La setmana passada foguèt rica per la lenga britoromanica e son ensenhament dins las escòlas de Bretanha! D’efièch, pel primièr còp era organizada una formacion de galò pels ensenhaires d’escòla primària pendent una setmana. Tres associacions èran a l’iniciativa d’aquestas jornadas: L’Institut del Galò, Cllâssiers, l’associacion pel ensenhament del galò dins las escòlas primàrias, e Dihun Breizh, l’associacion de parents d’escolans pel desvelopament e l’ensenhament del breton e del galò dins las escòlas catolicas. E tot aquò sostengut pel conselh regional de Bretanha. Una vertadièra escomesa èra aqueste estagi, per çò que lo galò comença tot bèl just d’assetjar las escòlas (quitament se i a d’experiéncias dempuèi d’annadas) e tanben per çò que i a pas gaire d’ensenhaires e d’animators, a l’ora d’ara, per prepausar de corses de galò als escolans.
 
Fin finala, es una vintena d’ensenhaires (public, catolic e Diwan) e d’animators que respondèron a la crida e foguèron lo saut. En mai d’aquò, i aviá tanben doas conselhièras pedagogicas de l’educacion estatala. E tot aquel mond an las mans que prusisson per las lengas, d’ara enlà! La formacion se debanèt dins lo centre de formacion a la lenga bretona Skol an Emsav de Rene (Roazhon, en breton) . Aquò demòstra un còp de mai la volontat dels militants del galò e del breton de trabalhar ensems e d’èstre man dins la man per Bretanha, sa cultura e sas lengas e contra lo jacobinisme.
 
Una d’aquelas formacions concernissiá lo metòde “15mn de galò châqe jou”, un metòde que consistís a consagrar 15 minutas al galò cada jorn. Cada sequéncia dura una setmanada (4 o 5 sesilhas) e es consagrada a renmàs un subjècte (las colors, lo còrs, lo temps, los afars de la classa, lo fotbòl, …). En mai d’aquò, los mainatges cantan cada setmana una cançon qu’a una relacion amb lo subjècte estudiat. La metòde ensaja d’utilizar los “moments repetitius” de la jornada tanben.
 
A l’ora d’ara i a 7 escòlas a Nantas ont lo metòde es aplicat. Dins doas d’aquelas escòlas, los escolans fan de bulletins meterologics cada setmana en galò sus de ràdios localas. Una tresena escòla —aquesta de Bâzouj— va començar tanben a la rintrada.
 
Dins las escòlas catolicas de Bretanha (un 40% de las escòlas bretonas!) i a una animatritz que prepausa de corses de galò dempuèi 10 annadas ja.
 
“15mn de galò chasque jorn” es luènh de çò que caldriá per aver de novèls locutors, de segur, mas lo movement galò a causit de partir de la basa, de far un trabalh de conscientizacion lingüistica larg e de montar pauc a cha pauc.
 
Benlèu aquel metòde d’iniciacion poirià servir al movement occitan dins los parçans mai desoccitanizats del país. De territòris occitans ont es encara illusòri de parlar d’ensenhament per immersion o quitament d’ensenhament bilingüe. D’autres pòbles de l’exagòn se son ja interessats per adaptar aquel metòde a lors lengas.
 
Lo galò, o britoromanic, es la lenga romanica de la Nauta Bretanha. Amb lo breton (lenga celtica), lo galò foguèt reconegut en 2004 pel conselh regional de Bretanha coma “lengas de Bretanha”. Se parla galò dins los departaments d’Ile-e-Vilaine (Ille e Vilaine), la mitat de las Côtes d’A-Haot (Còstas d’Arvòr), lo tèrç de Morbihan e tota la Leire-de-Bertègn (lo Léger Atlantic), es a dire la Nauta Bretanha, puèi que lo breton es la lenga tradicionala de la Bassa Bretanha.
 
 
 
 
Fabien Lecuyer