Actualitats
La teoria finala d’Stephen Hawking
Segon Stephen Hawking, l’Univèrs a d’escalas mai grandas es racionalament lis e finit
Abans de morir ongan, lo professor Stephen Hawking èra a trabalhar amb Thomas Hertog, de l’Universitat Catolica de Lovaina (Flandra) sus l’origina de nòstre univèrs e la teoria del Bing Bang. Ara, fin finala, s’es renduda publica sa darrièra teoria. Es estada publicada dins la revista Journal of High Physics.
Aquò arriba après la prediccion que fan fòrça teorias modèrnas del Bing Bang. Segon aquestas, l’univèrs local ont vivèm arribèt a son existéncia après una brèva inflacion o espandiment universal de manièra exponenciala.
Segon aquò, un còp l’espandiment començat, i aurián cèrtas regions de l’Univèrs ont aqueste movement jamai non finís. Aquò vòl dire que l’espandiment es continuós e que l’Univèrs es globalament en espandiment de manièra etèrna. E çò que podem agachar de l’Univèrs seriá sonque un univèrs pichon, una region ont l’espandiment ja es finit e ont las estelas e galaxias ja serián formadas.
“La teoria de l’espandiment etèrne afirma que nòstre univèrs es un fractal infinit, un ensems de divèrses univèrses pichons desseparats per un ocean en espandiment —çò diguèt fa gaire Thomas Hertog—. Atal, las leis de la fisica e de la quimia serián desparièras d’un pichon univèrs a l’autre e se seriá format un multivèrs. Mas aquela teoria encara a d’èsser demostrada”.
Una teoria de l’espandiment etèrne marrida
La nòva teoria d’Hertog e Stephen Hawking prepausa qu’aquela teoria es erronèa. Segon los dos fisicians i a un problèma amb l’espandiment etèrne. “Es assumit que l’Univèrs se desvolopa segon la teoria generala de la relativitat d’Albert Einstein. Aital, la comunautat scientifica confirma los efièches quantics e las pichonas desviacions que i a l’entorn de manièra parièra —çò apondèt Hertog—. Totun, Hawking e ieu prepausam que la dinamica de l’espandiment continuós dessepara totalament la fisica quantica e la fisica classica, e aquò es pas possible pr’amor de la teoria d’Einstein; en consequéncia, lo concèpte d’espandiment etèrne tomba”.
Segon Stephen Hawking, l’Univèrs a d’escalas mai grandas es racionalament lis e finit. Es pas una estructura fractala. A mai, sa teoria finala, desvolopada amb Hertog, s’es basada sus la teoria de las còrdas (una teoria fisica que vòl èsser un pont entre la teoria de la relativitat e la quantica fisica en tot descriure l’Univèrs coma de còrdas que vibran).
Per Hawking e Hertog, l’Univèrs es coma un olograma grand e complèxe e la realitat fisica en cèrts espacis de tres dimensions pòt èsser reduch matematicament a doas dimensions a sa superfícia. La variacion d’aquel concèpte d’olograma desvolopat pels dos fisicians permet pas de projectar la dimension temporala dins l’espandiment continuós. E l’espandiment continuós poguèt pas èsser descrich scientificament.
D’espandiment continuós sens temps
La nòva teoria d’Hawking e Hertog prepausa que l’espandiment continuós demora reduch a un estat atemporal determinat per una superfícia espaciala al començament del temps universal.
“En tot estudiar l’evolucion de l’Univèrs —çò confirmèt Hertog— arribam a un ponch ont, òc, i a d’espandiment continuós, e nòstra nocion actuala del temps quita d’aver de sens”.
Ça que la, Hawking aviá ja dich fa gaire amb sa teoria de l’Univèrs sens frontièras que un còp que reculam dins lo temps fins al començament de l’Univèrs, aqueste se barra coma una esfèra. La teoria finala d’Hawking e Hertog desvolopa encara mai aquela teoria. “Volèm pas dire que i a una termièra dins nòstre passat —çò soslinhèt Hertog—”.
Amb aquesta teoria finala, Hawking e Hertog vòlon far de prediccions sus l’estructura globala de l’Univèrs: l’Univèrs que nasquèt de l’espandiment es una teoria mai simpla que la de l’estructura fractala infinida afirmada dins la vièlha teoria de l’espandiment continuós. Se la resulta d’aquesta teoria poguèsse èsser confirmada, i auriá de grandas consequéncias per la teoria del multivèrs.
“Sèm pas dins un univèrs unic, solet, mas avèm trobat qu’existís una reduccion importanta del multivèrs —çò diguèt Hawking abans de morir—. Parlam d’una tièra fòrça mai pichona d’univèrses possibles”.
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Aquò arriba après la prediccion que fan fòrça teorias modèrnas del Bing Bang. Segon aquestas, l’univèrs local ont vivèm arribèt a son existéncia après una brèva inflacion o espandiment universal de manièra exponenciala.
Segon aquò, un còp l’espandiment començat, i aurián cèrtas regions de l’Univèrs ont aqueste movement jamai non finís. Aquò vòl dire que l’espandiment es continuós e que l’Univèrs es globalament en espandiment de manièra etèrna. E çò que podem agachar de l’Univèrs seriá sonque un univèrs pichon, una region ont l’espandiment ja es finit e ont las estelas e galaxias ja serián formadas.
“La teoria de l’espandiment etèrne afirma que nòstre univèrs es un fractal infinit, un ensems de divèrses univèrses pichons desseparats per un ocean en espandiment —çò diguèt fa gaire Thomas Hertog—. Atal, las leis de la fisica e de la quimia serián desparièras d’un pichon univèrs a l’autre e se seriá format un multivèrs. Mas aquela teoria encara a d’èsser demostrada”.
Una teoria de l’espandiment etèrne marrida
La nòva teoria d’Hertog e Stephen Hawking prepausa qu’aquela teoria es erronèa. Segon los dos fisicians i a un problèma amb l’espandiment etèrne. “Es assumit que l’Univèrs se desvolopa segon la teoria generala de la relativitat d’Albert Einstein. Aital, la comunautat scientifica confirma los efièches quantics e las pichonas desviacions que i a l’entorn de manièra parièra —çò apondèt Hertog—. Totun, Hawking e ieu prepausam que la dinamica de l’espandiment continuós dessepara totalament la fisica quantica e la fisica classica, e aquò es pas possible pr’amor de la teoria d’Einstein; en consequéncia, lo concèpte d’espandiment etèrne tomba”.
Segon Stephen Hawking, l’Univèrs a d’escalas mai grandas es racionalament lis e finit. Es pas una estructura fractala. A mai, sa teoria finala, desvolopada amb Hertog, s’es basada sus la teoria de las còrdas (una teoria fisica que vòl èsser un pont entre la teoria de la relativitat e la quantica fisica en tot descriure l’Univèrs coma de còrdas que vibran).
Per Hawking e Hertog, l’Univèrs es coma un olograma grand e complèxe e la realitat fisica en cèrts espacis de tres dimensions pòt èsser reduch matematicament a doas dimensions a sa superfícia. La variacion d’aquel concèpte d’olograma desvolopat pels dos fisicians permet pas de projectar la dimension temporala dins l’espandiment continuós. E l’espandiment continuós poguèt pas èsser descrich scientificament.
D’espandiment continuós sens temps
La nòva teoria d’Hawking e Hertog prepausa que l’espandiment continuós demora reduch a un estat atemporal determinat per una superfícia espaciala al començament del temps universal.
“En tot estudiar l’evolucion de l’Univèrs —çò confirmèt Hertog— arribam a un ponch ont, òc, i a d’espandiment continuós, e nòstra nocion actuala del temps quita d’aver de sens”.
Ça que la, Hawking aviá ja dich fa gaire amb sa teoria de l’Univèrs sens frontièras que un còp que reculam dins lo temps fins al començament de l’Univèrs, aqueste se barra coma una esfèra. La teoria finala d’Hawking e Hertog desvolopa encara mai aquela teoria. “Volèm pas dire que i a una termièra dins nòstre passat —çò soslinhèt Hertog—”.
Amb aquesta teoria finala, Hawking e Hertog vòlon far de prediccions sus l’estructura globala de l’Univèrs: l’Univèrs que nasquèt de l’espandiment es una teoria mai simpla que la de l’estructura fractala infinida afirmada dins la vièlha teoria de l’espandiment continuós. Se la resulta d’aquesta teoria poguèsse èsser confirmada, i auriá de grandas consequéncias per la teoria del multivèrs.
“Sèm pas dins un univèrs unic, solet, mas avèm trobat qu’existís una reduccion importanta del multivèrs —çò diguèt Hawking abans de morir—. Parlam d’una tièra fòrça mai pichona d’univèrses possibles”.
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
La diferéncia es lo metòde. Un sabent es supausat aver rigor scientifica e epistemologica. Haramein mescla los dius egipcians e la equacions d’Einstein en ua galamanha new age qui sap a l’enveja de créder autant o mes que non pas a la hami de saber.
La sciéncia es limitada per nòstas facultats cognitivas, mes lo sabents… ac saben. Pr’amor d’aquò l’epistemologia e la metodologia s’i dan torn lo mei plan qui poscan.
Es tanben limitada peu lengatge medish e per nòsta capacitat generau de descríver lo mond dab concèptes ad hoc. Tant i a que los sabents s’i hèn a descríver escrupulosament çò d’observat. Ua teoria scientifica es pas ua teoria au sens vernacular d’ipotèsi fosca, es un sistèma que prepausa ua mesa en coeréncia deus fèits observats, e que remeteràn en question quan lo ligam entre las observacions e los explics venga tròp destibat. Ua teoria solida (com la d’Einstein) hè possiblas prediccions (e.g. la ondas gravitacionaus, anonciadas cent abans confirmacion) e realizacions tecnicas foncionaus (vòste navigator GPS hè compte de la relativitat ende vos enviar pas a Pimbo).
Ua teoria scientifica es pas james "provada" senon corroborada per las observacions, e eventuaument desprovada per fèits qui ne contradigan los màgers tanhents (e.g. lo darwinisme n’es pas james estat desprovat, mes es corroborat per un suberabonde de fèits). Los sabents seriós ne pretenden pas tiéner la vertat, senon l’explic mes probable en l’estat de la coneishença.
Tanben, ua navèra teoria non desquilha pas necessàriament la d’abans. Einstein n’a pas remplaçat senon completat Newton: per un hum de causas la mecanica de Newton demora aplicabla e l’industria aerospaciau la hè servir cada jorn.
Atau las teorias scientificas non son pas que descripcions aproximativas e subjectivas deu mond, mes lo mond existeish objectivament. Lo fèit que la realitat sia de mau sasir empacha pas que i sia aquí en·hòra deu pauc que nos escadem a ne sasir.
Per ua reflexion seriosa sus la coneishença scientifica se pòt léger Léna Soler, Introduction à l'épistémologie, Ellipses 2009, hèra accessible e complet.
#1 Normal ! Qué que ne vire, "lo mond es ma representacion". Per tan escrupulós que siá lo trabalh de representacion demòra que demorarà una representatacion de l'univèrs, e non pas l'univèrs el-meteis.
Tot aquò es mas de las teorias.
Se pòd veire sur internet Nassim Haramein que pensa diferament.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari