L’estat de celibatari es un mòde de vida. L’estèrle pòt causir aquela opcion per volontat pròpria o impausada. Aquò pòt èsser de motius religioses coma aven als prèires e monjes catolics  e als monjes bodistas. Tanben pòt èsser de natura filosofica coma es lo cas de Platon. E mai al començament aquò siá totjorn estat una opcion liura, pels esclaus èra, de costuma, forçada. 
 
Es verai que lo celibat se restaca als religioses mas tanben es fòrça significatiu entre escrivans, artistas e lidèrs. De fach, segon de testimònis de Siddharta Gautama, 500  ans abans lo Crist,  en ĺndia, sorgisson los primièrs ascètas e anacorètas qu’abandonan lor relacion amb lo Mond material per menar una vida contemplativa en cèrca d’explicacions transcendentalas. Pus tard, los monjes bodistas, en seguissent los ensenhaments de Boda e lo destacament coma metòde de realizacion plena, deuràn èsser estèrles e, en cas que sián maridats, abandonar lors molhèrs, puèi que se considèra pas lo matrimòni ni nada relacion afectiva per un monje bodista.
 
Dins la Grècia antica, e mai lo celibat se practiquèsse, lo matrimòni se vesiá coma una question d’interès public e a Esparta lo bonaür personal èra subordenat al ben comun. Per aquel motiu, las leis prevesián de proceduras penalas pels que se maridavan “tròp tard (graphè opsigamiou) o pas adeqüatament” (graphè kakogamiou), ansin coma contra “los que se maridavan pas brica (graphè agamiou)”, puèi que los espartiatas consideravan lo maridatge coma condicion primordiala de la fertilitat. Per aquela rason, quand un òme o una femna aviá de dificultats per procrear, l’estat li permetiá de viure amb d’autres partenaris. Erodòt fa referéncia a aquel concèpte de bigamia pas particularament acceptat a Esparta ni mai en Grècia,  quand se referís al rei espartiata Anaxandrides IId. Del meteis biais, lo celibat serà rebutat dins lo judaïsme que lo considerava coma una malediccion biblica. D’efièch, las dotze tribus d’Israèl naisson de las doas esposas de Jacòb, e aquela idèa de poligamia passarà a l’islam ont se practica encara en cèrts païses. 
 
Mas lo celibat crestian se referís pas exactament a “èsser celibatari”  a causa de las circonstàncias, mas es una causida personala per de motius religioses, que se combinarà amb la castetat coma mòde de vida.  Existís divèrsas menas de celibat crestian, un es eclesiastic e l’autre monastic. Sas debutas remontan saique al second concili de Latran en 1139.  Pendent los primièrs sègles de la crestiantat, lo celibat jogava pas de ròtle significatiu dins la vida dels primièrs crestians.
 
Pèire, lo primièr papa, e los apòstols que Jèsus causiguèt, èran en màger part maridats. E malgrat que durant los sègles seguents los gnostics creguèsson qu’una persona podiá pas èsser maridada e perfiècha a l’encòp, la majoritat dels prèires crestians-gnostics gaudissián dels plasers conjugals. Totun, foguèt pas abans l’an 306, après lo concili d’Elvira (Ispània) que se declarèt que: “Un prèire que dormirà amb son esposa la velha de la messa perdrà son trabalh”. E malgrat que dins los concilis posteriors se declarèsse que los prèires se podián pas maridar ni mai dormir amb lors esposas, en realitat aquò cambièt pas lo mòde de vida dels prèires ja maridats.
 
Dos sègles mai tard, la Glèisa catolica comencèt de prene d’accions de castig contra los prèires maridats. Dins lo segond concili de Tors (an 567) s’establís que: “Tot clergue que [seriá] trobat al lièch amb sa molhèr [seriá] escomenjat per un an e reduch a l’estat laïc”. Mas vint ans puèi, lo papa Pelagi IId decidiguèt de far tombar la tension e agiguèt pas contra eles, baste que lors  esposas e filhs benificièsson pas de las proprietats de la Glèisa.
 
Aquela mesura se prenguèt coma alternativa, per que, a aquela epòca, la màger part dels prèires èran maridats e, segon Sant Bonifaci, practicament nat evesque o prèire èra pas estèrle. Quitament en l’an 836, al concili d’Aquisgran, s’admet dobèrtament que dins los convents monastèris s’es realizat d’avortaments e d’infanticidis per escondre las activitats de clergues que respectavan pas lo celibat. Un sègle mai tard, Sant Ulric argumenta que l’unica manièra de purificar la Glèisa dels piègers excèsses del celibat es de permetre als prèires de se maridar.
 
Pasmens, a partir del sègle XI, la politica en favor del celibat se met a ganhar de fòrça, e malgrat que lo papa Beneset IX se dispensa el meteis del celibat e renóncia al papat per se  poder maridar, a la fin del meteis sègle lo papa Urban IId ordenèt que las molhèrs dels prèires foguèsses vendudas coma esclavas e lors enfants abandonats.
 
Enfin, en l’an 1123, lo papa Calixte IId durant lo concili de Latran decretèt que los maridatges clericals èran pas valids, e qualques ans puèi, en 1139, lo papa Innocenci IId confirmèt lo decret en fasent del celibat una nòrma de la Glèisa. Totun, aquel procès de transicion dins la Glèisa catolica foguèt lent e non exempte de dificultats. D’efièch, al sègle XV, encara lo 50% dels prèires èran maridats.
 
 
 
 
Griselda Lozano