Actualitats
Perqué los oragans daissan a pena de damatges en Cuba?
Mentre que dins las autras illas e als Estats Units los tempèris daissan de bilances tragics, una armada civila de ciutadans solidaris trabalha en Cuba per ne minimizar los damatges
Los mèdias rapòrtan los damatges e las tragèdias que cada an, a aquela epòca de fin d’estiu, los daissan cèrts oragans dins los païses de la mar Cariba. Los damatges provocats als Estats Units per Harvey, e ara la vesita de Macron dins l’illa de Saint Martin per reconfortar los sinistrats d’Irma. Mas la question que nos pausam a la redaccion es perqué aquelas tempestassas provòcan tan pauc de mòrts e de damatges en Cuba?
En 2016, l’oragan Matthew daissèt de desenats de mòrts als Estats Units e de centenats dins las autras illas de la mar de las Antilhas, en Cuba i aguèt pas cap de mòrt. La Defensa Civila cubana demostrèt tornarmai son eficacitat. Ara, lo passatge d’Irma, qu’a provocat de degalhs serioses a las Antilhas francesas e en Florida, a a pena daissat de mòrts e de nafrats en Cuba, malgrat las inondacions que las an patidas de vilas cubanas, quitament l’Avana. La clau del succès es la solidaritat, çò rapòrta Público. Quand un tempèri menaça l’illa, s’activa la Defensa Civila cubana, compausada d’abitants de l’illa.
La Defensa Civila cubana es una estructura enòrma que va de la direccion nacionala fins a cada comuna de l’illa. Lo 90% de sos efectius son de ciutadans cubans, qu’an lors mestièrs e emplecs, mas quand i a una alèrta de tempèsta, se consagran unicament a la proteccion civila jols òrdres dels caps nacionals, provincials, municipals e zonals.
La primièra fasa de lor trabalh es l’informativa. A aquel moment totes los mèdias consagran de longs espacis informatius a raportar al detalh a totes los ciutadans totas las caracteristicas de l’oragan qu’arriba. Dins la segonda fasa s’amainatja tot lo territòri e se prepara la populacion per que l’impacte de l’oragan siá lo mens devastaire possible. La tresena fasa es la d’alarma.
Long del sègle XXI an tocat Cuba mai d’una quinzena d’oragans, amb un bilanç de 40 mòrts e de damatges per la valor de 20 miliards d’èuros qu’an concernit 1,5 milions d’ostals. La Defensa Civila cubana, e son estructura solidària, an reüssit qu’aquel bilanç siá pus naut. Mentretant sèm a esperar l’avaloracion del passatge d’Irma.
En 2016, l’oragan Matthew daissèt de desenats de mòrts als Estats Units e de centenats dins las autras illas de la mar de las Antilhas, en Cuba i aguèt pas cap de mòrt. La Defensa Civila cubana demostrèt tornarmai son eficacitat. Ara, lo passatge d’Irma, qu’a provocat de degalhs serioses a las Antilhas francesas e en Florida, a a pena daissat de mòrts e de nafrats en Cuba, malgrat las inondacions que las an patidas de vilas cubanas, quitament l’Avana. La clau del succès es la solidaritat, çò rapòrta Público. Quand un tempèri menaça l’illa, s’activa la Defensa Civila cubana, compausada d’abitants de l’illa.
La Defensa Civila cubana es una estructura enòrma que va de la direccion nacionala fins a cada comuna de l’illa. Lo 90% de sos efectius son de ciutadans cubans, qu’an lors mestièrs e emplecs, mas quand i a una alèrta de tempèsta, se consagran unicament a la proteccion civila jols òrdres dels caps nacionals, provincials, municipals e zonals.
La primièra fasa de lor trabalh es l’informativa. A aquel moment totes los mèdias consagran de longs espacis informatius a raportar al detalh a totes los ciutadans totas las caracteristicas de l’oragan qu’arriba. Dins la segonda fasa s’amainatja tot lo territòri e se prepara la populacion per que l’impacte de l’oragan siá lo mens devastaire possible. La tresena fasa es la d’alarma.
Long del sègle XXI an tocat Cuba mai d’una quinzena d’oragans, amb un bilanç de 40 mòrts e de damatges per la valor de 20 miliards d’èuros qu’an concernit 1,5 milions d’ostals. La Defensa Civila cubana, e son estructura solidària, an reüssit qu’aquel bilanç siá pus naut. Mentretant sèm a esperar l’avaloracion del passatge d’Irma.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Cuba es una dictadura del poble.
USA es una dictadura dels banquiers privats.
Per cadun e per las autoritats administrativas , es cada jorn e tota l'annada que se prepara un auragan. Non pas quora es annonciat ! Tròp tard ! La PREVENCION longtemps abans, es LA solucion.
En Guadelope e Martinica , lo monde coneishen çò qu'es un auragan, e çò que deven e ne deven pas héser . Coneishen que lo mèi dangerós d'un auragan es l'aiga de las plujas , los aigats , las ersas de la mar, lo vent tanben mès pas autan.
Son de respectar nòrmas anticiclònicas precisas per bastir : lunh de la mar, lunh deus rius , ostaus de pòrtas e hièstras pichonas , contravents, nada veranda tròp larja, tèits cortets , de 45° plan arrimats, aubres lunh de l'ostau e talhats cada annada... Crompar sacs-pobèla grans per i plegar quauques vestits e tot çò d'important (papèrs) a l'acès de l'aiga. Tirar tot çò qu'es defòra a l'entorn de l'ostau.
Saben que l'aiga e l'electricitat seràn copats mantuns jorns : Los refrigerators servissen d'arren, los micro-ondes o placas electricas tanpauc : prevéser lo minjar... Gardar aiga per beure, e se lavar, un quinzenat de litres per cada persona .
Lo plan ORSEC es discutit cada an au mes de Mai : los personaus deus espitaus, los medecins, los pompiers, la policia e gendarmaria, etc ... s'amassen a la prefectura per fin d'ic adobar tot, verificar e decidir.
La mairia de cada comuna a una mapa de tots los lòcs dangeirós on degun deu s'estar. Bastiments segurs son prevists per i menar lo monde . I a un responsable per cada quartièr.
Conselhs son dits en francés e en creòl sus las radios.
5 nivèus d' "alertas" son previstas : au "roge" degun ne sortís pas mei e s'embarra dens l'ostau , au "violet" l'auragan es acabat , es l'ora de netejar, d'ajudar ! las gents son hòrt solidaris e ajudaires.
Per protegir lo monde deus ciclònes, i a dus temps : una organisacion de tostemps , una organisacion au moment on arriba un ciclòne-auragan .
Tots los ciclònes ne son pas auragans , un ciclòne es una perturbacion tropicala de la sason de las plujas, que neish au ras de l'Africa, travèrsa l' ocean Atlantic decap a las Antilhas,, que viroleja e pòrta plujas a selhas damb auratges e ventòrla . Un auragan es un ciclòne que lo vent boha a mei de 100 km/h.
En los país tropicaus, los ciclònes son " normaus", a còps quitament un per setmana, n'i a pendant 6 mesadas , lo monde saben çò qu'es, com en Europa per l'ivern las gents saben qu'i aurà fret, neu....
Preus auragans cada país a la soa politica : Cuba hèi çó que disetz, Haïti es tan paubre que ne pòt gaire héser , los Estats-Units pensan qu'es a cadun de se petaçar e disen au monde de s'escapar on pòden, on vòlen...
En Guadalope e Martinica , tot es pro previst e organisat per un plan ORSEC. L'auragan Hugo (vents de 300 km/h ) en 1989 tuèt 3 personas demoradas en ostaus pròches de la mar (de 450 000 personas en Guadalope ) .
St-Martin es un cas especiau : pichona "collectivitat territoriala" d'otra-mar (35000 abitants, 8000 neishuts a st-Martin) , fòrça monde hòrt praubes de Haïti, de republica Dominicana, e a costat monde mei rics, pro rics, vinguts de França quauques annadas a , s'imaginant qu'es un paradis de plaja e de solelh on los sòus se ganhan aisidament e que ne saben pas briga çò qu'es un auragan.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari