Los caumaires revendican la derogacion de la Lei Antiterrorista e un jutjament civil. Susmautas pendent la vesita del president chilen al territòri mapuche. Divèrsas comunautats refusan una iniciativa governamentala de dialòg perque tracta pas la question de la devolucion de las tèrras e l’autonomia.

Quatre presonièrs mapuches, que fa un mes e mièg que son en cauma de la fam per protestar contra la legislacion chilena, son intrats a l’espital pr’amor de lor marrit estat de santat. Paulino Levipán, Daniel Levinao, Rodrigo Montoya e Erick Montoya, presonièrs de la preson d’Angol, complisson de penas de preson (los dos primièrs) o son sospechats a l’espèra de jutjament (los dos darrièrs) per de presumits omicidis mancats de policièrs chilens.
 
Los procèsses se fan mejançant lo còde de la justícia militara, perque aital o prevei la Lei Antiterrorista chilena, qu’es de l’epòca de la dictatura d’Augusto Pinochet e qu’es estada reformada mas pas abolida. Los caumaires reclaman, justament, que s’anulle la lei e que lors jutjaments sián civils: los procèsses militars an coma consequéncia de penas de preson mai longas, e lo movement politic mapuche es convencut que Chile manten en vigor la Lei Antiterrorista per reprimir las demandas dels activistas indigènas.
 
La question es arribada a divèrsas instàncias internacionalas. Aital, per exemple, l’eurodeputada Ana Miranda (Blòc Nacionalista Galèc) e l’Organizacion de las Nacions e dels Pòbles Non Representats (UNPO) an mandat una letra al president chilen, Sebastián Piñera, que li demandan de s’engatjar a cercar una “solucion umanitària” a la cauma de la fam. Una cauma, çò dison los signataris, que se deu a la “situacion intolerabla” que patís lo pòble mapuche en Chile.
 
 
D’afrontaments entre la polícia chilena e los manifestants mapuches
 
La situacion dels quatre presonièrs a generat un movement de solidaritat entre los mapuches de Chile, qu’an menat a tèrme divèrsas manifestacions e protèstas long dels darrièrs jorns. En una manifestacion a Concepción —la vila ont se tròba l’espital ont son ara intrats los caumaires—, se produsiguèron d’incidents entre los manifestants e la polícia, amb lo resultat de quatre personas arrestadas —entre elas, doas de las maires dels presonièrs—.
 
E a Ercilla, un grop d’activistas mapuches exigiguèron al president de Chile, Sebastián Piñera, la desliurança dels presonièrs e lo qualifiquèron de “terrorista e coard”. La polícia empediguèt la protèsta dels activistas, oficialament per garentir la seguretat del mandatari, que repliquèt en disent que los presonièrs en cauma de la fam son “un ponhat de delinquents”.
 
Piñera se trobava a Ercilla per participar a la primièra session del burèu de l’Airal de Desvolopament Indigèna (ADI) d’aquela localitat, un organisme creat aqueste octòbre de la part del govèrn chilen per canalizar lo dialòg amb los mapuches. Mas i a cinc comunautats mapuches d’Ercilla (d’un total de 42) qu’an pas volgut participar a l’ADI perque considèran que l’organisme nòu abòrda pas lo fons del conflicte, qu’es la devolucion de las tèrras al pòble mapuche e l’establiment de qualque forma d’autogovèrn per aquel pòble originari.
 
 
 
 
 
 
Aqueste article ven del jornal catalan Nationalia.cat, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.