Actualitats
L’IEA-AALO explica al Parlament de Catalonha la situacion de l’occitan dètz ans après son oficialitat
En Aran, a aumentat lo nombre de personas que legisson e escrivon en occitan, mas l’usatge abitual de la lenga a demesit del 20%
Lo president de l’Institut d’Estudis Araneses-Académia Aranesa de la Lenga Occitana (IEA-AALO), Jusèp Loís Sans, compareguèt dimècres passat al Parlament de Catalonha per expausar l’analisi dels dètz ans d’oficialitat de l’occitan en Catalonha e Aran e quinas son las perspectivas d’avenir de la nòstra lenga. Dins aquel sens, Sans soslinhèt qu’a aumentat lo nombre de personas que legisson e escrivon en occitan en Aran, mas que l’usatge abitual de la lenga a demesit del 20%. Aquela davalada es una donada negativa segon Sans.
“Ua situacion unica en Mond”
De tot biais, Sans manifestèt que la lenga es viva gràcias a las politicas lingüisticas entamenadas dins los ans precedents e que la reconeissença de la nòstra lenga en Catalonha es “ua situacion unica en Mond”.
Per quant a l'avenir, insistiguèt per dire caliá recuperar la participacion de la societat. Per Sans, es una error de pensar qu’“era proteccion der aranés va contra era proteccion deth catalan”.
Per Sans, las menaças que patís l’occitan en Aran son lo naut movement demografic del país, la pauca preséncia de l’occitan dins las universitats e los rets socials, e la petitesa de l’occitan. Segon lo president de l’IEA-AALO, son vitalas las politicas lingüisticas per far créisser l’usatge abitual de l’occitan. L’oficialitat de la lenga en Catalonha tota “ei estat un punt d’inflexion important”, mas çò de mai important per Sans es estat era preséncia de la lenga a l’escòla, dins los mèdias e dins l’administracion.
“Ua situacion unica en Mond”
De tot biais, Sans manifestèt que la lenga es viva gràcias a las politicas lingüisticas entamenadas dins los ans precedents e que la reconeissença de la nòstra lenga en Catalonha es “ua situacion unica en Mond”.
Per quant a l'avenir, insistiguèt per dire caliá recuperar la participacion de la societat. Per Sans, es una error de pensar qu’“era proteccion der aranés va contra era proteccion deth catalan”.
Per Sans, las menaças que patís l’occitan en Aran son lo naut movement demografic del país, la pauca preséncia de l’occitan dins las universitats e los rets socials, e la petitesa de l’occitan. Segon lo president de l’IEA-AALO, son vitalas las politicas lingüisticas per far créisser l’usatge abitual de l’occitan. L’oficialitat de la lenga en Catalonha tota “ei estat un punt d’inflexion important”, mas çò de mai important per Sans es estat era preséncia de la lenga a l’escòla, dins los mèdias e dins l’administracion.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Quand las familhas an pas mai enveja de transmetre una lenga, es acabat. Per çò que aquò vòl dire qu'an la capacitat intellectuala de practicar una lenga pus confortabla, e donc causisson, coma totes los parents del mond, çò que creson èsser çò melhor pels enfants.
Almens es çò que s'es passat amb l'occitan, per nivèls socials successius : nòbles, borgeses, obrièrs e, a la tota fin, paisans.
Mas o sabètz aquò...excusaretz ma superficialitat.
El llaços son evidents, però jo diria que encara hi ha mes, estem quasi de des-de fa temps en un mateix vaixell, lliutem per coses semblants, i tenim enemics similiars.
Però es segur que vencerem, o ja ho hem fet?
Visca la Terra...LLiure!
L'Ernest, "El Tàrrega".
Ièr qu'aguèri l'oportunitat de veire l'expausicion (amb comentaris dins las tres lengas oficialas) que la Generalitat de Catalonha organizèt au CIRDOC sus las falhas. Sus un dels "posters" d'aquesta expausicion i èran nomentadas las lengas concernidas per aquesta costuma pirenenca de las falhas. De manièra un pauc susprenenta de part de la Generalitat, dins la version en aranés (e pas dins la en catalan ni la en castelhan) l'aranés e l'occitan i èran clarament nomentadas coma doas lengas distintas.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari