Almens 26 personas mòrtas e 27 de nafradas es lo tragic bilanç de la fusilhada contra de crestians còptes en Egipte, çò rapòrta Reuters. Un òme armat a tirat contra un autobús que menava los còptes d’Al Adwa al monastèri de Sant Samuèl, a unes 200 quilomètres al sud del Caire.


Egipte en estat d’emergéncia
 
En abril passat, lo govèrn egipcian decretèt tres meses d'estat d'emergéncia dins lo país après la dobla ataca contra de glèisas còptas a Tanta e a Alexàndria, en plen Dimenge de Rams, revendicat per l’autoproclamat Estat Islamic. Aquela orror daissèt, segon de donadas oficialas, 44 mòrts e 130 ferits.
 
Aquel doble atemptat seguissiá l’ataca que la patiguèt una catedrala còpta del Caire l’11 de decembre, ont moriguèron una vintena de personas.


Qui son los còptes
 
Los còptes son lo segond grop religiós mai nombrós d’Egipte, solament après los musulmans. Las estimacions mai bassas los situan al 5% de la populacion egipciana, del temps que las mai nautas dison que son mai del 20%. Minority Rights Group calcula qu’a l’ora d’ara serián entre 5 e 7 milions. I a tanben una comunautat còpta istoricament enrasigada dins lo país vesin de Sodan, e ara tanben en Libia, fruch de l’emigracion. Son de crestians, que la majoritat son fidèls a la Glèisa Còpta d’Egipte. Se i tròba tanben de minoritats catolicas e protestantas.
 
Lo mot còpte ven del mot arabi qubt que ven del grèc aigyptios, es a dire, “egipian”. La tradicion còpta ditz que la preséncia crestiana dins lo país es del sègle Ir après lo Crist, amb l’arribada de Marc l’Evangelista a las còstas mediterranèas. Es a dire, sièis sègles abans l’islam. En mai d’aquò, la lenga còpta —qu’a l’ora d’ara solament s’emplega d’un biais liturgic— es una evolucion modèrna de l’ancian egipcian, de la lenga dels faraons. Per aquelas doas rasons, los còptes insistisson sovent qu’eles son estats egipcians abans tota autra comunautat.
 
Los emplecs tradicionals dels còptes son divèrses. Dins l’elèit còpte se tròba de petits proprietaris e de gents d’afars. I son tanben los membres mai importants de la glèisa còpta. Las classas popularas còptas son formadas de païsans, d’obrièrs e d’elevaires —dont los qu’an de pòrcs, que s’utilizan tanben dins lo reciclatge d’escobilhas—.
 
 
Violéncias intensificadas dempuèi 1972
 
L’istòria dels còptes pendent las darrièras 50 annadas en Egipte es estada convulsada. Pels còptes, 1972 es un an simbolic: lo cremament de la glèisa de Khanka aquel an marca lo començament d’una seguida de violéncias qu’arriban fins al jorn d’uèi. Dempuèi se son passats divèrses chaples: 18 còptes assassinats en 1981 a Zawya Al Hamra, 21 de mai lo primièr jorn de 2000 a Al Kosheh, e d’autres 21 a la sortida d’una glèisa d’Alexàndria en 2010. Aqueles son los masèls mai sagnoses, mas n’i a agut d’autres, en mai del cremament de glèisas, de monastèris e d’ostals
 
Aquela situacion d’inseguretat e las malaisidas condicions economicopoliticas d’Egipte an provocat una emigracion continua de populacion còpta cap a l’estrange, mai que mai en Euròpa e America. Als Estats Units n’i a almens 300 000 e en Canadà entre 50 000 e 350 000. De desenats de milièrs d’eles vivon dins divèrses païses europèus coma lo Reialme Unit, Itàlia e los païses escandinaus.