La ministra de la Reforma de l’Estat avertís que, per ara, lo govèrn pòt solament “portar l’atencion al debat” sul futur d’Iparralde (lo Bascoat Nòrd, jos administracion francesa). La delegacion dels representants bascos se mòstra moderadament optimista tocant la “sensibilitat regionalista” de la ministra. Las promessas socialistas per la reconeissença del Bascoat Nòrd an 30 ans d’istòria.

En prenent coma escasença lo projècte de reforma regionala presentat pel president de la Republica Francesa, François Hollande, los bascos del nòrd se vòlon constituir en collectivitat territoriala. La demanda, somesa formalament lo mes passat, a fach un pas de mai endavant en octòbre, amb la promessa de Marylise Lebranchu, ministra de la Reforma de l’Estat, que i auriá una “reconeissença” del Bascoat en França. Que vol dire aquò? Se sap pas encara.
 
Los bascos se replegan, per ara, sus çò qu’existís ja en Corsega, nacion que, jol nom de “collectivitat territoriala”, a una assemblada d’elegits, un govèrn amb qualques competéncias e de leis pròprias, en sintonia amb la siá personalitat desparièra (sonque juridicament, car es pas identificabla per l’administracion francesa coma un pòble diferent que beneficièsse dels dreches correspondents).
 
Es dins aquela perspectiva que l’11 d’octòbre, Lebranchu recebiá una delegacion d’elegits bascos qu’anavan a ela per li liurar un document ont exprimissián la lor demanda d’autrejar a Iparralde la qualificacion de collectivitat territoriala. La ministra lor assegurèt que portariá aquela proposicion a las nautas instàncias de l’estat, mas caliá pas desmembrar que, per ara, lo govèrn pòrta “solament l’atencion al debat que se fa, a l’ora d’ara, sus la question, per prene melhor en compte l’identitat basca”.
 
Los portaires del document reagissián amb un cèrt optimisme, en constatar que la ministra semblava dobèrta al dialòg, car donava de pròvas d’una “sensibilitat regionalista fòrta”, segon lo cap de la delegacion, lo senator Jean-Jacques Lasserre. De mai, la ministra lor aviá confessat qu’e mai se la lor “recèrca institucionala seriá fòrça complicada”, s’engatjava a “trabalhar per trobar una solucion” dins lo sens del contengut d’aquel document.
 
 
Resisténcias al Bascoat Nòrd
 
La primièra dificultat de combatre serà dins la quita classa politica basca. Un dels elegits, lo deputat socialista dels Pirenèus Atlantics, David Habib, se declarava ostil a la proposicion pel fach que, segon el, “lo Bascoat a pas una singularitat territoriala coma Corsega”. Ça que la, la majoritat dels elegits del Bascoat Nòrd —que son de maitas opcions politicas desparièras— soscrivon al document e la decision d’avançar la revendicacion d’un estatut particular.
 
Es pas lo primièr còp que los bascos revendican lo lor drech d’èsser reconeguts institucionalament. François Mitterrand arribèt quitament a o prometre pendent la campanha electorala de 1981: lo candidat socialista prepausava d’autrejar un departament pròpri a la comunautat basca. Lionel Jospin ne parlèt tanben en 1995. Ni un ni l’autre arribèron pas d’o complir.
 
La revendicacion dels elegits es pauc clara sus la question del parçan del Bas Ador, comprenent Baiona, Anglet e Biàrritz, ja qu’aquela encontrada es l’objècte de revendicacions occitanas e bascas.
 
 
 
 



Aqueste article ven del jornal catalan Nationalia.cat, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.