Actualitats
Lo Conselh General d'Aran demanda que se capture e se repàtrie l'ors Goiat
Las autoritats aranesas sollicitaràn de la Generalitat de Catalonha la repatriacion d'aquel ors a causa de son agressivitat excessiva
Lo Conselh General d'Aran demandarà a la Generalitat de Catalonha que se capture e se repàtrie l'ors Goiat a causa de son agressivitat manifestada dins las darrièras annadas. Atal, los conselhièrs de l’institucion aranesa suprèma decidiguèron divendres a l'unanimitat de sollicitar de la Direccion Generala de las Politicas Environamentalas de la Generalitat la repatriacion del plantigrad.
Segon lo sindic d'Aran, Carlos Barrera, l'acòrdi ven en seguida de las atacas repetidas, del comportament anormal e de l'instint agressiu de l'ors Goiat. L'obsession de Goiat pels cavals dificulta enòrmament las mesuras de proteccion, que son pro malaisidas per l'elevatge equin del país de cap de Garona.
Fa un an, après mai d’una ataca de Goiat contra l’elevatge d’Aran, lo Conselh General d’Aran organizèt una reünion tecnica per avalorar los assauts. Alavetz se mesurèt la portada de las atacas malgrat las mesuras de proteccion e se decidiguèt de realizar un seguiment mai intensiu de l’animal, bòrd que las donadas del GPS que contraròtla l’ors arriban amb qualques oras de retard. Tanben se resolguèt de far una compilacion de tota l’informacion disponibla per analisar las circonstàncias de cadun dels assauts, e mai dels que se son produches fòra Aran, per avalorar amb precision la conducha del plantigrad en question.
Ara los conselhièrs araneses demandan que se transferisca l'ors en Eslovènia, e sollicitan una reünion tecnica amb los responsables del programa de reïntroduccion de l'ors de la Generalitat per metre en comun tota l'informacion disponibla sus las atacas e los comportaments de qualques especimens en Aran. Dins aquel sens se desira l’establiment d’un protocòl que fixe las accions d’aplicar dins lo cas dels orses conflictius.
E mai se lo Conselh General d'Aran pren en carga las responsabilitats de las accions dels orses, que ne fa lo seguiment, e ne paga las indemnitats, lo govèrn aranés a pas l'autoritat per decidir uniletaralament la captura e la repatriacion dels animals considerats excessivament agressius.
Lo menèron d'Eslovènia en junh de 2016
L'ors Goiat lo menèron en junh 2016 passat d’Eslovènia e lo liberèron al centre dels Pirenèus dins l’encastre del programa Piroslife. Segon de donadas de 2015, i auriá 33 especimens d’orses dins los Pirenèus, dont 10 femes. Pasmens, un solet mascle seriá paire e pairegrand de totes los orses nascuts dins las darrièras annadas. Per aquela rason, en seguida de la mòrt de l’ors Balou en 2014, decidiguèron de i menar Goiat. Aquel nom, que poiriá sonar occitan, foguèt causit en Palhars (Catalonha). En catalan d’aquel parçan tenon l’occitanisme “goiat” que vòl dire “gojat”.
Segon lo sindic d'Aran, Carlos Barrera, l'acòrdi ven en seguida de las atacas repetidas, del comportament anormal e de l'instint agressiu de l'ors Goiat. L'obsession de Goiat pels cavals dificulta enòrmament las mesuras de proteccion, que son pro malaisidas per l'elevatge equin del país de cap de Garona.
Fa un an, après mai d’una ataca de Goiat contra l’elevatge d’Aran, lo Conselh General d’Aran organizèt una reünion tecnica per avalorar los assauts. Alavetz se mesurèt la portada de las atacas malgrat las mesuras de proteccion e se decidiguèt de realizar un seguiment mai intensiu de l’animal, bòrd que las donadas del GPS que contraròtla l’ors arriban amb qualques oras de retard. Tanben se resolguèt de far una compilacion de tota l’informacion disponibla per analisar las circonstàncias de cadun dels assauts, e mai dels que se son produches fòra Aran, per avalorar amb precision la conducha del plantigrad en question.
Ara los conselhièrs araneses demandan que se transferisca l'ors en Eslovènia, e sollicitan una reünion tecnica amb los responsables del programa de reïntroduccion de l'ors de la Generalitat per metre en comun tota l'informacion disponibla sus las atacas e los comportaments de qualques especimens en Aran. Dins aquel sens se desira l’establiment d’un protocòl que fixe las accions d’aplicar dins lo cas dels orses conflictius.
E mai se lo Conselh General d'Aran pren en carga las responsabilitats de las accions dels orses, que ne fa lo seguiment, e ne paga las indemnitats, lo govèrn aranés a pas l'autoritat per decidir uniletaralament la captura e la repatriacion dels animals considerats excessivament agressius.
Lo menèron d'Eslovènia en junh de 2016
L'ors Goiat lo menèron en junh 2016 passat d’Eslovènia e lo liberèron al centre dels Pirenèus dins l’encastre del programa Piroslife. Segon de donadas de 2015, i auriá 33 especimens d’orses dins los Pirenèus, dont 10 femes. Pasmens, un solet mascle seriá paire e pairegrand de totes los orses nascuts dins las darrièras annadas. Per aquela rason, en seguida de la mòrt de l’ors Balou en 2014, decidiguèron de i menar Goiat. Aquel nom, que poiriá sonar occitan, foguèt causit en Palhars (Catalonha). En catalan d’aquel parçan tenon l’occitanisme “goiat” que vòl dire “gojat”.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#23 Òc, qu’èm ad ua, ja. Çò qui non pòdem pas har shens de’n pagar las consequéncias qu’ei contunhar com audavant e ahirar lo deute a’us de mei, vesins, mainadís, etc.
#18 Tanben, lo nombre d’atacs en America deu nòrd que’s deu raportar a la densitat de populacion. Los sèt ans que vivoi au Canadà, per tant qui m’ac brombi ne s’i a pas parlat sonque de 2 o 3 atacs mortaus, deus quaus l’un au mensh estó imputat a ua imprudéncia de la victima. Mes en generau los qui viven au contacte que son paucs e que s’ac saben virar de mainatges enlà. (Crànher l’ors qu’ei çò de senat, en tot brombà’s l’ors que v’a sovent enqüèra mei paur que non pas vos ad eth…)
Qu’ei evident, tornèssi a de bonas en país nostes (e en passant, qu’ei parièr tau lop), que los encontres e donc los atacs e serén potenciaument mei frequents, non solament pr’amor qu’èm meis sus un territòri mendre, mes pr’amor la màger part de la populacion ne saurem pas gerir situacions d’aqueras. Dinc a qui arrèglin lo problèma de com partatjar lo territòri e l’abitat (e medish alavetz) la coabitacion que serà tosemps problematica e dangerosa. De denegà’c non sèrv pas tad arren. Qu’ac disi com pro-herum…
#21 Òc que soi d'acòrd dab çò qui dises, qu'ei un subjècte pelut ( lol). Mei aisat d'arrelocalizar ua bèstia au Canadà o en Russia que per las Pirenèas. Jo ne disi pas que cau har purmèr lo sauvament deus òmis o deus òrs. Que disi sonque que har l'un shens l'aut d'aquera faiçon ne miarà en lòc o meilèu a çò se uei o quasi totas las comunas montanhòlas ne vòlen pas de l'ors. E cresem que s'i esparbalharà totun? Qu'ei un subjècte tecnic d'argec deu territòri qui non mestreji, mes com tu crei que carré naveths paradigmes, que vesem que los biaish tecnics de uei s'at mancan...
#18 Tèèèèè cresiai qu'i avia cap de problemas ça nos disias...
De tot biais los Araneses gerisson lor airal coma vòlon, ambe d'elegits e se passaràn dels conselhs e vejaires d'un potomartin de burèu qu'es pas elegit d'enluòc e qu'estatja pas en aran..
#15 Solide har encapir aus umans que ne son pas l’alfa e l’omèga deu vivent ne serà pas pro, mes qu’ei ua precondicion sine qua non. O sinon que s’i canta tostemps medisha sonsaina:
Meòc que cau sauvar los ors mes purmèr que’s cau encuentar de l’economia rurau…
Meòc que cau avisà’s a las balenas encalhadas mes purmèr que cau portar ajuda aus refugiats…
Meòc que cau sauvar l’occitan mes purmèr que cau crear emplecs…
… com si calè causir! Figura retorica dita deu faus dilèma.
—
#20 Que n’arríbam ad aquesta paradòxa que ns’i escàdem à virar l’ecosistèma de parts a maugrat deu despòblament. Tots los modèls economics e societaus que son a repensar se vòlem un enviroament sanitós. Que s’ageish shens que d’economia o de cultura; espacis naturaus regenerats que son ua necessitat vitau. Sinon rai d’anar dinc a Mart, que l’auram a l’airau.
—
Los canadians que son campions mondiaus deus "acomòdaments rasonables" e de la resolucion deus conflictes. Que s’educan a víver au contacte deus grans predators e a virà’s los atacs lo mei plan qui poishquin, e virar-s’ac que hèn en generau. Pr’aquò ne son pas ninòis; si un ors e pren la mala agunha de miaçar los òmis o d’atacar lo bestiar, que’u relocalizan quan ei possible; s’a tuat un uman, que’u percaçan e que l’eutanasian en tot cap. E ne pèrden pas jamei de vista lo simple hèit que los encontres dangerós dab lo herum e son purmèr lo hèit de l’abitat uman qui pèganha su’u deus ors.
Se l’ors Goiat s’ei engormandit de carn de chivau que serà un problèma pertot; n’i pas gran plaça en Euròpa on lo póishquitz alargar. Tornà’u taus Eslovèns e lavar-se’n las mans qu’ei çò d’aisit; mes entad eth, praubòt, hòra la sheringla o lo zoo, ne vei pas tròp çò qui poirén har.
la realitat es lo subrepasturatge de la zòna montanharda pirenenca per un pasturatge intensiu amb de bèstias largadas en camion gràcia a de pistas dins totes los recantons dins l'idea de competir amb lo mercat europèu de produccion intensiva, Los Pirenèus son ara une zòna naturala fòrça degradada per lo subrepasturatge e une politica d'estacions d'esqui e de multiplicacion de las rotas al profièit del BTP amb una vida salvatge redusida (fa mai de 10 ans que lo parc nacional non a pas mai de label europèu), Tota politica ecologica e autocentrada de valorizacion dels productes locals artisanals, fromatge o carn amb de labels de qualitat, de desvolopament autocentrat dels vilatges amb de fons de vals sens accès automobil, e la valorizacion dels l'occitan locals foguèt sitematicament torpilhat per las majoritats conservatrices e centralistras RP, PS Modem. Ne resulta una despoblacion massiva, fòra las estacions de torisme intensiu, e la perda de las lengas localas. Plan segur ,los locals qu'an ajudat aquel modèl se retroban colhonats per los investissors exteriors. L'ors o lo lop son sonque de pretèxte ideologic ultraconsevator per s'opausar a tota politica de desvolopament respectuos de l'occitan, ecologic e social.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari