Opinion
França vista de l’estrangèr estant
La setmana passada am parlat d’Esperanto. Un deus avantatges de la lenga internacionala es que vos balha un panèu d’amics de pertot dambe los quaus podètz escambiar e atau, auratz un vejaire diferent de çò que’s pensa generalament dens vòste país.
Sovent, ara, quan parli de çò que’s debana dens l’Estat francés, uns estrangèrs son estabosits qu’aquò posca existir dens un país que’s vòu totun lo lum de l’umanitat en mestior de libertat e de drets umans. Vaquí una pichona lista de çò que pòt susprénguer monde d’Euròpa deu nòrd sustot:
Vaquí una pichona seleccion (la lista es mès longa) deus subjèctes que son estats benlèu amagats per la Copa deu Monde e que, de l’estrangèr estant, semblan fòrça estranhs, lavetz qu’aquí, aquò hè pas tròp los grans debats de l’actualitat e tot sembla normau.
Sovent, ara, quan parli de çò que’s debana dens l’Estat francés, uns estrangèrs son estabosits qu’aquò posca existir dens un país que’s vòu totun lo lum de l’umanitat en mestior de libertat e de drets umans. Vaquí una pichona lista de çò que pòt susprénguer monde d’Euròpa deu nòrd sustot:
1/ Nòste president hè passar leis mercés a una engana permetuda per la constitucion que s’apèra lo 49.3 e deisha atau lo parlament despoderat. La lei sus las retiradas, que la majoritat deu monde vòu pas, passarà atau.
2/ L’organizacion de la copa deu monde de fotbòl, que devèva estar balhada aus Estats Units mes que, après una amassada entre Nicolas Sarkozy, Michel Platini (lavetz president de l’UEFA), lo prince deu Qatar e d’autes, estoc atribuïda au Qatar contra la creacion de Bein Sport, la crompa deu PSG, d’uns avions de caça franceses, e sens de dobte uns "devaths de taula" (francisme per "devath de man") que passavan pas devath la taula, tan èran gròsses.
3/ Lo ministre de la Justícia es estat metut en examen per presa illegala d’interèsses, mes guarda son ministèri a maugrat de çò que prometoc lo president Macron en campanha electorala, que cada ministre metut en examen devèva demissionar. Mes eth a pas demissionat.
4/ Lo ministre de l’Interior a obtengut avantatges sexuaus de duas hemnas, en particular d’una contra l’atribucion d’un lotjament sociau quan èra conse de Tourcoing. Pleitegèc lo consentiment. A pas demissionat. Aquò’s mauaisidament imaginable dens uns paises, en particular los de culture protestanta.
5/ Lo president de la Federacion Francesa de Rugby es estat condemnat per corrupcion. A pas demissionat. Lo president de la Federacion Francesa de Fotbòl es acusat per emplegadas d’aver mandat messatges sexuaus e exercit una pression. A pas demissionat.
6/ Una enquista es en cors suus rapòrts estranhs entre Emmanuel Macron e lo gabinet Mc Kinsey, una perquisicion au local de son partit es estada miada. Pauques coneishen l’informacion.
7/ Las 15.000 personas que son estadas hòrabandidas de lor trabalh sens salari son pas tornadas en foncion. Aquò se hè pertot on èra lo cas (Italia, New York, Canada) e lo govèrn d’Alberta a quitament balhat sas desencusas. Aquesta situacion es contrària a las leis deu trabalh, e una sofrològa s’i es escaduda de ganhar son procès, serà reintegrada e crubarà lo salari correspondent.
8/ Es ara causa sabuda que lo govèrn establiscoc un "pass vaccinau" sense nada basa scientifica. Lo 10 d’octobre de 2022, Janine Small, responsabla per Euròpa de la firma Pfizer, a explicat publicament au deputat europenc olandés Rob Roos, qu’an botat suu mercat lor product sens nat ensai sus la transmission. E Libération, uns jorns mès tard, expliquèc qu’aquò èra coneishut tre la debuta. Doncas la politica de perméter a portaires potenciaus de contaminar los autes en tot interdíser monde testats negatius deveré au mens estar debatut publicament. Dens un país normau en tot cas.
2/ L’organizacion de la copa deu monde de fotbòl, que devèva estar balhada aus Estats Units mes que, après una amassada entre Nicolas Sarkozy, Michel Platini (lavetz president de l’UEFA), lo prince deu Qatar e d’autes, estoc atribuïda au Qatar contra la creacion de Bein Sport, la crompa deu PSG, d’uns avions de caça franceses, e sens de dobte uns "devaths de taula" (francisme per "devath de man") que passavan pas devath la taula, tan èran gròsses.
3/ Lo ministre de la Justícia es estat metut en examen per presa illegala d’interèsses, mes guarda son ministèri a maugrat de çò que prometoc lo president Macron en campanha electorala, que cada ministre metut en examen devèva demissionar. Mes eth a pas demissionat.
4/ Lo ministre de l’Interior a obtengut avantatges sexuaus de duas hemnas, en particular d’una contra l’atribucion d’un lotjament sociau quan èra conse de Tourcoing. Pleitegèc lo consentiment. A pas demissionat. Aquò’s mauaisidament imaginable dens uns paises, en particular los de culture protestanta.
5/ Lo president de la Federacion Francesa de Rugby es estat condemnat per corrupcion. A pas demissionat. Lo president de la Federacion Francesa de Fotbòl es acusat per emplegadas d’aver mandat messatges sexuaus e exercit una pression. A pas demissionat.
6/ Una enquista es en cors suus rapòrts estranhs entre Emmanuel Macron e lo gabinet Mc Kinsey, una perquisicion au local de son partit es estada miada. Pauques coneishen l’informacion.
7/ Las 15.000 personas que son estadas hòrabandidas de lor trabalh sens salari son pas tornadas en foncion. Aquò se hè pertot on èra lo cas (Italia, New York, Canada) e lo govèrn d’Alberta a quitament balhat sas desencusas. Aquesta situacion es contrària a las leis deu trabalh, e una sofrològa s’i es escaduda de ganhar son procès, serà reintegrada e crubarà lo salari correspondent.
8/ Es ara causa sabuda que lo govèrn establiscoc un "pass vaccinau" sense nada basa scientifica. Lo 10 d’octobre de 2022, Janine Small, responsabla per Euròpa de la firma Pfizer, a explicat publicament au deputat europenc olandés Rob Roos, qu’an botat suu mercat lor product sens nat ensai sus la transmission. E Libération, uns jorns mès tard, expliquèc qu’aquò èra coneishut tre la debuta. Doncas la politica de perméter a portaires potenciaus de contaminar los autes en tot interdíser monde testats negatius deveré au mens estar debatut publicament. Dens un país normau en tot cas.
Vaquí una pichona seleccion (la lista es mès longa) deus subjèctes que son estats benlèu amagats per la Copa deu Monde e que, de l’estrangèr estant, semblan fòrça estranhs, lavetz qu’aquí, aquò hè pas tròp los grans debats de l’actualitat e tot sembla normau.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari