pòdon tanplan pincar amb empatia un personatge femenin coma masculin. Res lor escapa pas que siá d’un costat coma de l’autre. Es aquesta escritura femenina que m’agrada a cò d’Amanda Biòt.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
_____
BIÒT, Amandà. Quartièrs perilhós. Edicions de l’IEO, colleccion Crimis, 2001. 130 paginas.