Cossí son los melhors cortmetratges d’Euròpa? En sortissent del circuit academic e orfanèls d’un nom que los precedisca, los joves realizaires s'amassan normalament per far de cortmetratges de bas budget en ensajant de far créisser lor reputacion sus la scèna dels festenals; mas cossí son los cortmetratges qu'atrason l’atencion a Canas? Esperam qu'aquela reflexion portarà qualques idèas als que o voldrián ensajar.
 
Abans tot, vesèm de cortmetrages qu'esplechan al maxim las limitacions d’aquel format, que capitan a explicar una istòria potenta a partir de pauques personatges, que profièchan de la manca d’espèras de part del public per jogar amb l'intriga e lo mistèri. Sovent, la bassa despensa en actors e en d’autres sectors, se reïnvestís en melhoraments tecnologics: per exemple, All these creatures (Austràlia) es rodat en filme analogic en Panavision.
 
 
Iran: la quotidianitat prigonda
 
La session se dobrís amb un dels païses mai amanhagats per França, l’Iran de Kiarostami o Jafar Panahi e Asghar Fardi tanben presents al festenal. Lo grand exemple pel país es lo realisme de Kiarostami perque se centra sus la vida vidanta per evitar la censura. Dins aquel cinèma la politica se tròba en petitas reflexions a l’ora d’encarar la vida de cada jorn. Ombre es un cortmetratge sus la femna. Es perseguida per un plan-sequéncia que per moments se confond per l'agach del marit, qu'a desaparegut mentre qu'ela èra dins la docha. Après davalar per carrièras a mièjanuèch per lo trobar e èsser increpada per çò que sembla un predator sexual que li demanda son “mèstre” e l'escomet de lo trobar dins un ostal abandonat. La gojata s'arrèsta davant cò sieu per donar un brèu còp d'uèlh sus l'ostal devastat, e d’aqueste, d’aquel brèu regard gausat, s’extrai la petita rebellion de la femna contra l’absurda idèa qu'ela a un mèstre.
 
Lo public de la ceremònia d'Un certan regard faguèt una minuta d'aplaudiments per Jafar Panahi, obligat a demorar en Iran per de rasons politicas.

 
Estats Units: a l'espèra del Mond
 
Es fòrça complicat d'èsser maire celibatària. Caroline parla de la pression que sent una maire de tres enfants quand se vei obligada de los daissar dins una veitura en plen solelh per anar a una entrevista d'embaucha. Las gents del quartièr apelaràn còpsec la polícia, çò que portarà mai de problèmas a la maire. Un cortmetratge interessant, de fach, per la quantitat de perilhs visibles pels enfants que l'istòria daissa a lor sòrt mentre que, per contra, a d'empatia amb la maire. Lo filmet es protagonizat per la quita realizaire e scenarista, que i agís coma un alter ego d’ela meteissa.
 
 
 
Polonha: la morbidesa dels còrses
 
La proposicion de Polonha es la pus estranha. Un cortmetratge d’animacion, qu'evòca coma estil l'espontaneitat e la morbidesa de l’animacion quadre a quadre. Un òme e una femna d'edats maduras se tròban dins una sala per far l’amor. L’exploracion del còrs de l’autre los menarà a de successivas transformacions en d'autras personas, en bèstias e quitament a la transformacion de l’un en l’autre. El, ela, una falguièra e un arbust sec se fondràn amb la cambra fins a venir un pichon nud. Un filmet sensitiu e surreal.
 
 
Japon: lo mutisme dels detalhs
 
Lo cortmetratge de Japon nos convida a pensar a un haiku sens sostítols. Una maire se sacrifica per son filh amb sas pichonas accions de cada jorn, e mai se qualques unas li devon portar de mal a ela. Un recit amb de grands traucs narratius, que nos mena a chifrar.
 
 
Austràlia: un pòble malaut
 
Lo filh d’una familia negra se remembra cossí son paire perdèt progressivament la tramontana pendent una invasion d’escarabats en cò sieu fins al ponch que l'expulsèron de l'ostal. Violenta e alcoolica, es la representacion de las gents de la carrièra, de gents que, segon lo paire, an dobèrt los uèlhs, en s'avisant de la marridesa que règna, coma se tota aquela invasion d'escarabats lor foguèsse intrada dins lo còrs. Fin finala, son filh començarà d'escotar las voses dels insèctes per lor i trobar un sens. Aqueste es estat lo cortmetrage ganhant.
 
 
França: qual se chauta d'el?
 
Gabriel es un gojat desaparegut que totes lo cercan dins lo bòsc. Nòstre protagonista vendrà gelós quand se separarà del grop e veirà qu'a el degun lo reclama.
 
 
China: s'emancipar del país
 
Un autre cas de filh emancipat: en cercant son paire dins lo quartièr, lo protagonista finís que se centra sul fringatge d'una filha. Es l'istòria d’un jove adulte qu'encara es fòrça maladrech per o èsser, de cossí sa generacion pantaissa d’anar trabalhar a l'estrange, en Corèa, e de l’esperança que lor pòrta aquel ecran de fumada.
 
 
Filipinas: maternitat violenta
 
Après èsser brutalament tabasada, denóncia son marit a la justícia. D'aver un filh amb de problèmas de dròga es pas aisit, e de temps en temps la vida de sa filha perilha. Quand el morís fin finala, sa familha politica afronta la culpablitat de sa marrida vida.
 
 
 
 
Zep Armentano