Nadal Rey que’s morí lo 20 de noveme passat a l’atge de 104 ans. Que vadó a Levinhac (Verdunés) en 1911. Nadal qu’èra aderent a nombrosas associacions, la Companhia deus escrivans de Tarn e Garona, l’Associacion Miguel de Cervantes, l’Acadèmia de Montauban, l’Acadèmia de Lengadòc... . Hèra estacat a la promocion de la lenga occitana, que creè la seccion occitana deu club deus retirats de l’Educacion nacionau. Qu’estó decorat de la legion d’Aunor e de las Palmas Academicas (aunora los membres eminents de l’Universitat), que recebó tanben la Medalha de l’Òrdi de Malta.
La montaubanesa, Nadyne Vern-Frouillou, que hasón un aumenatge deus ponhents a Nadal Rei dens lo jornau Luchon Mag dimèrcs passat: “Adiu Nadal Rey, cantorau de la lenga occitana” e “promotor de la vitalitat deus ainats”
Adaptat de l’article de Fanny Lartigot publicat dins La Setmana lo 25 de novembre 2016.
La montaubanesa, Nadyne Vern-Frouillou, que hasón un aumenatge deus ponhents a Nadal Rei dens lo jornau Luchon Mag dimèrcs passat: “Adiu Nadal Rey, cantorau de la lenga occitana” e “promotor de la vitalitat deus ainats”
“Lo men pair, haur, que volèva har lo tor de França, partit d’Escatalens (Tarn e Garona), que passè per Levinhac (31) on Marie Berger èra vienuda de la vath de Sava... Lo son torn de França que s’estanquè a Levinhac!”. […] Que vad bilingüe au brèç (dab un pair lengadocian e ua mair gascona) e qu’aimava díser que n’avèva pas jamei parlat francés dab la soa mair: “La mea mair que parlava hèra plan lo gascon e l’enténer, entertienèva la mea memòria de la lenga. D’alhors, li parlar en francés, tà jo n’èra pas de pensar”.
Çò qui poderé paréisher com un handicap aus uelhs d’uns, non destorbè pas briga l’escaduda deu petit escolan de Levinhac qui coneishó ua vita personau, esportiva, intellectuau, professionau, associativa hèra intensa capvath lo monde.
Que seré plan segur hèra long d’evocar 105 annadas d’aqueth professor de castelhan tà qui lo mot retirada n’existiva pas, e qui, en tornar tà França, e’s hasó l’inventaire deu concèpte deus Ainats (“personas atjadas avent lo dret e lo dever de transmission”), en descobrir que lo monde deu medish atge qu’eth, e’s morfondèvan dens lo lor vilatge. “50 ans d’exili dont 32 ans d’Agrica avèvan hèit de jo un inconeigut; la lenga mairau que’m tornè balhar plaça dens lo men país”.
Au moment de l’acamp constitutiu de l’Amicau deus Ancians de la Vila Diu deu Temple (82) qu’avèva creada, l’idea qu’apareishó de las bonas, mes en aparte, un gropòt qu’esitava... e que digó en occitan: “Qu’ei ua idèa de las bonas, mes qu’ei de dòu har que sia un estrangèr qui ns’amuisha çò que cau har”. Nadal Rey que reagí suu pic: “E ont es l’estrangèr?... En tot cas sui pas ieu! La lenga la parli tan plan coma vos”.
N’estujava pas la soa passion tau castelhan qu’ensenhè abans d’estar censor de licèu, la soa escaduda professionau puish associativa n’ei pas estada perturbada peu son bilingüisme...occitan. Que’s harà cantorau de la soa lenga mairau e promotor dela vitalitat deus ainats. La Vila Diu deu Temple que vad lo brèç d’ua idèa creada en 1974 e qui mercés a la dinamica de Nadal Rey, hasó lo torn deu monde.
Conscient que los ainats demorats au país èran los guardians d’un concèpte de civilizacion de qui calèva preservar e transméter, Nadal Rey que decidí de har partejar aquera presa de consciéncia e de desvolopar la dignitat païsana tant escornada per la vergonha e lo mesprètz infligits insidiosament, mes dab fòrça pendent decennis.
