capçalera biera tobiers

Actualitats

Jura avança cap a la siá reünificacion

| Nationalia.cat

Mentre que los europèus fasèm cas dels procèsses sobeiranistas escocés, flamenc o catalan, i a un procès d’autodeterminacion que seguís lo sieu cors dins lo còr d’Euròpa, sens que degun ne faga pas tròp cas. Soïssa assistís amb normalitat democratica a un possible cambiament de frontièras intèrnas, que permetrà lo recampament de totes los jurassencs dins un sol canton, en n’acabant aital amb la tradicionala division en dos cantons desparièrs. 
 


Mentre que los europèus fasèm cas dels procèsses sobeiranistas escocés, flamenc o catalan, i a un procès d’autodeterminacion que seguís lo sieu cors dins lo còr d’Euròpa, sens que degun ne faga pas tròp cas. Soïssa assistís amb normalitat democratica a un possible cambiament de frontièras intèrnas, que permetrà lo recampament de totes los jurassencs dins un sol canton, en n’acabant aital amb la tradicionala division en dos cantons desparièrs.
 
Lo govèrn del canton de Jura a ja mandat al parlament cantonal lo projècte de revision constitucionala per poder reünificar totes los jurassencs dins un meteis canton. La legitimitat s’es obtenguda a travèrs d’un procès de consulta amb las municipalitats, las associacions professionalas, los partits politics e d’autras entitats del canton de Jura. Ara lo projècte se debatrà dins lo parlament cantonal e, se cal, se ratificarà en un referendum abans la fin de 2013. Dins lo canton de Jura, que sa capitala es Delémont, i demòran qualques 70 000 personas.
 
Al nòrd del canton de Bèrna viu una quantitat similara de populacion jurassenca, que son los que se vòlon reünificar amb los autres jurassencs vivent dins lo canton de Jura. Luènh de mostrar cap d’ostilitat, lo govèrn cantonal de Bèrna a activat una revision legala per permetre la separacion d’aquela part de son territòri. Solament un partit d’oposicion, l’Union Democratica del Centre, s’es declarat contra.
 
En consequéncia, lo parlament cantonal bernés debatrà la question e, se l’apròva, los jurassencs del canton auràn de votar la proposicion en un referendum. S’òm vòta favorablament als dos referendums, los dos govèrns cantonals començaràn las negociacions per modificar los lors limits frontalièrs, amb la participacion del govèrn central soís, qu’a ja manifestat que s’i opausarà pas perque los cantons son sobeirans.
 
Fins en l’an 1979, tot Jura fasiá partida del canton de Bèrna. Mas los jurassencs avián totjorn reclamat un canton pròpri pr’amor que son de lenga francesa, del temps que l’immensa majoritat dels abitants del canton de Bèrna son germanofòns. Aquel an d’ailà, lo nòrd del canton de Bèrna se separèt per formar l’actual canton de Jura. Pasmens, la question non demorèt pas conclusa perque fòrça jurassencs demorèron dins Bèrna. Es per aquò que la question de la reünificacion de Jura es totjorn estada dins l’agenda politica, quitament al nivèl estatal soís.
 
Cal remembrar que i a un departament francés que se sona tanben Jura, dins la region de la Franca Comtat. Dos tèrces de sa populacion, aperaquí 270 000 abitants, son de lenga arpitana (contràriament als abitants del Jura soís que son de lenga francesa)

Etiquetas

Articles relacionats

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris

Pirolet
1.

Es pas que los Soïsses sián perfièches mas per qualques aspectes de sa democràcia nos fan envèja. A part de çò que nos explica l'article çai-sus, en França seriá pas possible de veire elegit un òme coma Jean Ziegler amb tot çò que conta de la talent dins lo monde, del neocolonialisme d'Africa e las criticas que fa a son pròpi país.

  • 1
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article