Actualitats
La guèrra dels pingüins
La companhiá chilena Andes-Iron vòl dobrir una mina giganta a cèl dobèrt a la Resèrva Nacionala del Pingüin d’Humboldt, dins l’illa de Choros, en Chile
La Resèrva Nacionala del Pingüin d’Humboldt, dins l’illa de Choros, en Chile, viu una lucha ecologica dempuèi fa de temps. L’indústria i vòl bastir una estacion minièra per exportar vèrs China de fèrre e de coire. Mas i demòra tanben la darrièra mai granda populacion de pingüins d’Humboldt, una espècia d’aucèl que fa gaire èra pròcha de l’extincion.
La resèrva foguèt creada en 1990 pel govèrn chilen per protegir aquela espècia de pingüin. A aquela epòca l’espècia èra pròcha de l’extincion. Uèi la proteccion legala a ajudat los pingüins d’Humboldt de l’illa chilena de Choros a arribar als 16.000 especimens. E ara l’indústria chilena i vòl bastir una estacion giganta minièra.
Lo projècte es de la companhiá chilena Andes-Iron, que vòl dobrir una mina giganta a cèl dobèrt per produire mai de 12 milions de tonas de fèrre e fins a 150 000 tonas de coire de manièra annala. La tòca es d'o poder exportar vèrs China. La populacion de l’illa es devesida dempuèi longtemps. Es una guèrra ecologica que ja a fach demissionar dos ministres chilens.
Un paradís natural
Prèp de Punta de Choros, un pichon vilatge situat dins aquela illa septentrionala de Chile, passa lo corrent d’Humboldt amb de plancton dempuèi Antartida fins a l’Eqüator. Demest las tres illas que forman la resèrva Nacionala del Pingüin d’Humboldt, demòran de desenats d’espècias d’aucèls marins, de pichonas loiras, de leons marins, e la darrièra granda colònia de pingüins d’Humboldt d’America del Sud. Dins l’aiga se pòt trobar de balenas blavas, de balenas comunas e d’autras espècias de mamifèrs marins. Mas ara, tot aquò es en perilh.
Los pescadors son contra l’arribada d’Andes-Iron. L’illa de Choros viu del torisme ecologic chilen e estrangièr qu’es, de mai en mai grand. Ara i a ja 80 000 toristas per an, mas aquò es estat un trabalh de decennis. Segon los abitants de l’illa, Andes-Iron metrián fin a aquel mòde de vida e tanben a la fauna del luòc. Totun, dins l’illa, los vilatges, qu’an un taus de caumatge del 22%, vòlon l’arribada dels minaires pr’amor que, çò dison, donariá de trabalh a mai de 1500 abitants.
La batalha politica contunha. En 2017, lo govèrn chilen volguèt pas autorizar la dobertura de la mina Dominga (aital seriá nomenada) e dos ministres de Santiago de Chile demissionèron (de las finanças e de l’economia) perquè èran contra aquela decision. Puèi, la premsa chilena descobriguèt que la familha de Sebastian Piñera – que ganhèt las eleccions en març d’ongan– aviá investit fòrça argent dins aquela mina. Uèi, lo 75% de la proprietat d’Andes-iron es de Carlos Alberto Delamo, amic pròche del president chilen. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
La resèrva foguèt creada en 1990 pel govèrn chilen per protegir aquela espècia de pingüin. A aquela epòca l’espècia èra pròcha de l’extincion. Uèi la proteccion legala a ajudat los pingüins d’Humboldt de l’illa chilena de Choros a arribar als 16.000 especimens. E ara l’indústria chilena i vòl bastir una estacion giganta minièra.
Lo projècte es de la companhiá chilena Andes-Iron, que vòl dobrir una mina giganta a cèl dobèrt per produire mai de 12 milions de tonas de fèrre e fins a 150 000 tonas de coire de manièra annala. La tòca es d'o poder exportar vèrs China. La populacion de l’illa es devesida dempuèi longtemps. Es una guèrra ecologica que ja a fach demissionar dos ministres chilens.
Un paradís natural
Prèp de Punta de Choros, un pichon vilatge situat dins aquela illa septentrionala de Chile, passa lo corrent d’Humboldt amb de plancton dempuèi Antartida fins a l’Eqüator. Demest las tres illas que forman la resèrva Nacionala del Pingüin d’Humboldt, demòran de desenats d’espècias d’aucèls marins, de pichonas loiras, de leons marins, e la darrièra granda colònia de pingüins d’Humboldt d’America del Sud. Dins l’aiga se pòt trobar de balenas blavas, de balenas comunas e d’autras espècias de mamifèrs marins. Mas ara, tot aquò es en perilh.
Los pescadors son contra l’arribada d’Andes-Iron. L’illa de Choros viu del torisme ecologic chilen e estrangièr qu’es, de mai en mai grand. Ara i a ja 80 000 toristas per an, mas aquò es estat un trabalh de decennis. Segon los abitants de l’illa, Andes-Iron metrián fin a aquel mòde de vida e tanben a la fauna del luòc. Totun, dins l’illa, los vilatges, qu’an un taus de caumatge del 22%, vòlon l’arribada dels minaires pr’amor que, çò dison, donariá de trabalh a mai de 1500 abitants.
La batalha politica contunha. En 2017, lo govèrn chilen volguèt pas autorizar la dobertura de la mina Dominga (aital seriá nomenada) e dos ministres de Santiago de Chile demissionèron (de las finanças e de l’economia) perquè èran contra aquela decision. Puèi, la premsa chilena descobriguèt que la familha de Sebastian Piñera – que ganhèt las eleccions en març d’ongan– aviá investit fòrça argent dins aquela mina. Uèi, lo 75% de la proprietat d’Andes-iron es de Carlos Alberto Delamo, amic pròche del president chilen. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Que es fotin el coure pel..., i el turistes també, allò es Terra de Pingüins i d'altres especies, ja que l'home no vol respectar res, almenys ara que respectin els altres habitants del Planeta.
Si es que no voleu deixar res!
Visca la Terra...Lliure!
L'Ernest, "El Tàrrega".
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari