Lo paire de l’istòria anglesa, Bèda lo Venerable —escrivan erudit e monge benedictin del sègle VII— ditz dins son libre de cronologia e cosmologia De Temporum Ratione, que lo nom “Ēostre” aperten a la divessa germanica de la prima sonada “Ostara”. E es justament en omenatge a aquela divinitat pagana que los anglosaxons nomenavan lo mes d’abril “eosturmonath”, origina del mot “Easter”, es a dire “Pascas” en anglés.
Qualques sègles pus tard, lo lingüista e mitològ alemand Jacob Grimm (fraire de Wilhem Grimm), al sègle XIXn, afirmèt qu’“Ēostre” deriva del protogermanic “austrō”, que ven de la raitz protoindoeuropèa “aues”, que vòl dire “brilhar”, en establint un ligam entre aquela divessa e la divessa grèga “Eos“ de l’auba, “Aurora“ pels romans.
Mas Ostara es, en realitat, una divinitat pagana inspirada de la divessa babiloniana Ishtar de la fertilitat e associada a l’auba o al revelh de la prima, divinitat de l’amor, la beutat, la vida e la sexualitat, que ten lo privilègi d’èsser la Reina del Cèl e Dòna de la Tèrra. Ela apareis en divèrses vestigis de Babilònia, representada simbolicament coma una estela d’uèch brancas. Aquela divessa, associada a la planeta Vènus, se representa tanben jos la forma d’una femna nuda del sèxe proeminent. De còps a las mans sul ventre, e d’autres còps se ten las popas. Car en realitat Isthar es la protectritz de la prostitucion sagrada e de l’amor extraconjugal a Babilònia, una costuma largament estenduda e acceptada dins las ancianas civilizacions, pr’amor que se concebiá lo maridatge coma una union o contracte de convenença per perpetuar la familha, l’estabilitat economica o la posicion sociala.
Venerada dempuèi la nuèch dels tempses, aquela divessa mesopotamiana es estada presenta, en mai de Babilònia, dins lo culte dels sumerians, sirians, fenicians, cananèus e tanben dels ebrieus. Assimilada per d’autras religions, es estada venerada e font d’inspiracion per l’imaginari d’autras divinitats. Los grècs la coneissián pel nom d’“Astártē” (Αστάρτη), en Egipte amb lo nom d’“Isis” e los ebrieus la coneissián pel nom d’“Asera” o “Ashêrâh”, e tanben pel nom pejoratiu “Astoret”, e mai dins l’Ancian Testament son nom aparesca al plural: “Astaroth”. En etrusc la coneissián coma “Uni-Astre”, e “Astar” en Abissinia. En Arabia Saudita correspond al dieu de la fertilitat “Athar”, e a Sumèr a la divessa de l’amor, la natura e la fertilitat, “Inanna”.
Ça que la, lo culte d’aquela amorosa dels dieus —que son nom es mençonat dins la Bíblia al capítol 44 del libre del profèta Jeremias, coma “La Reina del Cèl”— es degut a Semiramis, çò ditz Alexander Hislop. Segon las legendas grègas, Semiramis èra la femna del mitic rei Ninos. Aquela legenda es, probable, inspirada de la reina assiriana Sammuramat (sègle IX abans lo Crist), que governèt, après la mòrt de son marit Shamshi-Adad V, fins a la majoritat de son filh. De fach, dins son libre Las doas Babilònias, aquel ministre de la Glèisa Liura d’Escòcia, del sègle XIX, conegut per sa critica dobèrta de la Glèisa catolica, afirma que la Glèisa catolica es, en realitat, una religion pagana inspirada de Babilònia e adaptada al cristianisme per l’emperaire Constantin. Segon aquel autor, l’adoracion de la “maire amb lo filh” seriá estada transferida al cristianisme mejançant la fusion de la mitologia romana. Atal, la “divessa maire” o Reina del Cèl, seriá venguda la Verge Maria, e l’enfant-dieu Jupitèr seriá vengut l’enfant-dieu Jèsus. Mas, s’aquò èra pas pro, Hislop afirma que Constantin declarèt de s’èsser convertit al cristianisme, e mai s’en realitat contunhèt d’èsser pagan.
En tot cas, la Pasca, coneguda tanben coma la Pasca Florida, Dimenge de Pascas, Dimenge de Glòria e Dimenge de Resurreccion, es totjorn la fèsta centrala del cristianisme e del judaïsme, e son origina remonta a l’an 1513 abans lo Crist quand, segon la tradicion jusieva, lo pòble jusieu entreprenguèt son exòde d’Egipte estant devèrs la Tèrra Promesa.
Del meteis biais an tanben persistit qualques tradicions coma la dels uòus de Pascas. Mas la tradicion de manjar d’uòus a la fin de l’ivèrn es mai anciana car es una reminiscéncia de la preïstòria, concretament del periòde glaciari quand l’abitud de menjar d’uòus èra la sola possibilitat de se noirir abans l’arribada de la prima. E mai se los uòus semblan pas una costuma dins lo judaïsme, si qu’existís lo simbolisme de los emplegar coma representacion de la continuitat del cicle de la vida e se tròban demest los sèt elements que se servisson sus un platèu durant lo Séder de Pessa’h, çò es la Pasca jusieva, un important ritual festiu jusieu que se festeja generalament al començament del mes d’abril per commemorar la libertat del pòble ebrieu.
De tot biais, en Euròpa s’emplega los uòus coma simbòl de Pascas car coïncidís amb la sason fertila de la prima. Pendent l’Edat mejana i aviá la costuma d’escambiar d’uòus que, dins la majoritat dels cases, èran decorats coma de vertadièras òbras d’art. En 1920, Edoard Ir d’Anglatèrra, segon son libre de comptes, paguèt una enòrma soma d’argent per far decorar 450 uòus amb de fuèlhs d’aur.
Benlèu l’origina d’aquela tradicion se tròba entre los sègles IX e XVIII, quand la Glèisa catolica enebiguèt de manjar d’uòus en los assimilant a la carn. Lo fach de ne poder pas manjar desvelhèt l’engenh del mond que dins la Carèma faguèron còire d’uòus abans de los pintrar, saique per los diferenciar dels fresques e los poder manjar lo jorn de Pascas. Long dels tempses, aquela tradicion s’es incorporada a la fèsta pascala e los uòus son, a l’ora d’ara, venguts un simbòl universal d’aquela celebracion.
Mas es tanben probable que, delà la tradicion, i aja una simbologia intrinsèca associada al concèpte d’una nòva vida o resurreccion, coma se passa amb la mitologia dins lo cas del Fènix, qu’après desaparéisser renais totjorn de sos cendres amb tota sa glòria. Qual o sap? Benlèu, tot comptat e rebatut, l’èsser uman poiriá veire l’imatge de son existéncia en aquel aucèl mitologic, dins una recèrca constanta de la perfeccion de nòstra consciéncia per comprene lo mistèri divin. E las Pascas son un exemple de mai per o aténher.
Bonas Pascas!
Griselda Lozano
Griselda Lozano
Qualques sègles pus tard, lo lingüista e mitològ alemand Jacob Grimm (fraire de Wilhem Grimm), al sègle XIXn, afirmèt qu’“Ēostre” deriva del protogermanic “austrō”, que ven de la raitz protoindoeuropèa “aues”, que vòl dire “brilhar”, en establint un ligam entre aquela divessa e la divessa grèga “Eos“ de l’auba, “Aurora“ pels romans.
Mas Ostara es, en realitat, una divinitat pagana inspirada de la divessa babiloniana Ishtar de la fertilitat e associada a l’auba o al revelh de la prima, divinitat de l’amor, la beutat, la vida e la sexualitat, que ten lo privilègi d’èsser la Reina del Cèl e Dòna de la Tèrra. Ela apareis en divèrses vestigis de Babilònia, representada simbolicament coma una estela d’uèch brancas. Aquela divessa, associada a la planeta Vènus, se representa tanben jos la forma d’una femna nuda del sèxe proeminent. De còps a las mans sul ventre, e d’autres còps se ten las popas. Car en realitat Isthar es la protectritz de la prostitucion sagrada e de l’amor extraconjugal a Babilònia, una costuma largament estenduda e acceptada dins las ancianas civilizacions, pr’amor que se concebiá lo maridatge coma una union o contracte de convenença per perpetuar la familha, l’estabilitat economica o la posicion sociala.
Venerada dempuèi la nuèch dels tempses, aquela divessa mesopotamiana es estada presenta, en mai de Babilònia, dins lo culte dels sumerians, sirians, fenicians, cananèus e tanben dels ebrieus. Assimilada per d’autras religions, es estada venerada e font d’inspiracion per l’imaginari d’autras divinitats. Los grècs la coneissián pel nom d’“Astártē” (Αστάρτη), en Egipte amb lo nom d’“Isis” e los ebrieus la coneissián pel nom d’“Asera” o “Ashêrâh”, e tanben pel nom pejoratiu “Astoret”, e mai dins l’Ancian Testament son nom aparesca al plural: “Astaroth”. En etrusc la coneissián coma “Uni-Astre”, e “Astar” en Abissinia. En Arabia Saudita correspond al dieu de la fertilitat “Athar”, e a Sumèr a la divessa de l’amor, la natura e la fertilitat, “Inanna”.
Ça que la, lo culte d’aquela amorosa dels dieus —que son nom es mençonat dins la Bíblia al capítol 44 del libre del profèta Jeremias, coma “La Reina del Cèl”— es degut a Semiramis, çò ditz Alexander Hislop. Segon las legendas grègas, Semiramis èra la femna del mitic rei Ninos. Aquela legenda es, probable, inspirada de la reina assiriana Sammuramat (sègle IX abans lo Crist), que governèt, après la mòrt de son marit Shamshi-Adad V, fins a la majoritat de son filh. De fach, dins son libre Las doas Babilònias, aquel ministre de la Glèisa Liura d’Escòcia, del sègle XIX, conegut per sa critica dobèrta de la Glèisa catolica, afirma que la Glèisa catolica es, en realitat, una religion pagana inspirada de Babilònia e adaptada al cristianisme per l’emperaire Constantin. Segon aquel autor, l’adoracion de la “maire amb lo filh” seriá estada transferida al cristianisme mejançant la fusion de la mitologia romana. Atal, la “divessa maire” o Reina del Cèl, seriá venguda la Verge Maria, e l’enfant-dieu Jupitèr seriá vengut l’enfant-dieu Jèsus. Mas, s’aquò èra pas pro, Hislop afirma que Constantin declarèt de s’èsser convertit al cristianisme, e mai s’en realitat contunhèt d’èsser pagan.
En tot cas, la Pasca, coneguda tanben coma la Pasca Florida, Dimenge de Pascas, Dimenge de Glòria e Dimenge de Resurreccion, es totjorn la fèsta centrala del cristianisme e del judaïsme, e son origina remonta a l’an 1513 abans lo Crist quand, segon la tradicion jusieva, lo pòble jusieu entreprenguèt son exòde d’Egipte estant devèrs la Tèrra Promesa.
Del meteis biais an tanben persistit qualques tradicions coma la dels uòus de Pascas. Mas la tradicion de manjar d’uòus a la fin de l’ivèrn es mai anciana car es una reminiscéncia de la preïstòria, concretament del periòde glaciari quand l’abitud de menjar d’uòus èra la sola possibilitat de se noirir abans l’arribada de la prima. E mai se los uòus semblan pas una costuma dins lo judaïsme, si qu’existís lo simbolisme de los emplegar coma representacion de la continuitat del cicle de la vida e se tròban demest los sèt elements que se servisson sus un platèu durant lo Séder de Pessa’h, çò es la Pasca jusieva, un important ritual festiu jusieu que se festeja generalament al començament del mes d’abril per commemorar la libertat del pòble ebrieu.
De tot biais, en Euròpa s’emplega los uòus coma simbòl de Pascas car coïncidís amb la sason fertila de la prima. Pendent l’Edat mejana i aviá la costuma d’escambiar d’uòus que, dins la majoritat dels cases, èran decorats coma de vertadièras òbras d’art. En 1920, Edoard Ir d’Anglatèrra, segon son libre de comptes, paguèt una enòrma soma d’argent per far decorar 450 uòus amb de fuèlhs d’aur.
Benlèu l’origina d’aquela tradicion se tròba entre los sègles IX e XVIII, quand la Glèisa catolica enebiguèt de manjar d’uòus en los assimilant a la carn. Lo fach de ne poder pas manjar desvelhèt l’engenh del mond que dins la Carèma faguèron còire d’uòus abans de los pintrar, saique per los diferenciar dels fresques e los poder manjar lo jorn de Pascas. Long dels tempses, aquela tradicion s’es incorporada a la fèsta pascala e los uòus son, a l’ora d’ara, venguts un simbòl universal d’aquela celebracion.
Mas es tanben probable que, delà la tradicion, i aja una simbologia intrinsèca associada al concèpte d’una nòva vida o resurreccion, coma se passa amb la mitologia dins lo cas del Fènix, qu’après desaparéisser renais totjorn de sos cendres amb tota sa glòria. Qual o sap? Benlèu, tot comptat e rebatut, l’èsser uman poiriá veire l’imatge de son existéncia en aquel aucèl mitologic, dins una recèrca constanta de la perfeccion de nòstra consciéncia per comprene lo mistèri divin. E las Pascas son un exemple de mai per o aténher.
Bonas Pascas!
Griselda Lozano
Griselda Lozano
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari