La literatura occidentala se basa mai que mai sus l’epoca grècolatina, sustot a travèrs de las òbras epicas d’Omèr, L’Iliada e l’Odissèa. Mas en aqueste aède confluisson amb la meteissa intensitat la legenda e la realitat, fins al ponch de metre en dobte quitament la paternitat de sas òbras, e tanben de la colleccion de poèmas epics que son arribats a nòstres jorns amb lo nom d’imnes omerics, consagrats cadun d’eles a un dieu.
 
La tradicion afirmava qu’Omèr èra cèc. Son origina la revendican divèrses endreches, d’Esmirna a Itaca e d’Atenas a Ròdes. De la meteissa manièra, totes sos relats foguèron considerats coma vertadièrs. Lo pus ancian de sos imnes omerics es consagrat a Demetèr, divessa maire de la Tèrra, qu’ensenhèt a l’umanitat totas las arts de l’agricultura.
 
Quand Demetèr e Zèus se maridèron, aquestes engendrèron la bèla domaisèla Persefòn. Un jorn, Demetèr daissèt sa polida filha que jogava al suènh de qualques ninfas quand aquesta foguèt raubada pel marrit Ades, dieu de l’inframond. Alavetz Demetèr, coma puniment, cambièt las ninfas en serenas per aver pas empachat son raubatòri, e, cabussada dins la pena e lo malaür pus intens, cessèt pas de cercar Persefòn. Son angoissa e patiment èran tals que quitament la Tèrra se paralisèt.
 
Zèus, paire de Persefòn, e mai s’èra estat lo responsable d’aver pachat lo raubatòri de sa filha, poguèt pas manténer mai de temps lo malaür que lo patissiá la Tèrra e obliguèt alavetz Ades de tornar Persefòn. Per aquela rason, mandèt Ermès a l’inframond en cèrca de sa filha, per que la guidèsse devèrs sa maire Demetèr. Mas l'adrech Ades, abans de liurar Persefòn, engenhèt una astúcia per renonciar pas a ela per totjorn. E, abans de la liberar, ofriguèt a Persefòn de manjar de deliciosas granas de miugrana, en s’assegurant atal qu’ela tornariá sièis meses per an amb el dins l’inframond.
 
E, segon çò qu’explica la mitologia grèga, es per aquela rason que, quand Demetèr es amb sa filha Persefòn, alavetz la Tèrra es plena de vida e, mentre que la maire e la filha se tròban ensems, la Tèrra dona de frucha, l’aiga es abondosa e tornan las flors suls verds prats. Per aquela rason, cara Persefòn, abans que tornes un còp de mai dins l’inframond e nos daisses vuèges amb l’ivèrn esteril, en Euròpa occidentala te mercejam un an de mai que demòras totjorn dins l’imaginacion dels òmes e, a travèrs dels tempses, contunhas de rendre possible que se produga aqueste polit miracle de la prima.
 
Benvenguda en cò tieu, Persefòn!
 
 
 
 
Griselda Lozano