Comunicar en aranés compòrte ua fòrta responsabilitat sociau. En un mon a on es lengües cada còp se semblen mès a rason dera globalizacion, era estima pes arraïtz pròpies amie a trabalhar per çò que un sent coma sòn o ei part d’un conjunt. Tà non pèrder un des tresòrs mès definitòris deth país aranés, ei clau era existéncia d’un mejan de comunicacion ena lengua dera tèrra.

Es rotines cambiantes dera societat globau e es nauères tecnologiques an apressat considerablaments eth besonh d’un supòrt en aranés. Enquia hè pòc mès de miei sègle, era lengua ère ben viua enes carrèrs e pòbles dera Val d’Aran. Mès enes darrèrs ans, eth barratge naturau s’a daurit. E ara mos trapam en miei d’ua polifonia d’idiòmes –aranés-occitan, catalan, castelhan, francés, anglés, eca.–. Per açò, mès que jamès, cau mantier çò que mos hè disparièrs e ath temps especiaus de cara a generacions futures.

Sonque damb un còp de uelh as diccionaris se pot apreciar aguesta dinamica. Donques cada dia i a mès paraules en anglés que remplacen tèrmes perdudi ena istòria. Luenh de quèir en un discors romantic mès típic dera Illustracion, cau analizar era situacion politica e sociau que mos tòque vèir.

D’un costat, mos trapam en un moment en qué es pensaments conservadors pujen coma era nhèu en iuèrn a causa sustot dera crisi economica qu’a infectat tot eth planèta, trèir un mejan de comunicacion en aranés e occitan ei, mès lèu, ua mòstra de valentia. Ua bona responsa as continus retalhs entara difusion culturau. Per un aute costat, i a un creishement de moviments nacionaus, creant atau fòrti debats entre dues parts molt definides dera societat. Coma ja a passat adès ena istòria, es cojuntures economiques mèrquen eth destin d’un territòri, patrimoni, cultura e vesins.

Damb açò, Eth Jornalet comence ua aventura per ua montanha plia de nauts e baishi qu’ara madeish non se coneish quin arribent préner. Viuem un des moments mès incerts dera epòca contemporanèa. Mès era globalizacion tanben permet condusir ar aranés a toti es cornèrs deth planèta. Ei important hèr a escotar es arraïtz dera nòsta tèrra, en tot demorar qu’er arbe dera lengua creishque e viue pendent molti ans.