Actualitats
Catalonha: Jusèp Boya fa un discors en occitan per denonciar lo secutament que patisson las lengas del país
Boya s’exprimiguèt ansin dins un parladís convocat per la Generalitat a prepaus de l’An Europèu del Patrimòni Cultural 2018
L'occitan Jusèp Boya, director general del Patrimòni Cultural de la Generalitat de Catalonha, denoncièt divendres passat qu'"es lengües pròpries deth país patissen un atac e un sètge inexplicable en sègle XXI en un país membre dera Union Europèa". Boya faguèt aquelas declaracions en occitan dins un parladís convocat per la Generalitat a prepaus de l’An Europèu del Patrimòni Cultural 2018. Boya diguèt que començariá son intervencion en sa lenga mairala, l'occitan: "Ei apertient d'emplegar aguesta auta lengua pròpria de Catalonha", çò assegurèt. "Era lengua ei ua forma de compréner eth Mond e ei de justícia començar er acte en tot destacar qu’ei era part mès intangibla e mès fonamentau deth patrimòni e dera vida dera comunautat".
Sens o mençonar dirèctament, Boya faguèt referéncia a la proposicion del ministèri de l'educacion espanhòl que los formularis d’inscripcion de las escòlas de Catalonha e d’Aran comprengan l’opcion que l’espanhòl siá lenga veïculara, e tanben al fach que lo Tribunal Constitucional espanhòl aja anullats los articles de la Lei de l’Occitan que declaran la lenga nòstra preferenciala en Aran.
Sens o mençonar dirèctament, Boya faguèt referéncia a la proposicion del ministèri de l'educacion espanhòl que los formularis d’inscripcion de las escòlas de Catalonha e d’Aran comprengan l’opcion que l’espanhòl siá lenga veïculara, e tanben al fach que lo Tribunal Constitucional espanhòl aja anullats los articles de la Lei de l’Occitan que declaran la lenga nòstra preferenciala en Aran.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 Psicosociologia de l'immigracion espanhòla en Aran
Aran viu d'una economia del torisme, del commerci e de la construccion, qu'emplega una importanta populacion immigrada de per necessitat laborala e non pas de per causida geografica o filologica.
Les emplecs d'aquell proletariat son non-qualificats e/o mal-pagats, e viven entre elles en defòra del trabalh. Sai pas quala es la lenga del trebalh... Per sos enfants, les-i esperan pas le mediss avèner, se non que l'escapa d'aquella condicion e d'Aran.
Amb aquò, anan pas se complicar la vida amb una lenga localista, se non que per se fixar en Aran.
L'aranés es la lenga de la connivéncia identitària locala, mès es-ella capaç d'integrar les enfants e la joventut non-aranesa dins d'activitats attractivas de lesers?
Aquell monde irà pas a l'academia aranesa far d'aranés cultural.
Politicament, aquell monde immigrat vòta e non vòta pas identitàri, e es majoritari, e se sent defendut dambe les partits espanholistas.
I a un conflict d'interesses entre populacion de soca e de fixitat, e populacion immigrada de mobilitat.
#1 S'integrar es un acte. Per o complit, cal un actor, consentent e volontari… Se me'n devi un jorn anar viure a Catalonha, la primièra causa que farai serà de metre a nivèl lo mieu catalan oral e escrit. Estimarai qu'aquò's un acte de civisme e de respècte fondamentals. Son pas los Catalans que m'o demandaràn. Soi ieu que lor demandarai, e sabi ja que m'aculhiràn e que m'integraràn coma ciutadan catalan plan calorosament, plan dignament, frairalament per o dire tot.
En Aran, l'identitarisme cultural e sociologic, es espanholista, e lo me soi pres dos còps pel nas, en parlant occitan a de gents desconegudas per carrièra, que m'an ensacat mespresosament en castalhan perçò que lor parlavi dins una lenga que non volián pas entendre. Los que defendon l'aranés en Aran se devon confrontar a aquesta dificultat aguda e malvenguda, mas plan reala ; o sabi a la tasta, e soi de tot còr amb eles.
M'en torni de l'estacion d'esquí de Vaquèira-Beret (Baqueira), negra de monde! les corses d'esquî als enfants se fan en castelhan, le personal tecnic parla espanhòl o francés...parièr ambe las cassièras del supermercat BOYA a Lés...
L'academia aranesa puja pas jamai a l'estacion, le dimenge?
A vista de nas, le proletariat en Aran es pas aranés...
Atencion a l'identitarisme cultural e sociologic, que non intègra pas l'"estrangièr".
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari