Normalament, cada matèria scientifica a sas pròprias leis universalas. Aital, la mecanica quantica – que descriu lo comportament instintiu a las escalas atomica e subatomica– es fòrça desparièra de l’astronomia. Mas un scientific a descobèrt qu’aquela tanben pòt èsser aplicada en tot estudiar las estructuras massissas astronomicas.
Aquò arriba après d’annadas d’estudi dels objèctes astronomics massisses, de lor forma e de perqué son aital e pas d’una autra manièra. Es una disciplina plan complèxa e malaisida mas qu’ara poiriá veire la lutz, segon lo darrièr estudi del scientific Konstantin Batygin, pr’amor de sas resultas.
Segon aquel especialista de las planetas, los objèctes astronomics massisses son encerclats sovent per de grops d’objèctes mai pichons que viran a son entorn, coma las planetas a l’entorn del Solelh.
Los traucs negres supermassisses serián, segon aquò, orbitats per de grops d’estelas que, a lor torn, son orbitadas per una granda quantitat de pèira, de glaç e d’autres materials galactics. La fòrça de la gravetat convertiriá aqueles materials en de disques redonds plans. E pòdon aver la talha del nòstre sistèma solar o fins a de milions d’ans lutz mai grands.
Una forma que càmbia
Aqueles disques astrofisics son pas totjorn redonds e càmbian de forma mai d’un còp pendent lor vida long de milions d’annadas. Cossí càmbian e cossí o fan es çò qu’a estudiat Batygin. A travèrs d’eqüacions, las trajectòrias orbitalas son amassadas e los disques se constituisson d’una sèria de cercles concentrics que pòdon totjorn cambiar de forma.
Dins aquesta analogia es coma se las planetas del sistèma solar foguèsson rompudas en tròces e puèi mesas amassa en orbita a l’entorn del Solelh. Aital, nòstra estela se trobariá encerclada per d’anèls massisses que pòdon interagir los unes amb los autres.
Totun, aqueste modèl astronomic creèt una suspresa. “Amb los disques podèm aver los cercles de mai en mai sovent fins a l’infinit –çò diguèt Batygin–. Alara trobèri que tot èra jos las leis de l’eqüacion de Schrödinger”.
Lo nòu estudi de Batygin, publicat dins la revista Monthly Notices of the Royal Astronomical Society confirma que las variacions dels cambiaments de forma dels disques astrofisics agisson coma las particulas e que las meteissas matematicas pòdon èsser utilizadas per descriure lo meteis comportament d’una particula quantica o un d’aqueles objèctes massisses. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Aquò arriba après d’annadas d’estudi dels objèctes astronomics massisses, de lor forma e de perqué son aital e pas d’una autra manièra. Es una disciplina plan complèxa e malaisida mas qu’ara poiriá veire la lutz, segon lo darrièr estudi del scientific Konstantin Batygin, pr’amor de sas resultas.
Segon aquel especialista de las planetas, los objèctes astronomics massisses son encerclats sovent per de grops d’objèctes mai pichons que viran a son entorn, coma las planetas a l’entorn del Solelh.
Los traucs negres supermassisses serián, segon aquò, orbitats per de grops d’estelas que, a lor torn, son orbitadas per una granda quantitat de pèira, de glaç e d’autres materials galactics. La fòrça de la gravetat convertiriá aqueles materials en de disques redonds plans. E pòdon aver la talha del nòstre sistèma solar o fins a de milions d’ans lutz mai grands.
Una forma que càmbia
Aqueles disques astrofisics son pas totjorn redonds e càmbian de forma mai d’un còp pendent lor vida long de milions d’annadas. Cossí càmbian e cossí o fan es çò qu’a estudiat Batygin. A travèrs d’eqüacions, las trajectòrias orbitalas son amassadas e los disques se constituisson d’una sèria de cercles concentrics que pòdon totjorn cambiar de forma.
Dins aquesta analogia es coma se las planetas del sistèma solar foguèsson rompudas en tròces e puèi mesas amassa en orbita a l’entorn del Solelh. Aital, nòstra estela se trobariá encerclada per d’anèls massisses que pòdon interagir los unes amb los autres.
Totun, aqueste modèl astronomic creèt una suspresa. “Amb los disques podèm aver los cercles de mai en mai sovent fins a l’infinit –çò diguèt Batygin–. Alara trobèri que tot èra jos las leis de l’eqüacion de Schrödinger”.
Lo nòu estudi de Batygin, publicat dins la revista Monthly Notices of the Royal Astronomical Society confirma que las variacions dels cambiaments de forma dels disques astrofisics agisson coma las particulas e que las meteissas matematicas pòdon èsser utilizadas per descriure lo meteis comportament d’una particula quantica o un d’aqueles objèctes massisses. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Un disc que càmbia de fòrma non es pas mai un disc… Nos mancan mots per designar d'objèctes atal, qu'a un moment o un autre, correspondon a la definicion del disc, sense i conrrrespondre definitivament.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari