Uèi dissabte 24 de heurèr, a Pissòs (Lana Gran) se debana la sesilha mesadèra deu Cafè Gascon de Dacs. Au programa, ua evocacion, dab lecturas e explicacions de Maurici Romieu, deu gran poèma de Bernat Manciet, Roncesvals. Aquò se debanarà dens un deus mei vielhs cafès associatius de las Lanas de Gasconha, lo “Cercle de l’Union”.

Descentralizada per un còp dens la Gran Lana, la sesilha deu Cafè Gascon se debanarà lo dissabte 24/02 (de 10h30 a 12h30), dens la sala deu “Cercle de l’Union” (Cerc de l’Union). Fondat en 1907, aquèth cafè associatiu hè partida deu malhum deus cercs qui animan sustot vilatges de la Gran Lana e de Vasadés (dens aqueths endrets on beven —dab moderacion—, on minjan sovent un nhac e on s’arretròban los amics, qu’arcuelhen tanben manifestacions barrejadas: concèrts, exposicions, teatre o conferéncias).  Aqueste còp, lo Cafè Gascon arcuelherà Maurici Romieu per presentar Roncesvals, ua òbra màger deu poèta Bernat Manciet (1923-2005) qui, vadut a Sabres e demorant dens la comuna vesina de Trensac, vinè sovent a Pissòs tà la missa deu dimenge o per har quauques crompas.
 
Primitivament pareishut en 1997, lo tèxte es un poèma de Manciet qui conta a la soa mòda la Cançon de Rotland.  La version originau deu tèxte deu Bernat Manciet —en gascon donc— es acompanhada d’u arrevirada en basco, castelhan e francés. Ua seconda edicion (2016) es sortida en çò de las Edicions Reclams, estretament ligadas a l’Escòla Gaston Fèbus. Capdau d’aquera associacion vaduda en 1896 e branca deu Felibrige a l’origina, Maurici Romieu, especialista de linguïstica e de literatura d’òc,  a esquipat aquera navèra version dab pro de nòtas, hòrt utilas. Entà  compréner las allusions o los imatges emplegats per Manciet qui, qu’ic cau arreconeisher, èra bien d’ua cultura imensa mes se deishè portar per l’inspiracion e lo son gost de la declamacion poetica... Donc, que cau lo descodader entà’u léger. 
 
Los explics de Maurici Romieu permeten atau de ne saber mei sus noms de lòcs escurs (per exemple los pòrts d’aqueras autors deu País de Cize o Garazi en euskara: Bentarte, Lepoeder, Ibañeta…) o sus personatges oblidats d’aquera batalha de l’armada deu futur emperador Carles lo Gran, rei deus Francs, en 978. Aquera matiada (10h30-12h30, entrada libra) es organizada per tres associacions landesas qui hèn hòrt per la lenga nòsta: lo Cafè Gascon de Dacs (presidenta, Lydie Postis), lo Cerc Gascon de Mamisan e Lo Vent de l’Estèir (cantaires de Sanguinet virats cap a las polifonias gasconas). Reservacions tau repaish: a.cafegascondedacs@gmail.com  o 05 58 08 90 85.
 
Vaduda a Dacs en 2007, l’association Cafè Gascon arregropa defensors passionats per la “lenga nòsta” qui, un còp per mes —dens la “ciutat termau” o dens una auta comuna— s’amassan au torn d’un tèma o d’ua personalitat. Entau plaser d’escambiar en gascon e descobrir hòrt d’aspèctes mau coneishuts de la cultura occitana e deu son patrimòni. Los archius deu blòg de l’associacion muishan d’alhors que los subjèctes abordats son barrejats: canta, vita vitanta, tradicions, codina, istòria, mèdias occitans, literatura o invitacion d’ua personalitat tribalhant per e dens la lenga. Per exemple lo landés Pèir Morà, autor deu Diccionari  Tot en gascon de 30 000 mots (Edicions deus Regionalismes) o lo bearnés Gilabèrt Narioo, autor de quauques cançons de [Los de] Nadau (dens los debuts…) e pialar de l’associacion Per noste a Ortés.
 
 
 
 
Joan Jacmes Fénié
 
 
    

fffff		fffff
	Un òmi d’experiéncia. Lo Cafè Gascon aurà aqueth dissabte a Pissòs un especialista d’elèit deu gascon e de l’occitan en generau. En efèit, Maurici Romieu, roergàs originari de la vath d’Olt, a longtemps ensenhat a l’Universitat de Pau e deus País d’Ador. Qu’es vadut “mèste ès estudis gascons”, se gausam díser, pr’amor qu’a publicat en 2002 ( dab Andriu Bianchi) ua Gramatica de l’occitan gascon contemporanèu, un libràs de mei de 500 paginas (Premsas Universitàrias de Bordèu). Los dus professors an tanben sortit dus obratges sus l’occitan ancian: en 1999 La lenga del Trobar (comprenetz: l’escritura deus trobadors) e, en 2002, un recuelh de detz e nau tèxtes comentats de l’Edat Mejana (Premsas Universitàrias de Bordèu tanben).