capçalera campanha

Actualitats

Lo pal del barbièr

Mètges e barbièrs collaborarián  pendent mai de sièis sègles, dempuèi que las enebicions papalas empacharián d’exercir los cirurgians eclesiatics

Dempuèi lors debutas, fa 3500 ans, en Egipte e dins d’autras culturas anticas, los barbièrs èran sovent de prèires que lor prètzfach màger consistissiá a evitar que los malins esperits entrèsson a travèrs del pel de las personas. De se rasar totes los pels del còrs èra un ritual que practicavan los prèires egipcians cada tres jorns per tal de portar de puretat a lors foncions sacerdotalas. Mai tard, l’art de sonhar e arrengar lo pel aqueriguèt una mai granda importància estetica e amb el se desvolopèron las primièras tecnicas de coloracion a basa d’henna e tanben comencèron de se confeccionar las primièras perrucas amb de pel natural en Egipte, Assiria e Fenicia.
 
Mas es dins l’anciana Grècia que lo mestièr de barbièr pren una plaça especiala. A la diferéncia de las femnas que s’arrengavan lo pel a l’ostal amb l’ajuda de lors serventas, los òmes frequentavan las botigas de barbièrs coma de luòcs de reünion ont se parlava de politica e filosofia mentre que se sonhava lo pel e la barba. Aquel usatge èra comun en fòrça òmes, fins qu’Alexandre lo Grand   decidiguèsse que los soldats foguèsson rasats abans las batalhas per evitar lors barbas los getèsson al sòl.
 
A Roma, la mòda èra de portar la barba e lo pel long, fins qu’un senator roman introduguèsse un nòu concèpte. Segon conta Plini lo Vièlh, Scipion l’African foguèt lo primièr cònsol a se rasar. Los barbièrs a Roma començèron de proliferar e se coneissián tanben jol nom de “tonsores” e las botigas de barbièrs jol de “tonstrinae”. Aquestas,  coma aquò se passava en Grècia, prenguèron pereu una plaça especiala coma ponch de reünion. Dins aquestas, amb de tecnicas mas rudimentàrias que las que s’utilizan uèi lo jorn, en mai de talhar lo pel, de rasar, e de depilar,  tanben se realizava la manicura, la pedicura e d’extraccions dentàrias. Lo mestièr de barbièr ganhèt de mai en mai d’importància e “los patricis” tardèron pas de ne plaçar un a lor servici.
 
Durant l’Edat Mejana, s’impausariá tornarmai la mòda de la barba e del pel long. E mai ansin, la profession de barbièr non solament se mantenguèt mas s’espandiguèt dins lo domeni de  la cirurgia. De fach, cèrts mètges de l’epòca avián exercit abans coma barbièrs. En aquel temps, los vertadièrs cirurgians èran de clergues, que prenián per assistents de barbièrs per realizar las intervencions cirurgicalas. Mas en l’an 1123, durant lo concili de Latran, lo papa Calixte IId enebís la practica de la medecina als monges e prèires. Totun, los clergues contunhavan de realizar de cirurgias, especialament als nòbles. Per aquela rason, en 1163, lo papa Alexandre III, durant lo concili de Tors, enebís explicitament a aquestes de practicar la cirurgia. Totun, los clergues contunhèron de ne far pas cas, e aquò foguèt lo motiu pel qual, d’ans puèi, en 1215, Innocenci III, decidit a metre definitivament fin a aquela practica,  lancèt un anatèma contra los clergues cirurgians.
 
Tanlèu la practica de la cirurgia, ansin coma las sangrías,  declarada coma un sacrilègi de la Glèisa, aquelas activitats passaràn popularament entre las mans dels barbièrs entrò lo mièg del sègle XV, ja que lor clientèla èran basicament populara.  E, malgrat qu’en 1450  lo parlament anglés limite las foncions del barbièr a talhar lo pel, a efectuar de sagnadas e a traire de tròces de dents, durant los sègles seguents los barbièrs  contunharàn de gaudir de privilègis reials, coma lo que lor concediguèt Enric VIII, per que contunhen de dissecar los cadavres e d’estudiar l’anatomia umana.
 
Mètges e barbièrs collaborarián  pendent mai de sièis sègles, dempuèi que las enebicions papalas empacharián d’exercir los cirurgians eclesiatics, e los barbièrs se consagrarián tre alavetz tanben a practicar de poncions, de sagnadas e d’amputacions d’extremitats gangrenosas, en mai de las trepanacions per solaçar de las fòrças malignas que, segon la cresença populara, èran las causas de malautiás e d’epilepsia.
 
De fach, fins en 1745, las corporacions de cirurgians e las companhiás de barbièrs foncionament conjonchament fins que lo rei Jòrdi IId d’Anglatèrra decidiguèsse de las separar e de restrénher las foncions del barbièr exclusivament al talhatge e a l’arrengament del pel. D’ans puèi, aquela meteissa mesura es adoptada pel rei Loís XIV de França, e la categoria sociala del barbièr se degrada a partir de la segonda mitat del sègle XVII per recobrar un grand prestigi dins la segonda mitat del sègle XVIII, gràcias a l’usatge creissent de perrucas en òmes e femnas.
 
Cossí que siá, s’es fòrça parlat de l’origina de l’ensenha actuala de las botigas de barbièrs. Una pista pòt èsser un imatge trobat dins un libre del sègle XVII,  ont apareis un barbièr–cirurgian a practicar una flebotomia (sanhada) a un pacient que pòrta un baston que de bendas s’enròtlan a son entorn. Segon qualques autors, lo barbièr aviá la costuma de gardar los recipients ont s’escampava la sang sortida de las sagnadas. Puèi, mostrava aquelas terrinas de sang en signe d’experiéncia e de bon servici, mentre que, fòra de son establiment, plaçava lo pal amb los bendatges tacats de sangre de biais que foguèsson identificats de luènh, creant saique d’aquela manièra  un patron publicitari qu’a evolucionat fins a nòstres jorns.
 
 
 
 
Griselda Lozano
 
 
 
 


abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article