Opinion
Ilègia deu "Jornalet"
A la debuta, quan lo Ferriòl Macip me parlèt deu Jornalet, trobèri la causa de plan. Mes pensèri de tira que l’ahar anava estar de las mau-aisidas: qué díser de mei que non pas çò que se tròba de pertot dens la premsa generau? Que mei qu’aqueras "informacions" tornadas contadas tot lo long deu jorn, shens estanc, d’una radiò a l’auta e tostemps çò medishas…
Qué pòt estar la plaça d’un jornau occitan au mitan d’aqueth rambalh e com s’eslissar enter tots aqueths gigants de la premsa que manejan lo monde e los esperits?
Tanben, on trobar l’informacion? Es pas la gloriosa AFP (agéncia França-premsa) que va portar horrèra au Jornalet, e fau pas qu’ic sii, se non perqué lo Jornalet?
Atau lo camin èra deus estrèits, e esperavi de véser…
Esturi susprés… Susprés de la capacitat deu Jornalet de contar causas que nos tiran de la sopa jornalistica de cada dia shens egau estar en trencadura dab l’informacion de las granas…
Valent a díser que s’escadut de poder parlar de l’informacion internacionau e nacionau shens tornar préner çò que pertot se ditz: un punt de vista deu monde que sii nòste e nos aparten…
Se divem parlar de l’espeliment d’una premsa occitana, pòt pas sonqu’estar aquò: lo miralh d’una legidura pròpria.
Ja, aquò m’estonèt. Mes i a mei qu’aquò: com parlar deu son canton dens un espaci occitan de 31 departaments, com har perqué cadun s’i pusquí sentir a l’ostau, shens aver clavat la pòrta?
Lo Jornalet qu’a, solide, una exigéncia de contar cada parçan d’Occitania: pausicion indispensabla que non pas de prepausar çò que digun mei pòt provesir. Mes endelà, i a dens l’idèia occitanista lo refús de la provincializacion. La valor de l’eveniment n’a pas de relacion directa dab l’endrèit on se passa, çò que compta, es l’eveniment… Aquí s’estuja una trapadèra: d’un costat parlar de pertot e de tots e de l’aut eishivar de càder dens una "literatura de l’endrèit". Esturi susprés: se tròba dens Jo Jornalet ressons de pertot, mes ressons que nos pòden concernir tots. Fin finau, descubrèri dab suspresa que las navèras de Niça (1000 km de l’ostau) me podèvan interessar: a l’endrèit shens las parets, se tròba l’universau.
De mei, se pausava lo problèma de la lenga: eishivar lo francés revirat! Har fisança aus legidors per compréner una lenga occitana dens lo son esperit e dens la sua diversitat, es har fisança a la lenga occitana, a sa possibilitat de legir lo monde de uei dab sas paraulas… Bròia escasuda pr’aquò, lo Jornalet.
Mes endessús de tot, çò que mancava a la còla occitanista, èra un lòc de debatuda vertadèira e publica. Mancava talament que digun mei ic demandava o mei lèu ic exigiva… Quan i a pas nat contra-poder, nat escambi de las idèias, una filosofia mei poderosa arriba de s’impausar e la paraula se clava. La linha "deu partit" acaba de s’embarrar a l’entorn d’una aristocracia navèra convençuda de sa mission…
Las cronicas deu Jonalet son un vent de frescumi: de setmana en setmana, de cronica en cronica, de comentari en comentari, es una soscada occitanista liura que s’espelís. O milhor de díser que s’i vèi de las idèias occitanistas: enfin! Podem esperar d’acabar dab la pensada unica e trencar la linha deu partit unic!
Los hòrabandits de tota mena diven tornar e tornar parlar: sem pas obligats de pertajar las medishas idèias per davançar amassa e la cultura d’Òc caminarà dens la pluralitat milhor que non pas en estujar dolorosament sas diferéncias…
"Je ne suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me battrai jusqu’à la mort pour que vous ayez le droit de le dire." (Atribuit a Voltaire)
Qué pòt estar la plaça d’un jornau occitan au mitan d’aqueth rambalh e com s’eslissar enter tots aqueths gigants de la premsa que manejan lo monde e los esperits?
Tanben, on trobar l’informacion? Es pas la gloriosa AFP (agéncia França-premsa) que va portar horrèra au Jornalet, e fau pas qu’ic sii, se non perqué lo Jornalet?
Atau lo camin èra deus estrèits, e esperavi de véser…
Esturi susprés… Susprés de la capacitat deu Jornalet de contar causas que nos tiran de la sopa jornalistica de cada dia shens egau estar en trencadura dab l’informacion de las granas…
Valent a díser que s’escadut de poder parlar de l’informacion internacionau e nacionau shens tornar préner çò que pertot se ditz: un punt de vista deu monde que sii nòste e nos aparten…
Se divem parlar de l’espeliment d’una premsa occitana, pòt pas sonqu’estar aquò: lo miralh d’una legidura pròpria.
Ja, aquò m’estonèt. Mes i a mei qu’aquò: com parlar deu son canton dens un espaci occitan de 31 departaments, com har perqué cadun s’i pusquí sentir a l’ostau, shens aver clavat la pòrta?
Lo Jornalet qu’a, solide, una exigéncia de contar cada parçan d’Occitania: pausicion indispensabla que non pas de prepausar çò que digun mei pòt provesir. Mes endelà, i a dens l’idèia occitanista lo refús de la provincializacion. La valor de l’eveniment n’a pas de relacion directa dab l’endrèit on se passa, çò que compta, es l’eveniment… Aquí s’estuja una trapadèra: d’un costat parlar de pertot e de tots e de l’aut eishivar de càder dens una "literatura de l’endrèit". Esturi susprés: se tròba dens Jo Jornalet ressons de pertot, mes ressons que nos pòden concernir tots. Fin finau, descubrèri dab suspresa que las navèras de Niça (1000 km de l’ostau) me podèvan interessar: a l’endrèit shens las parets, se tròba l’universau.
De mei, se pausava lo problèma de la lenga: eishivar lo francés revirat! Har fisança aus legidors per compréner una lenga occitana dens lo son esperit e dens la sua diversitat, es har fisança a la lenga occitana, a sa possibilitat de legir lo monde de uei dab sas paraulas… Bròia escasuda pr’aquò, lo Jornalet.
Mes endessús de tot, çò que mancava a la còla occitanista, èra un lòc de debatuda vertadèira e publica. Mancava talament que digun mei ic demandava o mei lèu ic exigiva… Quan i a pas nat contra-poder, nat escambi de las idèias, una filosofia mei poderosa arriba de s’impausar e la paraula se clava. La linha "deu partit" acaba de s’embarrar a l’entorn d’una aristocracia navèra convençuda de sa mission…
Las cronicas deu Jonalet son un vent de frescumi: de setmana en setmana, de cronica en cronica, de comentari en comentari, es una soscada occitanista liura que s’espelís. O milhor de díser que s’i vèi de las idèias occitanistas: enfin! Podem esperar d’acabar dab la pensada unica e trencar la linha deu partit unic!
Los hòrabandits de tota mena diven tornar e tornar parlar: sem pas obligats de pertajar las medishas idèias per davançar amassa e la cultura d’Òc caminarà dens la pluralitat milhor que non pas en estujar dolorosament sas diferéncias…
"Je ne suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me battrai jusqu’à la mort pour que vous ayez le droit de le dire." (Atribuit a Voltaire)
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#5 Completament en acòrdi dab tu sus aquò "filhòl" ^^, es ço que me soi dit far 13 ans quora dintreri a Radio Occitania (que me sentissi pas un pionnier tanpauc) me soi dich "an fach causa, an bastit aquel afar far 17 ans a ieu d'ensajar d'ajudar amb ço que podi menar de pujar d'unes escalons.
Aprep t'ai ja dich de cara ço que pensi del teu trabalh (e soi segur que te soi presa un fum de criticas tanben) e demori sus l'idea d'unitat (e pensi que lo jornalet pot ajudar a pegar mai l'unitat qu'avem començada de bastir a certs medias es per aquò que me regaugissi de lo veire integrar leu la FIMOC) "l'enemic" de totes los nòstres mediàs son pas los autres medias occitans, son los mass medias, que siaguesse al nivel de la plaça de la lenga, tant coma al nivel de la qualitat del contengut mediatic, nos far una polida guera de menar a totes (guera social dirian los Pirat's Sound System) sera pas aisida, mas n'en sortiram vinçaires per de que i cresem nosautres
#6 Crési que m'as mau entendut, la critica quora es positiva es bona de prendre, ço qu'aimi pas son las gens que te contan consi faire lo teu trabalh e que i'entendon que chìc : per tornar prener lo teu eisemple : Oc se vau en ço del maselièr pot diser "es bona aquela carn" o "es ora, es pas de buòu es de gos" aquò es normau, las gens que fan aquò amb los medias me geinan pas a l'encontrari podon faire avançar (dins una certa mesura que capitarem pas de contentar totun) per contra vas pas anar diser al maselièr "Ah la trencas atau la carn, ieu auriai puslèu far atau" per de que es pas lo teu mestier, es aquò qu'ai volgut diser per aquela frasa. E en ço que concernis lo pagament, per parlar de las radios, te vas pas minjar fòrça pub en escotan las radios occitanas qu'eisiston a d'ara : sem totas radios associativas doncas sense reclamas
"En çò del criticaires, me demandi tot temps, qu'un s'ensajet un jorn a faire mestier de media per coneisser la realitat nòstra ? "Escoti los medias" me diretz : vos respondrai ieu ai vist totes los episodis de Dr House, es que podi faire lo metge per aquela rason ?"
