Fa qualque temps, legiguèri que i aviá en Catalonha una Setmana del Libre en Catalan. Es lo 36n còp que s'organiza en cò de nòstres vesins d'espectacles, d'exposicions, de presentacions, de lecturas, de parladisses, d'activitats familialas a l'entorn del libre en catalan. Ongan, tot aquò se farà a Barcelona, en Avenguda de la Catedrala.

Alavetz, me pausi la question: perqué pas una Setmana del Libre en Occitan? Me diretz, amb rason, que la situacion es pas brica la meteissa per nosautres. Lo catalan ten mai de dètz milions de parlants, una populacion, d'administracions, d'institucions educativas li donan un supòrt quotidian e actiu, mentre que nosautres avèm a pena lo sosten de nosautres meteisses. La lenga catalana, malgrat qualques variacions intèrnas leugièras, benefícia d'una nòrma escricha pro establa, mentre que l'occitan lo caracteriza una dialectalizacion fòrça mai fòrta qu'arriba pas encara de compensar l'estandardizacion pluricentrica, pauc compresa e mal acceptada e mai me paresca senada per capitar a conciliar unitat e diversitat, respècte de las modalitats de la lenga nòstra e besonh de rendre mai accessible l'occitan. Enfin, la produccion occitana es per necessitat limitada a respècte de la de nòstres vesins, ja remarcabla dins los camps de la creacion e de la traduccion; m'an assabentat qu'ara los autors catalans cercavan nieus de conquistar l'assag, genre literari que i senhoreja ara l'espanhòl.

Pasmens, l'existéncia saludabla de la Setmana del Libre en Catalan nos ramenta crusèlament lo desequilibri entre las doas lengas oficialas pròprias de Catalonha, lo catalan e l'occitan. Cèrtas, l'aranés a un territòri estrech e qualques milièrs de parlants, mas perqué se poiriá pas imaginar mai d'una causa:
1) una iniciativa institucionala de la Generalitat e del Conselh General d'Aran per aviar una iniciativa semblanta per l'occitan?
2) un espandiment d'aquela Setmana del Libre en Catalan a l'aranés e a l'occitan en general amb la collaboracion dels editors de las doas nacions?
3) lo recampament d'editors en Occitània per organizar un parièr eveniment?

Nada proposicion miá contraditz pas las autras, a mon vejaire, mas seriá l'ocasion de dinamizar la produccion en occitan, de refortir nòstra necessària solidaritat e tanben d'aprofechar la proximitat entre nòstras doas lengas qu'explica que tantes vesitaires catalanofòns nos jongan cada jorn.