Dissabte de ser, descobriguèri lo festenal Festen’Òc a Saurat (País de Fois). Demòri a una oreta de veitura d’aqueste polit vilatge del piemont pirenenc e curiosament n’aviái pas jamai ausit parlar. Mas aqueste còp un amic que m’aviái legit me lamentar sus las dificultats de poder discutir naturalement en occitan me diguèt. “Es aquí que te cal venir e veiràs, seràs susprés”.
 
E teniá rason mon amic, ja que tot lo long de la vesprada foguèri susprés. Aquò es un festenal occitan coma los aimam, transversal e global! Totas las generacions s’i mesclan, tota mena de populacions s’i mesclan: de militants occitans, d’alternatius, de festejaires, d’aimadors de danças, d’aimadors de convivéncia, de joves e mens joves que se bandan e que furgan, d’afogats de las discutidas politicas e del rire.
 
S’i trapan l’inevitable estanquet, la botiga de Macarèl, una botiga de libres e per manjar (que recomandi lo cornet ariegés, una mena de cornet kebab amb la rosòla, lo plat tipic d’aqueste parçan) e de talhièr de jòcs tradicionals. Lo festenal organiza tanben un repais —sus reservacion— pres sus la plaça: dissabte de ser, las 250 plaças èran ja totas reservadas. Pendent l’aprèpmièjorn e lo temps del repais i a d’animacions musicalas e soi estat susprés pel nombre de dançaires, pròva, se ne caliá una, que los balètis tradicionals son pas encara viscuts per totes coma de “bals à papa” endarrierats.
 
A 22h comença lo primièr concèrt, amb lo grop de la Val d’Estura Lou Seriol. Quin estrambòrd, aqueles musicaires! Quina energia sus l’empont qu’an sauput portar sus la plaça del vilatge! Sens exagerar unes dos cents dançaires se bolegavan al ritme electrotradicional d’aqueste grop fòrça entraïnaire e simpatic e que s’adreiçèt exclusivament en occitan a un public conquist. Moment d’emocion quand joguèron lo “Se chanta” représ en còr per la molonada.
 
A 0h30, comencèt lo segond concèrt, lo dels Diables de la Garrigue. Cambiament. Aqueste còp, las generacions dels dançaires mudan: los joves afogats de musica electrotècno prenon possession de la plaça e dintran dins una transa accentuada pels jòcs d’esclairatge e vidèo.
 
En conclusion soi estat incresablament susprés per l’ambient ultrapositiu, l’esperit, lo mond qu’i aviá, la lenga plan presenta. S’i viu una occitanitat festiva naturala dins un petit vilatge e i a de jovenòts que parlan la lenga e que la parlan bèlament.
 
Mas lo festenal dura pas sonque un jorn: ongan dura del 13 al 16 de julh e en mai d’aquò i a tanben de sesilhas de prima e de tardor. De notar qu’una zòna pels campaires et caravanièrs es mesa en plaça pels que vòlon dormir sus plaça.
 
 
 
 
 
Terric Lausa

 

 

