Actualitats
Los primièrs umans europèus manjavan de plantas e de carn e emplegavan pas lo fuòc
Los scientifics an tirat aquela conclusion après estudiar la maissa d’un ominid d’1,2 milion d’ans
De cercaires de l’Universitat Autonòma de Barcelona (UAB) e l’Universitat de York (Anglatèrra) an trobat que los primièrs europèus tenián una alimentacion equilibrada de plantas e de carn, e que fasián pas servir lo fuòc.
La descobèrta es arribada après verificar que dins la maissa d’un ominid d’1,2 milion d’ans, descobèrt a Atapuerca (Espanha) en 2007, i aviá de traças de teissut animal crud, de grans de pollèn d’una espècia de pin, de grands d’amidon cruds e de fragments d’insèctes, entre d’autras causas, segon çò qu’a raportat la còla de l’UAB dins un comunicat.
“I a pas d’evidéncias de l’inalacion de microcarbon, qu’es normalament un indicador clar de la proximitat del fuòc”, çò ditz lo comunicat, e sembla doncas que los europèus de fa mai d’un milion d’ans esplechavan e comprenián lor entorn, en manjant divèrses nutriments, sens los còire.
La professora cercaira de l’UAB, Karen Hardy, suggerís que fa 1,2 milions d’ans avián pas de coneissenças per se servir del fuòc, e soslinha que las pròvas pus ancianas son de fa 800 000 ans.
La recèrca es estada publicada dins la revista The Science of Nature e confirma que se comencèt de còire los aliments al moment que se detècta la multiplicacion genetica de l’amilasa dins la saliva, necessària per tractar l’amidon cosinat.
La descobèrta es arribada après verificar que dins la maissa d’un ominid d’1,2 milion d’ans, descobèrt a Atapuerca (Espanha) en 2007, i aviá de traças de teissut animal crud, de grans de pollèn d’una espècia de pin, de grands d’amidon cruds e de fragments d’insèctes, entre d’autras causas, segon çò qu’a raportat la còla de l’UAB dins un comunicat.
“I a pas d’evidéncias de l’inalacion de microcarbon, qu’es normalament un indicador clar de la proximitat del fuòc”, çò ditz lo comunicat, e sembla doncas que los europèus de fa mai d’un milion d’ans esplechavan e comprenián lor entorn, en manjant divèrses nutriments, sens los còire.
La professora cercaira de l’UAB, Karen Hardy, suggerís que fa 1,2 milions d’ans avián pas de coneissenças per se servir del fuòc, e soslinha que las pròvas pus ancianas son de fa 800 000 ans.
La recèrca es estada publicada dins la revista The Science of Nature e confirma que se comencèt de còire los aliments al moment que se detècta la multiplicacion genetica de l’amilasa dins la saliva, necessària per tractar l’amidon cosinat.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 "A hint" qu’ei "a clue" balhat exprès com endica, per exemple ua allusion o un tròç de responsa entà’vs har endevinar o compréner quauquarren. Qu’ac revíram per "indice" en francés e perqué pas en òc, mes en un hum de cas qu’emplegarí meilèu "ua endica".
I’ll give you a hint - Je vous donne un indice - Que’vs balhi ua endica.
Cf. "to take a hint" avisar l’allusion, har compte d’un avertiment (e PAS "*préner un indici", vivant!)…
Que’m sembla com a vos la polisemia de "indici" que permet sovent, mes pas lhèu tostemps, de rénder l’anglés "evidence". Be sàbem qu’en traduccion ne cau pas cercar ua equivaléncia tancada entà cada mot; los camps semantics que’s cavaucan shens superpausà’s exactament. Per exemple "evidence" que’s poiré revirar per "observacions", "dadas/donadas", "elements factuaus", etc. segon lo contèxte, e rarament o jamei per "pròva" en tot cap. E mei a còps ne’s revira pas mot e mot.
Evidence strongly suggests that… - Tot que sembla indicar que…
#2 Totparier, l'i a aitanben coma zo fatz remarcar "evidence/piece of evidence" per çò que ieu traduiriá pusleu per "indicacion probanta" (indici es polisemic mas se podriá utilizar tanben), evidéncia me sembla ben un anglicisme (manca si me tròban un emplec que coneisse pas çò que demòra possible) mas se pòt acceptar a mon idea.
#2 Un indici, en anglés, qu'es pusleu "a clue" o a la rigor "a hint" (mas quò tend mai devers un "conselh").
L’anglés qu’emplega dus mots : 'evidence' e 'proof' qui n’an pas exactament lo medish sens.
Mei precisament que delei lo fèits (facts), los indicis ([pieces of] evidence) e las pròvas (proofs).
Que voi riscar las definicions seguentas mes n’èi pas nada formacion scientifica, donc, s’ac pòdetz explicar mei plan, mercés de’m corregir.
- Un fèit qu’ei ua causa constatada (observada, mesurada, etc.) e admesa (emparada per pròvas s’ac cau), per exemple : « la Tèrra qu’orbita au torn deu Só », o « devath ua pression atmosferica de 1013,25 hPa, l’aiga que boreish a 100° C ».
- Un indici qu’ei lo produit, la traça, l’efèit o la consequéncia observabla d’un fèit o d’un fenomèn (rèstas arqueologicas per exemple).
- Ua pròva qu’ei tot indici, mesura, fenomèn o rasonament qui mostra o estableish hòra de dobte ua vertat scientifica, especiaument pr’amor çò d’observat ne’s pòt pas explicar autament. Atau, trobèssin un explic mei bon, tota pròva que pòt daishar de n’estar ua, pr’amor los sapients ne son pas abronquits a ua teoria quan ei infirmada per la realitat. La validitat d’ua teoria que s’aprècia mensh dab las pròvas que dab
1. la soa eficacitat practica (qui permet realizacions tecnicas emparadas suus fenomèns qui descriu) ;
2. la soa eficacitat predictiva (qui permet d’anonciar fenomèns o possibilitats non enqüèra observats, mes qui’s verifican per l’experiéncia).
Es que l’anglés '(piece of) evidence' e’s pòt rénder per "indici(s)", o se vau mei adoptar l’anglicisme "evidéncia"? Lexicografs, çò qui’n dísetz?
Un detalhet, evidéncia per pròva (scientifica) es un anglicisme innecessari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari