La Cort de Justícia de la Republica Francesa a reconegut colpabla la directritz gerenta del Fons Monetari Internacional (FMI), Christine Lagarde, de “negligéncia” e “malversacion de fonzes publics” pel nomenat afar Tapie. Lagarde foguèt acusada en 2014 a causa d’una indemnizacion donada a l’entrepreneire Bernard Tapie, en aquel moment, Lagarde èra la ministra de las finanças del govèrn de Nicolas Sarkozy. En decembre passat, la Cort de Justícia de la Republica Francesa ordenèt que foguèsse jutjada. Lagarde depausèt un recors per aquela decision, mas divendres la Cort de Cassacion refusèt son apèl.
 
E mai s’es estada reconeguda colpabla, la cort francesa li a pas impausat cap de pena. Pasmens, la decision judiciària poiriá afectar sa reputacion e la del Fons Monetari Internacional.  Après Rodrigo Rato e Dominique Strauss-Kahn, Lagarde es lo tresen director de l’FMI perseguit en justícia.
 
 
L’afar Tapie
 
En 2008, Bernard Tapie, un òme d’afars francés, recebèt fòrça argent public dins un arbitratge de l’estat, ont ganhèt dins un litigi contra lo Crédit Lyonnais, alavetz una banca estatala, que li paguèt 403 milions d’èuros. Tot aquò se debanèt quand Lagarde èra ministra de l’economia e de las finanças del govèrn de Fillon jos Sarkozy.
 
Lo verdicte favorable a Tapie, amic personal de Sarkozy, causèt lo refús d’una partida de la societat francesa. Divèrses deputats del Partit Socialista faguèron lor denóncia en considerar que l’arbitratge foguèt pas brica imparcial.
 
Aqueles deputats visèron tanben Lagarde perque aviá utilizat un grop de magistrats particulars en luòc d’anar als tribunals ordinaris, quand èran en jòc los interèsses d’una institucion publica. Questionèron tanben aquela èx-ministra e uèi cap de l’FMI per non contestar pas una decision qu’obliguèt l’estat de far un pagament milionari a un entrepreneire privat.
 
 
Cantaire, pilòt de formula 3, bèl òme de la television, òme d’afars e politician biaissut
 
Tapie nasquèt en 1941 dins un quartièr paure de París. Èra filh d’una familha obrièra e umila, mas quand faguèt lo servici militar decidiguèt de cambiar de classa sociala e de venir un notable. Abans de capitar a èsser lo protegit de caps d’estat coma François Mitterand o Nicolas Sarkozy, foguèt cantaire, pilòt de formula 3, vendeire de televisors e animator popular de programas de television. En 1984, los joves franceses lo causiguèron coma “personalitat de l’an” mentre que las femnas lo considerèron coma lo “francés mai sedusent” après Alain Delon.
 
Dins los ans 80, “Nanard” (qu’es son escais) se consagrèt a l’espòrt, a la politica e a la comèdia. Fondèt l’esquipa ciclista La Vie Claire e crompèt l’Olimpic de Marselha. Dins aquela epòca l’esquipa occitana de fotbòl foguèt quatre còps campiona de França e campiona d’Euròpa en 1993, en batent l’Inter de Milan de Silvio Berlusconi, lo modèl de persona de seguir per Nanard. Tapie venguèt una de las vint personas mai ricas de França. En 2012 crompèt lo jornal La Provence.
 
Mitterand lo cridèt per ensajar d’anullar la creissença de l’FN de Jean-Marie Le Pen en Provença; e aital Tapie se presentèt a las legislativas de 1988 ont ganhèt son cadieral de deputat a Marselha. Contunhèt amb los afars. En 1991 crompèt la societat alemanda Adidas, qu’èra al bòrd de la falhida. Deslocalizèt d’usinas en Asia, modernizèt la marca e Adidas donèt tornarmai de benefici en 1993. Pauc de temps abans, Mitterrand li aviá ofèrt un pòst dins lo govèrn.
 
Per alonhar la fantauma del conflicte d’interèsses e poder èsser ministre de la vila, Mitterrand li demandèt de vendre sa participacion a Adidas. “Nanard” fisèt aquela operacion al Crédit Lyonnais. Foguèt alavetz que nasquèt l’escandal politicoeconomic mai grand, mai complicat e mai long de l’istòria francesa.