Dens un deus sons darrèrs obratges, La beròja aventura, qu’evòca lo son parcors au servici deus ainats. Hèra actiu dinc ad aquestas darrèras annadas, Nadal Rey que deisha ua leiçon de vita dens lo son darrèr obratge 100 ans au demiei deus òmis.
“Qu’èi d’ara enlà un atge a 3 chifras; que guardi la mea activitat, que responi a las sollicitacions o a las invitacions qui m’arriban. Dens la calma deu men esperit, qu’ensagi de jutjar la mea vita. Que’m sembla aver causit lo bon camin: tribalhar, mudar, guardar la fe en l’òmi. Aquera règla de vita que rendó la mea existéncia atractiva e que desira que la relacion ad aquera e’vs sia utila”.
Çò qui poderé paréisher com un handicap aus uelhs d’uns, non destorbè pas briga l’escaduda deu petit escolan de Levinhac qui coneishó ua vita personau, esportiva, intellectuau, professionau, associativa hèra intensa capvath lo monde.
Que seré plan segur hèra long d’evocar 105 annadas d’aqueth professor de castelhan tà qui lo mot retirada n’existiva pas, e qui, en tornar tà França, e’s hasó l’inventaire deu concèpte deus Ainats (“personas atjadas avent lo dret e lo dever de transmission”), en descobrir que lo monde deu medish atge qu’eth, e’s morfondèvan dens lo lor vilatge. “50 ans d’exili dont 32 ans d’Agrica avèvan hèit de jo un inconeigut; la lenga mairau que’m tornè balhar plaça dens lo men país”.
Au moment de l’acamp constitutiu de l’Amicau deus Ancians de la Vila Diu deu Temple (82) qu’avèva creada, l’idea qu’apareishó de las bonas, mes en aparte, un gropòt qu’esitava... e que digó en occitan: “Qu’ei ua idèa de las bonas, mes qu’ei de dòu har que sia un estrangèr qui ns’amuisha çò que cau har”. Nadal Rey que reagí suu pic: “E ont es l’estrangèr?... En tot cas sui pas ieu! La lenga la parli tan plan coma vos”.
N’estujava pas la soa passion tau castelhan qu’ensenhè abans d’estar censor de licèu, la soa escaduda professionau puish associativa n’ei pas estada perturbada peu son bilingüisme...occitan. Que’s harà cantorau de la soa lenga mairau e promotor dela vitalitat deus ainats. La Vila Diu deu Temple que vad lo brèç d’ua idèa creada en 1974 e qui mercés a la dinamica de Nadal Rey, hasó lo torn deu monde.
Conscient que los ainats demorats au país èran los guardians d’un concèpte de civilizacion de qui calèva preservar e transméter, Nadal Rey que decidí de har partejar aquera presa de consciéncia e de desvolopar la dignitat païsana tant escornada per la vergonha e lo mesprètz infligits insidiosament, mes dab fòrça pendent decennis.
Dens un deus sons darrèrs obratges, La beròja aventura, qu’evòca lo son parcors au servici deus ainats. Hèra actiu dinc ad aquestas darrèras annadas, Nadal Rey que deisha ua leiçon de vita dens lo son darrèr obratge 100 ans au demiei deus òmis.
“Qu’èi d’ara enlà un atge a 3 chifras; que guardi la mea activitat, que responi a las sollicitacions o a las invitacions qui m’arriban. Dens la calma deu men esperit, qu’ensagi de jutjar la mea vita. Que’m sembla aver causit lo bon camin: tribalhar, mudar, guardar la fe en l’òmi. Aquera règla de vita que rendó la mea existéncia atractiva e que desira que la relacion ad aquera e’vs sia utila”.
Adaptat de l’article de Fanny Lartigot publicat dins La Setmana lo 25 de novembre 2016.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Condolenças per la mòrt d'un occitanista de còr.
Cresi que i a una errada dins lo tèxte: Nadal moriguèt amb 104 o 105 ans?
Ne tròbi pas cap bibliografia. Poiriatz me donar un còp de man?
Omenatge a Nadal Rey, un ciutadan e un militant coma non ne trobam pas mai, un òme simple, umil e dreit, que jamai non me parlèt en francés. Un exemple per totes e per cadun.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari