Actualitats
Occitània tota festeja uèi l'Epifania
La fèsta consistís normalament en un bon repais en familha e una còca al dessèrt que i cap una fava
Lo jorn dels Reis Magues o Epifania es una fèsta tradicionala en Occitània tota que se celèbra lo 6 de genièr. L'azard qu'ongan siá un dissabte permet que tot lo país la pòsca festejar a l'encòp. En d'autras ocasions, lo 6 de genièr es solament jorn de fèsta en Aran e dins las Valadas, mas en Mónegue e dins l’estat francés, lo 6 de genièr es un jorn obrant e la celebracion de l’Epifania de còps se diferís devèrs d'autras datas.
La fèsta consistís normalament en un bon repais en familha e una còca al dessèrt que conten una fava. Segon la tradicion, lo mai jove se deu metre jos la taula per designar la part de la còca que tòca a cadun. Lo que trobarà la fava dins sa part vendrà lo rei de la fèsta.
En Aran
En Aran, los mainatges an escrich de letras als Reis Magues en lor demandant de presents, e las an liuradas als postièrs reials que se tròban al país per Calendas. La velha, los tres Reis Magues desfilan per Aran amb tota lor seguéncia dins la tradicionala “cavaucada”. Aqueste matin, los mai petits an trobat a l’ostal los presents que los Reis Magues e lors ajudaires lor an daissats.
Origina crestiana
E mai se tracte d’una fèsta amb un aspècte mai que mai tradicional, l’origina es religiosa coma dins la majoritat de las tradicions del país. De l’origina crestiana de l’Epifania, ne parlèt fa qualques ans Joan-Jacme Fénié dins Jornalet:
La fèsta consistís normalament en un bon repais en familha e una còca al dessèrt que conten una fava. Segon la tradicion, lo mai jove se deu metre jos la taula per designar la part de la còca que tòca a cadun. Lo que trobarà la fava dins sa part vendrà lo rei de la fèsta.
En Aran
En Aran, los mainatges an escrich de letras als Reis Magues en lor demandant de presents, e las an liuradas als postièrs reials que se tròban al país per Calendas. La velha, los tres Reis Magues desfilan per Aran amb tota lor seguéncia dins la tradicionala “cavaucada”. Aqueste matin, los mai petits an trobat a l’ostal los presents que los Reis Magues e lors ajudaires lor an daissats.
Origina crestiana
E mai se tracte d’una fèsta amb un aspècte mai que mai tradicional, l’origina es religiosa coma dins la majoritat de las tradicions del país. De l’origina crestiana de l’Epifania, ne parlèt fa qualques ans Joan-Jacme Fénié dins Jornalet:
L’Evangèli de Matieu parla deus magues d’Orient arribats a Jerusalèm. Lo rei Eròdes que’us prèga d’anar véder lo Ninòt vadut a Betleèm. Que segueishen la famosa estela tà trobar lo camin. Normau: qu’an per mestièr de léger dens lo cèu! Hòrt polits e arrespectuós, n’oblidan pas de portar presents au drollòt: aur, mirra e encens. Qu’es tot çò qu’an trobat en magazin. Apareishuts probablament au sègle IVu, los evangèlis apocrifs (comprenetz: los qui son en principi tienguts secrets) que parlan deu bueu e de l’ase. E, plan mei tard, los Reis Magues, dens la “Legenda Daurada”, que son aperats Gaspar, Marchion e Bautesar.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Soi sovent dens las Lanas en Gasconha (bethleu que la Gasconha n es pas en occitan fin finau) e podi diser que lo 6 de geneir per lo poble de las Lanas qu es lo jorn on tots los espanhous son en vacanças. Plan segur qu'es l epifania dens lo calendari mes lo mond ne sap pas ço que representa l epifania e sustot s en cagua. Lo chepic dab jornalet que la soa soleta linha editoriau es de crear un unitat nacionau dab hestas crestianas. La realitat es que jornalet representa 38 poces rojes e 5 poces verds. Qu em luenh de representar la realitat de occitania sencera sustot qu un detzenada de poces rojes vienen de la republica de catalunya.
#12 A ! Quauqu'us que rasona e que se laissa pas cantar messa. Completament d'acòrd emb de vos !
Mès atencion, qu'anem passar per de... reaccionaris sus Jornalet. I a bien de comentaires parciaus que voldriáun que nos autocensuressiam ! Me vesètz venir ?
#1 Cadun es liure de tirar los reis o pas mas avèm pas besonh d'aquelas consideracions politicament corrèctas. A fòrça de volèr èstre inclusius arribam al punt que anam suprimir tot çò que rapèla mai o mens la religion crestiana. Aquò s'apèla integrisme laïc. Es curiós que s'aplique sonca a la religion crestiana o benlèu qu'es pas tant estonant qu'aquò.
#1 Mon amic, soi atèu e totun festegi Epifania, vaquî pr'amor :
- Es pas religiós de minjar una còca en familha,
- I a una basa pagana, la de las Saturnalas,
- Soi solaciat pr'amor que lo periòde de Nadau es passat.
- La còca m'agrada fòrça, ne mangi tota la setmana e convidi los vesins.
"Fogaça" o "Fogaça dals Reis" que disèm en Cevenas. "Pompa reiala" que dison en Velai. De la mèma familha, mèma recèpta que ce que fan per Pascas los vivareses/daufinencs emb de la "Ponha".
Aquela "Fogaça" cevenòla, la fasèm per una autra escasença : la "Virada de las Fogaças" que menam lo jorn que precedís lo començament de la "Vòta".
De tot biais, aquò's una pasta emb de levam, una pasta levada. Una mena de gatèu. Non pas la "Galeta", qu'aquò's quicòm mai en Occitania, una "Galeta" : la diferença es dinc la natura de la pasta (qu'es pas levada, o rarament, e qu'es compausada de fes) amai dinc son espessor.
Los franchimands, eles, lurs tradicion es ben la "Galeta" : aquela pastissariá aducha d'Italia per lo florentin Frangipani a la cort reiala de Versailles au sègle... me rapèle pas pus.
Sariá enteressant saupre quantunas èron las tradicions fogacièiras de las divèrsas regions franchimandas, avans que s'acampèsse quela "frangipana" nacionalizada per fòrça a l'ora d'ara.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari