A l’èst de Sòfia, en Bulgaria, una còla d’arqueològs a descobèrt la vila preïstorica mai anciana d’Euròpa. Lo luòc amassa una vila entornejada de barris, un centre religiós e un espaci de comèrci qu’alotjava de ricas salinas.

Las excavacions dins lo sit de Solnicata, près de la vila de Provadija, an portat frucha. Las rèstas d’assisas d’ostals de dos estancis, de poses emplegats per de rituals, de parts d’una pòrta, d’estructuras d’un bastion e tres murs de fortificacion, son qualques unes dels resultats de la recèrca. Aqueles bastiments datan dels ans 4700 al 4200 abans lo Crist.
 
“Parlam pas d’una vila coma las ciutats-estats grègas, ni coma las vilas romanas o medievalas. Çò que los arqueològs an descobèrt èra una vila del V millenni abans lo Crist”, çò expliquèt Vasil Nikolov, cercaire de l’Institut Nacional d’Arqueologia de Bulgaria, que dempuèi 2005 trabalha per excavar lo sit de Provadija-Solnicata.
 
Ongan an trobada una petita necropòli, mas encara se’n sap pas gaire. Lo cementèri es desparièr d’aqueles trobats anteriorament, per las posicions particularas dels còrses enterrats e dels objèctes trobats dins los tombèls.
 
Plan fortificada, amb un centre religiós e un autre de produccion especializada, aquela vila de qualques 350 abitants poiriá èsser la vila preïstorica mai anciana d’Euròpa.
 
“En un periòde que lo mond i coneissián pas la ròda ni lo carri, aquel pòble arrosseguèt d’enòrmas pèiras e bastiguèt de muralhas massissas”, çò dison los especialistas.
 
Dins l’endrech i a d’enòrmes depauses de sal de ròca, benlèu los mai grands del sud-èst europèu e los solets que s’esplechavan al VI millenni abans lo Crist. Encara uèi se n’extrai de sal aquí, mas fa 7500 ans la sal s’emplegava coma moneda, d’aquí ven lo mot “salari”.
 
Aquela riquesa en sal permetèt que la populacion genèresse un enòrme poder economic, çò que poiriá explicar las riquesas e l’aur trobats dins los tombèls de la necropòli de Varna (4300 abans lo Crist). Las 3000 jòias e objèctes rituals son estats reconeguts internacionalament coma lo tresaur d’aur mai ancian del Mond.