L’Enric Cavallier, totes los militants occitanistas, vièlhs e joves, lo coneisson, almens los de Gasconha e de Lengadòc. M’estonariá que l’aguesson pas crosat a un moment o a un autre dins d’accions de preservacion de la natura, dins d’acamps ecologics o de manifèstacions culturas. Es un cercaire-militant multicarta.
 
Enric Cavallier es zoologista al Musèu Nacional d’Istòria Naturala. Creèt dins las annadas setanta, endacòm en Armanhac, un centre de recèrca e de pedagogia dins lo domèni de l’ecologia nomenat “Ende doman”. En meteis temps que mena son trabalh de naturalista es tanben un militant que velha. Velha mai que mai a l’anament e als problèmas de la gestion de las aigas. Manca pas jamai de denonciar, provas en man, las aberracions e l’escandòl dels barratges bèls bastits per fornir d’aiga a la milhicultura intensiva dins los bacins de Garona e d’Ador. Quand es pas per refredir la centrala nucleara de Golfuèg! Mas, per aquò far, barran puslèu suls rius de la riba drecha de Garona e pas talament en Gasconha. Atal n’es que los tecnocratas e los notables de totas borras an sovent afar a l’Enric Chavalièr. Lo trapan sovent en travèrs de lor camin. A mai lo crentan per çò que lo scientific qu’es, avança sempre amb de dorsièrs irrefutables e a pas pauc de quichar aquí ont aquò lor fa mal, valent a dire a lor pòrtamoneda e a lor profièch.
 
Fa quasi quaranta ans qu’Enric Cavallier es un òme de terren. Coneis la Gasconha rurala coma benlèu degun mai. Per çò que l’òme se tracha mai que de contèstar e protèstar contra los projèctes gigants que vòlon adormergir, a totes còsts e pérdias, la natura. Un mitan natural que lo cercaire-barrutlaire ne coneis totas las interrelacions. A coneissenças de totes los domènis del viu: vegetal, animal e uman. Enric Cavallier a una vision globala de l’ecologia. Es çò que fa la valor de son saber e que balha de pes a sa paraula.
 
Dins aqueste obratge “La Gasconha rurala d’aièr e d’auèi”, a recampat un fum de ficas establidas al debanar de sas recèrcas. Çò que sabiái pas de l’Enric, es sa curiosat per la cultura populara. Mas auriái degut me dobtar qu’un espepissaire eclectic coma el se podiá pas acontentar de ne demorar al mitan natural, sens se trachar de l’uman. Enric Cavallier es pas de ma mena dels ecologistas que demòra tampat dins un domèni estrech de predileccion sens se trachar que, finalament la natura es tanben lo biotòpe de l’uman. Es per çò que met l’uman al centre de tot que l’Enric pòt nos balhar una vision exaustiva e justa de l’ecologia. Es aquela mena d’ecologia etica que pòrta dins la reflexion politica. Es en s’apiejant subre talas observacions menimosas e las conclusions que se’n pòdon tirar, que l’uman poirà benlèu contunhar de trevar encara qualques temps sus la planeta.
 
Amb Enric Cavallier es pas la natura per la natura, mas plan la natura per l’uman. L’uman dins sa globalitat e pas sonque l’uman biologic. E sus aqueste sicut es evident que la cultura ven en complement del biologic. Se l’autor sap véser la Gasconha, sap tanben véser los Gascons. Los a rescontrat amb tota lor ingeniositat d’adaptacion al mitan, mas tanben amb tota lor exageracions. Servar los paisages, servar las espécias vegetalas e animalas, mas tanben servar una espécia umana en via de desaparicion: lo Gascon! Lo Gascon es tot simplament l’homo sapiens sapiens que viu d’uèi en Gasconha e que parla, pauc o pro, la lenga occitana. Fa gaug de véser cossí, de sempre, Enric Cavallier s’es trachat de cultura occitana. I a la lenga, plan solide, mas tanben d’estudis subre l’arquitectura, la musica, la dança e los jòcs. Demest aquestes la tauromaquia ten una plaça de tria. E es normal en Gasconha. Dins lo capítol que li es consacrat aprenem fòrças causas subre aqueste espòrt plan particular qu’es la corsa landesa. Per contra, la barbariá de la corrida espanhòla i es denonciada amb justa rason.
 
Aqueste obratge se presenta un pauc coma una monografia de Gasconha. Çò pus extraordinari son los crocadises que conten e qu’ajudan plan a la compreneson de las descripcions qu’acompanhan. Aqueles dessenhs, de la quita man de l’autor, balhan una fòrça decuplada al tèxte. Son tanben d’una precision e d’una elegància espectaclosas. Aquel libre es estat soscat e engimbrat amb una tòca pedagogica que se revèla capitada subre totes los sicuts. Dins aqueste obratge, Enric Cavallier expausa la realitat e de temps en quora i va de son comentari clar, net e precís. Mas sempre amb la distància que conven al scientific que sap las capacitat de la natura d’esperar las sasons. Es un libre a la crosada de l’estetic, del politic e del poetic. Seriá damatge que manquessiatz aquel rescontre amb la Gasconha d’aièr e la d’auèi.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
 
 
_____
CHAVALLIER, Enric. La Gascogne rurale. Edicions Le Canard gascon, 2009. 270 paginas.