Çò d’important dins un ecosistèma, dins lo Mond vegetal, es lo tipe d’arbres que i a. Fins a l’ora d’ara se pensava que çò de melhor per un ecosistèma san èra la diversitat d’espècias d’arbres o la quantitat dels arbres dins un bòsc. Es pas aital.  Benlèu, mai importanta encara per un ecosistèma, seriá la nautor dels arbres, e aquò vòl dire que del mai son grands los arbres, del mai de santat aurà lo biòma.
 
Totun, l’ensemble d’arbres mai grands e nauts que i a, uèi lo jorn dins las forèsts, arriba pas a l’1% de la populacion d’arbres de la Tèrra. E son un tipe d’arbres que, en mai d’interagir d’una manièra especiala amb l’ecosistèma, espèran mai d’annadas per tornar créisser s’agut luòc quicòm de marrit.
 
Segon los scientifics qu’an estudiat aquela sòrta d’arbres, pòdon donar mai d’informacion sus cossí fonciona vertadièrament un biòma. Impòrta pas se n’i a mai o se los arbres son mai divèrses. Çò de realament important seriá d’aver un plan bon grop d’arbres nauts. Aquò seriá çò que donariá una bona santat a la natura.
 
Son de donadas que venon d’un nòu estudi fach per 99 scientifics e de milièrs de collègas d’estudi de camp dirigit per l’Observatòri Terrèstre Global de las Forèstes (ForestGEO). Las resultas an de prigondas implicacions sus las teorias ecologicas e sus l’estat del carbòni dins las forèstes mondialas. L’estudi es estat publicat ara per l’Universitat d’UTah, als Estats Units.
 
 
Mens d’arbres mas mai nauts
 
Aquò es una de las resultas d’aqueste nòu estudi qu’a analisat las donadas de 21 païses de la planeta. L’1% dels arbres de la Planeta Blava son d’arbres madurs e vièlhs mas representan lo 50% de la biomassa globala. A mai, la quantitat de carbòni qu’un bòsc pòt arribar de chucar de l’atmosfèra depend d’aqueste tipe d’arbres. Son mai importants encara que las nautas quantitats d’arbres pichons e mejans.
 
“Tenon de foncions que pòdon pas èsser realizadas pels arbres mai pichons presents a lor entorn —çò diguèt Jim Lutz, de l’Universitat d’Utah—. Son un abitat unic dins un biòma e an una fòrta influéncia sus tot lo bòsc en mai de chucar de quantitats gigantescas de carbòni”. (Legissètz la seguida).







 

---

Aqueste article es  publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.