Andrieu Abbe

Andrieu Abbe (1944) d’una familha païsana de Ròcabruna (Var). Mon paire aviá aprés lo francés a l’escòla e parlava provençau amb ma maire, mai avián chausit de parlar francés a mei sòrres ainadas, puei amb ieu. L’aviá doas lengas dins nòstre parlar quotidian familiau mai en realitat ne’n fasiá qu’una per nautrei. A faugut qu’aguèssi un trentenau d’ans que mei parents consentèsson de parlar provençau amb ieu; aviáu dich qu’aquò mi podriá servir dins mon mestier, per donar de pes a ma demanda. Avèm puei pus jamai parlat francés ensems.
 
Après lo regiment, ai chausit una malaisada dobla activitat: trabalhar amb mon paire sus lo vinhau familiau e córrer lo mond a la mòrta sason amb l’idèa de vendre de fòtos per pagar lei viatges. Viatjar m’agrada encara fòrça maugrat lo vielhum que m’aganta. A l’epòca, la fin deis ans 60, que lei libres passavan d’una illustracion blanc-negre a la color, faguèri ma traucada dins lo mestier de fotograf-illustraire. Ai barrutlat un pauc d’en pertot. De jornaus puei m’avián demandat de tèxtes per acompanhar mei fòtos e plan-plan ai escrich per la pressa de Chrétiens dans le Monde Rural (Agri7, Clair Foyer, Ruralies...) puei per L’Agriculteur Provençal ente, en mai dau francés, ai publicat vira-torna cronicas en provençau entre 1983 e lo 1r de genier de 2010...
 
Tot aquò m’aviá permés d’obtenir ma carta de jornalista e es ansin qu’ai tombat dins “l’occitanisme de mestier” en 1983. A Marselha, lei sindicats de jornalistas s’èran planhuts que lo cronicaire en provençau, que parlava dins l’encastre dau programa d’informacion, èra pas jornalista e qu’aquò èra pas normau. En urgéncia m’èra estat demandat de remplaçar Andrieu Ariès abans que la dicha cronica siguèsse suprimida.Cinc collègas, felibres e occitanistas, avián intrat elei a la ràdio per lei programas “magazine” que demandavan pas una carta professionala. En 1985, que començavi de ben conéisser lo mestier de la ràdio, avèm totei partit, levat un de l’esquipa. Tirariá tròp de lòng de dire lo perqué de nòstra fugida, es pas lo subjècte dau jorn.
 
D’aqueu temps, Radio France Provence e France 3 èran dins la mesma bastissa pròche lo Velodròm. En 84 ai intrat dins la còla de Vaquí que Miquèla Bramariá bailejava, puei en 1991 m’es estat prepausat de participar a l’urosa aventura de Midi 3 nomenada puei Midi Méditerranée. Sampiero Sanguinetti aviá vougut que l’occitan aguèsse sa plaça dins un programa en francés, aquò èra una avançada extraordinària. Aviáu doas casquetas aquí dins, coma Joan-Pèire Belmon. Aquela de “productor” de l’emission, es a dire aguer la responsabiltat de 5 programas de 25 minutas dau diluns au divendres; e aquela de “picapebre”, cronicaire per doas minutas au mitan de l’emission, en òc amb un peçuc de francés. Exercici fòrça malaisat per aquelei que va vòlon ben faire. Es çò que m’a lo mai interessat dins mon aventura audiovisuala. L’audiéncia per aqueleis emissions siguèt dau 25% e de còps mai lei promiers ans... tant qu’a París s’èran pensats que l’estatistica èra estada mau facha!
 
Aquí tanben sariá tròp lòng de contar lo detalh deis eveniments, que l’afaire siguèt complicat e de còps dolorós. La direccion a París decidiguèt en 2000 de donar nòstre temps d’antena a l’informacion. Èra la fin de de Midi Med’. Ai trabalhat per Vaquí dos ans de mai e en 2002 la direccion de France 3 mi prepausèt d’anar pintar de gàbias pus luenh per quatre sòus d’estrena. Consentiguèri amb la satisfaccion de laissar plaça en una joina.