Opinion
"L'Euroillusion" Pirenèus-Mediterranèa
La Secretària Generala de l'Euroregion, Antònia Sabartés, acaba d'anonciar que l'occitan serà lèu lenga oficiala de l'Euroregion Pirenèus-Mediterranèa. Òsca, nos podèm felicitar! Cal dire, çaquelà, qu'es quicòm que començava de trigar, ja. Cossí s'explicava qu'una lenga qu'es oficiala dins un dels territòris membres de l'Euroregion foguèsse pas oficiala tanben dins aquesta estructura transfrontalièra?
Sabartés a dit tanben que lèu-lèu lo siti web de l'Euroregion serà en occitan e que uèi tot lo mond lor pòt ja enviar de documentacion escrita en occitan sens que calga de traduccion. Plan, fòrça plan, e susprenent. Vos inviti a ensajar d'o far per veire de qué se passa.
En tot cas, las declaracions de Sabartés son plan susprenentas, sustot perque son un pauc en contradiccion amb lo fait qu'en debuta de 2012 se publiquèsse una ofèrta d'emplec de l'Euroregion per un encargat de mission de cultura e dins los critèris i aguèsse pas cap de mencion a l'occitan. Se d'aquí qualques meses l'occitan deven lenga oficiala de l'Euroregion al meteis nivèl que las autras tres lengas, aital coma o defend la Secretària Generala, çò mai rasonable seriá qu'a partir d'auèi las ofèrtas d'emplec de l'Euroregion aguèssen tanben l'occitan requerit obligatòriament, coma se fa ja amb lo francés, lo castelhan e lo catalan. Cossí anam garantir l'oficialitat de l'occitan dins l'Euroregion se i a pas cap d'emplegat, pas cap d'encargat de mission, que parle la lenga? Cossí farem quand arribe un dossièr de subvencion escrit en occitan? Nos caldrà a cada còp encargar de traduccions, pagadas amb l'argent dels ciutadans, enluòc de l'investir a quicòm mai? Farián plan las regions que ne fan partida e la direccion de l'estructura de soscar un pauc mai a tot aquò, quitament per una question "d'eficiéncia economica", aquò que tant lor agrada als politics per defendre las copaduras budgetàrias.
Pr'amor que sèm mantuns los qu'avèm un grand espèr a aquesta "Euroillusion". Sèm un molon los que pensam qu'es aqueste lo futur, lo camin. Lo futur, òc, es lo camin partejat, mas partejar vòl dire que nos devèm conéisser mai prigondament los unes e los autres. E vau pausar una question: considerariatz rasonable se vos diguèsse que cal d'interprètes e traductors per far las reunions de comissions de l'Euroregion amb los politics d'un costat e de l'autre dels Pirenèus? Desencusatz-me, mas es aquí que i a quicòm que truca.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Aquela mena d'euro-region concèrna que de parts pichinas d'Occitània... Per io es la mema causa que l'euro-region Alps-Mediterranèa. Son de fòrças centrifugas. Lor posicionament rapòrt a la lenga nòstra mòstra ben que la realitat occitana, n'en an gès d'interés. Levat lo costat simbolic, agísson dins la vista dals estats actuals.
O escrivo ansin perque al miu sens, Occitània tota i pòl trobar qu'un biais per resòlre ponctualament de problèmas (còls e baissas, galarias, transpòrts, energia...), coma aisina transfrontaliera necita, mas ren fondamentala.
Un gròs problèma a resòlre es rompre la dificultat de l'inter regionalitat occitana. La conoishença mutuala entra occitans de Mentan e occitans de Rodès, de Vichèi e de Pau per exemple. Es un esfòrç prioritari qu'ajuarà a la dinamizacion de la lenga, se tractam correitament lo problèma sota l'angle cultural, mas tantben economic, dals transpòrts, etc. Avem de ponches en comun mas lo sabem manco. Rejonhem per exemple la question de la lenga occitana qu'es dialeitala (a! lo debat que platz als occitans de lònga). Cu saup que dins lo país mentonasc trobam "damb" coma en gascon oriental (renforçament d'ataca per los afeccionats de la question), que d'unos traches localistas aicí son globals ailí coma la -N- intervocalica que desparèishe de parts dal gavòt coma en gascon ò, la -L finala conservaa coma en lengadocian e part d'auvernhat ?
Per tornar al prepaus, de constats. La region nostrala "Provença Alps Còsta d'Azur" luse sovent dins los projeits inter regionals per la siu absença ò lo siu isolacionisme... Recentament ancara lo president de la region PACA -totun de la mema color politica que las autras regions occitanas- faguèt de declaracions coma l' "Appel du Sud". Mas concretament, al nivèl economic ges de participacion a la Carta de Cooperacion inter-Regionala firmaa per 4 regions occitanas Aquitània, Lengadòc-Rosselhon, Lemosin, Miegjorn-Pirenèus. Pareisse que la region Ròse-Alps deuria las rejónher ambé la Generalitat de Catalonha. Mas "Provence Alpes Côte d'Azur"a ren manifestat la siu volentat de participar. Pertant dins la majoritat PS elejua, EELV aguèt d'elejuts, que 2 son dal POc. Doble discors dal cap de la region ? Volentat de concurrençar las autras regions per lo capolieratge dal "sud" ?
Se vei sus lo terren dins la region PACA qu'i es degun de mens actiu qu'en Aquitània ò en Miegjorn-Pirenèus. Es una region importanta per la renaishença de la cultura nostrala e per las sius activitats actualas : associaciatiu e creacion en lenga, economia dinamica, braçatge intelleitual. En Aquitània ò MP lancèron ben d'iniciativas occitanas a tòca pan-occitana (APORLOC, Acadèmia occitana...), e aicí gaire de ressons per i participar. Jutjo ren la qualitat ni mai la quantitat, constato qu'avem ancara de téisher de ligams inter-occitans.
Benlèu per analisar lo futur usatge de l'occitan dins l'Euroregion òn pòt prener l'experiéncia de la Comunitat de Trabalh dels Pirinèus. Desempuèi qualque temps l'occitan es lenga oficiala d'aquela Comunitat, un autre organisme de cooperacion transfrontalièra qu'amassa totas las regions pirinencas dels estats francés e espanhol e mai Andorra. Son pagina web se pòt consultar tanben en occitan. Ara, aquò vol pas dire que siá vertadièrament una lenga de trabalh: totas (o la màger partida) de las sessions son faitas en castelhan o francés.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari