Fau partida de las personas pas tròp interessadas per las automobilas. Las marcas alemandas, la poténcia, lo cuèr suls sètis, la climatizacion bi-zòna e ara la connectivitat son de concèptes que me bufan sul copet sens me donar la pepida. Ben segur, sabi reconéisser una polida veitura quand ne vesi una, mas jamai non me soi pas sentit envejós de los que n’an. Qualques amics mieus non juran pas qu’a travèrs de las Audi, Mercedes o BMW. A ieu pauc me fa. Demandi a ma veitura que me pòrte del punt A cap al punt B, tranquillament. E coma soi pas un fanatic de velocitat, aquò tomba plan.
 
Darrierament lo Festenal prestigiós de Canas nos permetèt de veire los anars e venirs de las stars de cinèma. Aquestes actors e actrises, realizators e productors sovent hollywoodians atraversan pas la vila de Canas a pè, plan solide. Las mai polidas veituras del planèta los menan o las menan fins al tapís roge. Pendent los qualques jorns del festenal las informacions TV e las emissions cinematograficas nos faguèron veire tant las personas mai glamorosas de l’ecran, mas tanben las automobilas mai envejadas del planèta. E aquí, parli pas de las Range Rover, Volvo, o Audi de naut de gamma. Non. Aqueles people aiman se passejar en Bentley, Porsche, Rolls Royce, Ferrari o Aston Martin. Menan o se fan menar dins las veituras mai luxuosas e mai caras del planèta.
 
Per los qu’aiman las veituras de luxe m’imagini qu’aquestes imatges a la tèle son de moments privilegiats. Un amic que faguèt tota sa carrièra dins l’industria automobila m’expliquèt que la causida d’un veitura correspond a l’imatge que volèm donar de nosautres, a la vision de l’estatut que volèm que los autres tengan de nosautres. Ben segur, las veituras de pantais de la Costièra d’Azur dintran completament dins aquesta esquèma.
 
E lo petit pòble? Deuriá èsser lo petit pòble d’Occitània fòrabandit d’aqueste univèrs de las veituras que fan somiar, de çò glamorós dins los veïculs al motiu que jamai se las poiràn pas pagar dins lor vida? Lo petit pòble nòstre seriá condemnat a rotlar dins de petitas Renault, Citroën o Fiat anonimas e sovent d’ocasion? E ben non! Lo pòble totjorn trapa un mejan de s’enauçar, de trapar sa plaça, de metre un pauc de fun, un pauc de fiertat dins sa vida e, digam-o, un pauc de luxe.
 
Lo petit pòble a inventat lo tuning o tunatge en lenga nòstra. Lo tuning es l’art de transformar de veituras ditas ordinàrias en veïculs extraordinaris, en modèls unics, de còps flashies e extravagants, de còps ultratecnics, de còps ultrapotents. Lo tunatge es l’ensemble de las modificacions qu’un pòrta a sa veitura de sèria per la rendre mai potenta, rendre son estil mai polit o encara per la rendre unica. Existisson tot un fum de jos-genre de tuning, segon las especialitats coma per exemple lo Donk, lo Dub, lo VIP, los Sleepers, lo Lowriding, lo Spanish Style, l’Italian Style, etc.
 
Sovent, los tuningaires meton l’accent suls sistèms àudios subrepotents.
 
Fòrça monde considèran que lo tuning e totas sas manifestacions son un léser de las classas populàrias (“un léser de beauf”, çò dison) e d’efièit los mèdias mainstream non lor donan gaireben pas cap d’espaci d’expression. Dins ma vilòta cada annada i a un tuning-show. Fa qualques annadas i anavi ieu tanben amb aquel prejutjat que lo tunatge es un daquòs de beauf. Fins al jorn que la curiositat me butèt a anar discutir amb un tuningaire. L’òme m’expliquèt que s’èra més al tuning perqué se seriá volgut crompar una BMW, mas la banca li prestèt pas l’argent. Se crompèt una veitura basica amb los sòusses qu’aviá estalviat e puèi pauc a pauc decidiguèt de la melhorar: de metre de sètis de cuèr, de vidres fosques, de lums LED. Puèi cambièt per un motor mai potent e puèi venguèt la carroçariá. Dintrèt dins un club d’entosiastas del tuning e doçamenton aprenguèt el-meteis a bricolar sa veitura. Aviá pas qu’a pagar per las pèças: la man d’òbra èra el que la donava. Son abiletat d’obrièr d’usina li serviguèt per se fargar un modèl automobil unic e glamorós.
 
Per ieu lo tunatge es lo revenge del petit pòble sus las veituras de luxe de sèria que se poiràn pas pagar: las veituras tunadas se las son fargadas eles, amb lor saber-far manual. Las an pagadas pauc a pauc. Las an modeladas segon lors gostes exactes e tot aquò amb la dignitat del trabalh d’engenh fait amb las mans. E lo pòble s’engana pas: de tuning-shows s’organizan de pertot amb de molonadas qu’i van assistir. Al darrièr tuning-show de Quilhan, un tuningaire me faguèt: “Vesètz? Aquí tanben avèm de polidas veituras e de polidas filhas dedins: es pas la pena d’anar sus la Costièra d’Azur. Aquí tanben o sabèm far!”. Lo tunatge, fenomèn popular per definicion, a trapat sa plaça dins la cultura populara nòstra e ieu vòli veire aquò coma la manifestacion de la dignitat e de la grandor nòstras, petit pòble occitan.