Los azards de l’actualitat! Que vienem d’aprener la disparicion deu praube Jacme Serbat mentre que l’escrivan Claude Seignolle a passat lo cap deus 100 ans… Omenatge a l’un e evocacion arrespectuosa de l’aute dont —n’es pas tròp coneishut— ua part de l’òbra (gigantassa) estó arrevirada per lo Majorau Joan-Claudi Dugros

Es partit, Jacme Serbat
 
Hòrt coneishut deus mitans occitanistas dens los ans 1970-2000, Jacme Serbat es mòrt, a 93 ans, dens la soa vilòta de la Magistèra (en Carcin, departament de Tarn e Garona), sus las arribas de Garona, au ras d’Agenés e de la centrala atomica de Golfuèg. Lo berret tostemps suu cap, lo “Titus” (lo chafre que cadun li balhava amistosament) èra un regent passionat de pedagogia e d’istòria. Pregondament convençut de l’utilitat de la laïcitat, Serbat, qui avè començat sa carrièra d’ensenhaire deu costat de las campanhas de Solonha e d’Orleanés, avè pres consciéncia de la soa lenga mairau e deus domaus que la Republica avè hèit subir au nòsta cabau miejornau. Tornat en Tarn e Garona, tostemps present a l’Escòla Occitana d’Estiu de Vilanuèva d’Olt e dens mantuns estagis per formar e informar dab son estrambòrd naturau, Serbat vadó conselhèr pedagogic per la lenga occitana. Qu’èra quitament vienut a la defunta  escòla normala deu Mont de Marsan en 1987 per animar un estagi taus regents de las Lanas dab un aute conselhèr pedagogic d’Olt e Garona, Crestian Rapin.
 
En collaboracion dab lo lemosin Daniel Borzeix e René Pautal, Jacme Serbat, avè publicat tres libes d’importància, hòrt utils per compréner lo passat nòste: ua Istòria de Moissac (1976), Revòltas popularas en Occitània (1982) e Loís IX aliàs Sent Loís e Occitània (1983), tots en çò de las edicions les Monédières, fondadas preu lemosin D. Borzeix.
 
 
Viu
 
Lo 25 de junh, l’escrivan Claude Seignolle, eth, a passat los 100 ans. Aqueth òmi, vadut en 1917, a tots sons ajòus deu costat deu Perigòrd Negre (Sarlat) e de las termièras deu Lemosin (Briva, Larcha, Nadalhac o Salanhac). Deu temps de la soa joenessa dens l’entre-duas-guèrras, Sénher Seignolle qu’a banhat, mercés a la soa granmair, dens l’univèrs e las mentalitats d’aqueth campèstre de seuvas e bordalats perduts, capvath causse o verds penents on riulejan Tormenta o Vesèra. Totun estó eslhevat en banlèga parisenca, deu costat de Châtenay-Malabry. Tot joene, dab lo son hrair, qu’avè d’alhors hornit quauques rensenhaments sus la region d’Hurepoix au folclorista Arnold Van Gennep per lo quau guarda tostemps un pregond arrespècte. Que s’es tostemps interessat a l’estranh, au monde de las supersticions, a çò de subernaturau, aus mites populars… Qu’a recuelhut mantuns contes e istòrias extraordinàrias dens aqueras campanhas deu nòrd d’Aquitània qui n’èran pas enqüèra despolhadas d’un hons de paganisme. Justament, en 1946, Van Gennep qu’avè prefaciat los Contes populaires de Guyenne recuelhuts per Seignolle. Aqueste qu’èra a l’epòca representant de comèrci. Que vendèva materiau pedagogic: benlèu tablèus deus pes e mesuras, mapas d’istòria e de geografia o imatges de l’Istòria de França “oficiau” (Sent Loís devath lo son cassi, los maishants anglés qui hadóren cremar la Puncèla de Lorena, los “braves” Shens-culòtas…). Atau, que’s liguèt dab quauques regents interessats per çò qu’aperavan lavetz “las tradicions popularas” o lo “folclòre”, en Dordonha, solide, mes tanben en Gironda, Olt-e-Garona o en Carcin (Olt). Autament dit, un bèth tròç de la Guiana de l’Ancian Regim qui s’estenèva de Bordèu dinc a Roergue.
 
Felibre majorau, Joan-Claudi Dugros, gavidaire de la revista Paraulas  de Novelum (IEO Perigòrd) a arrevirat en òc bèths tròç d’òbras perigordinas escriutas en francés: las deu celèbre Eugène Le Roy (Lo Molin deu Frau) e sustot lo tribalh etnografic de Claude Seignolle. Aquò balha un shuc de mei, ua sabor suplementària, que los contes n’an pas en francés. Qu’ac saben bien: la lenga, qu’es l’amna deu país. En la tornant trobar, Joan-Claudi Dugros que’ns hè tornar trobar la bona clau. Qu’i a per exemple los Contes populars de Perigòrd (140 contes classats en quate “velhadas”: istòrias meravilhosas, contes de bèstias, diables e diablariás, aventuras trufandèras), La Mauvenguda e Ua enfància fachilièra sus l’enfança de Seignolle.
 
Rensenhaments: +33(0)5 53 61 32 92 o jcdugros(a)orange.fr per las òbras en òc o www.heresie.com/seignolle/
 
 
 
 
Joan Jacme Fénié
 
 
 

---

Quauques referéncias sus Jacme Serbat:
 
a) dens lo blòg deu Joan-Pau Damaggio;
b) dens la premsa “locau” o dita “regionau”:
            — La Dépêche 21/06/2017
            — La Dépêche 24/06/2017