fffff		fffff
	Un son novèl en Occitània fa pas jamai de mal   Me brembi plan quora ausiguèri parlar lo primièr còp de Festen’Òc. Èri tot jove jornalista occitan e vegèri passar sus la defuntada “List’Òc” una anóncia d’en Joan-Luc Rozol qu’anonciava la creacion del festenal. Me brembi i aver mandat un mail còp sec, per i dire que me fasiá plaser de veire nàisser un festenal en Arièja, e, qu’èri lèst de l’ajudar s’o podiái far. Aital nasquèt per ieu l’amor d’un festenal que demorèt quitament aprèp mon despart de Ràdio Occitània.   Me brembi del primièr còp qu’anèri a Festen’Òc: de l’acuèlh amistós, de la programacion flama (Lou Seriol, Goulamas’k, Lhi Jari, Guillaume Lopez en Companhia, le Peuple de l’Òrb) vos podriái pas mai dire l’annada, ai l’impression qu’èra ièr.   Me brembi d’i aver menat un estagiari meu francofòn mas afogat d’occitan. D’aver acabat amb el dins lo campatge municipal (que tampèt dempuèi), èra en plan mitan de bramar “Vaquí soi un vertadièr occitan” (me desencusi pels qu’èran al campatge e qu’aviam desrevelhats).... Perque es aquò, Festen’Òc... un rendètz-vos de cada an, amb de caras conegudas e de mond novèl a cada còp. Un espaci ont las gents que tenon pas la lenga an pas vergonha de venir veire los que l’an per lor demandar : “Euh comment je peux commander un verre en occitan ?” e ont los que tenon la lenga an mai enveja de la trasmetre, que non pas de prene lo mond de naut amb aquela cara que vos ditz : “Ieu parli, soi mai biaissut que tu”... Sèm aicí dins un endreit ont la lenga es emplegada d’un biais amistós e normal... E aquò fa de ben.   En brèu, èri content d’anar ongan a Festen’Òc. M’auriá  agradat d’i arribar abans, istòria de veire lo mond de Lou Tapage o dels Sulfateurs occitans, de tornar veire Boisson Divine, mas malastrosament, me calguèt acontentar del dissabte, e pas qu’un dissabte...   La serada comencèt per un balèti animat pels Iretges, los “locals de l’estapa”, formats a l’entorn de la còla que maneja Festen’Òc... E qu’un espantàs... Son de mai en mai biaissuts e faguèron dançar lo mond d’un biais tarrible... Aviái l’impression de me trapar dins aquelas seradas que n’an lo secret del mond de las Valadas occitanas, ont òm bala de 5 oras del vèspre a 6 oras del matin.   E coma parlam de las Valadas (qu’a mai, benlèu per solidaritat montanhòla, aguèron totjorn una plaça granda dins la programacion) la serada comencèt en enganant la sapiéncia... Per pròva se dit qu’un esquiròl viu pas que 3 ans... E ben dissabte, avèm agut un esquiròl de 25 ans que se portava tras que plan. Bon, cal saber ja que dins las Valadas, un esquiròl i dison un seriòl... E que lo Seriòl de la Val d’Estura es una mena d’esquiròl que jumpa... 6 ans qu’aviái pas vist las bèstias e, quitament se son passats a 5 sus l’empont, mandan la fusta. Roberto e Ben tenon una seccion ritmica del tron de Dieu, del temps que Billy, Dado e Steo jumpan de pertot... Lo Steo que davalèt quitament de l’empont per ensenhar al mond a dançar la correnta  “dansa nacionala de las Valadas”. Un Lou Seriol plan de vam, qu’enfuòquet Saurat coma de costuma, encadenant los títols, fasent cantar, dançar e sautar lo public... Amb una energia e una amistositat de tria...   Per passar darrièr Lou Seriòl, caliá èsser biaissuts... E aquò fa pas paur als Diables de la Garriga... Dins un ambient pas costumièr al mitan occitan: una mescla electrotecnometaltrad. Quitament se la musica electronica vos agrada pas, çò qu’es mon cas, òm podiá pas faire autrament que de demorar espantat... Un espectacle pensat, tant d’escotar coma de veire, amb cèrts moments ont las guitarras de Flo e Néné èran a nos evocar Rammstein... Un Yadou que bufèt coma se li aguèsse costat la vida de s’arrestar, jos l’agait de Gordon a la mandòra e de Fred, vertadièr mèstre de ceremònia, quilhat sus de barricòts, un còp a bufar dins la gralha, l’autre a tustar sus una gròssa caissa coma un fabre sus un enclutge. Sol bemòl, benlèu una pèca de comunicacion del festenal qu’anoncièt “Goulamas’k/Les Diables de la Garrigue”... Un fum de gens qu’èran vengudas per jumpar sus lo ska dels Goulamas’k foguèron treboladas pel son elèctro dels Diables de la Garrigue. Aquò dit, un son novèl en Occitània fa pas jamai de mal.   Doncas una edicion 2017 de Festen’Òc flama, coma de costuma... Me triga la venenta amb ça que la una paur al ventre. Per n’aver discutit amb una autra afogada de Festen’Òc, avèm vist mai d’occitanistas que de costuma, qu’èran a plànher la desaparicion de l’Estivada. E francament, trapariái damatge de veire un festenal dubèrt sul Mond, agradiu e amistós, venir las nòvas JMJ occitanistas (que nos anam pas messorgar, pr’amor dels esfòrces tant de Grenet coma de Ros, l’Estivada aviá son public que veniá “pel patés e non pas per la programacion”, un estat d’esperit que pegariá mal a l’èime de Festen’Òc.         Cedric Rosseu Cocagne.Media