Comprèni pas plan aquela remarca. Lo que crompa de la carn chas lo maselièr a pas besonh d'èstre maselièr per sabeire se la carn es bona o pas. A partir del moment qu'a pagat, en tant que consomator, es en drech d'exigir lo melhor. Es tot parièr dins lo domèni de l'infò, occitana o pas. A partir del moment que los lectors e auditors manjan de la pub e/o pagan son jornal, sèm dins lo registre de la consomacion, e es normal per un consomator de criticar son produch per tal de lo melhorar. Podètz pas demandar al mond una atituda de sosten militant quand ne vira aital.
#4 Be pensi qu'as plan arrason. Es pionèrs ena comunicacion en occitan que comencèretz en ua epòca fòrça mès complicada. Complidada quant a mejans e complicada quant a escadences de difusion per tot eth país. Totun, mercés ath trabalh des pionèrs, des prumères ràdios e mèdies occitans, que ne podem seguir eth camin.
Eth bonur de "Jornalet" b'ei qu'ei nascut ena epòca 2.0, en tot profitar es possibilitats qu'er encastre numeric mos balhe. Qu'ei ací on podem ligar tot eth país de Niça a Bordèu e d'Aran a Auvèrnhe. Sus aquerò hérem un editoriau: http://www.jornalet.com/editorial/43/lencastre-numeric-un-ocean-descasencas
Per çò qu'ei dera bilheta d'opinion: Benvenguda!!
Me permeti de faire una remarca (sense cercar garolhas, anem esser clar sosteni lo projecte de l'amic Farri dempuèi que me parlet de lo faire espelir veire quitament abanç que dempuèi que lo coneissi me parla d'aquel fantasme vengut realitat).
Tant soi d'acòrdi amb l'analisi que cal parlar de tot en occitan, tant quora legissi aquela reaccions, me demandi se los que fan aquela mena de criticas an ja pausada l'aurelha sus un media occitan : lo trabalh que fan de longa Radio Pais e dempuèi d'unas annadas a d'ara La Setmana (parlarai pas aici de Radio Occitania m'arefusi d'esser a l'encòp jutge e partit) se limita pas a un trabalh de fanzine que se far lo rebat de l'occitanisme plan pensant, lo costat critic i'es, lo costat generalista i'es a tanben (e sem los primiers de dever luchar per conservar aquela mena "d'independencia" cap a certs finançaires que nos voldrian transmudar en "pravda". En çò del criticaires, me demandi tot temps, qu'un s'ensajet un jorn a faire mestier de media per coneisser la realitat nòstra ? "Escoti los medias" me diretz : vos respondrai ieu ai vist totes los episodis de Dr House, es que podi faire lo metge per aquela rason ?"
En fach ço que me conflan lo mai es que mentre los medias occitans i'a ço que sonarai "una concurencia sanhòsa" (se tirem en dabanç los uns e los autres, en s'apiegjan sus ço que l'autre far mielh per ensajar de se melhorar l'un l'autre" e aprep i'a una amistat, una solidaritat de col-laboracion, vesi pas doncas l'interest de jitar d'òli sul fuòc en diguent "ah aquel far plan, los autres fan de m*****" es lo melhor miegjan d'ensajar de botar de malsanhos (marchara pas, sem trop ligats e al dessus de tot aquò, sem ja recampat dins una federacion que lo Jornalet junhara leu" e avançarem, per las radios far ja 30 ans qu'avançam pr'amor del mespres, de las criticas e dels torpillatges occitanistas, e continuarem atau, mas mercès, arrestat d'ensajar de faire de nosautres lo rebat del mitan occitanista, nosautres se tustem pas dessus per aver la corona del "darrier dels occitans" avançam amassa, usitam las differencias nòstras coma un enriquiment e capitarem.
Cedric
P.S : Soi de m'aperçaubre que far meses que disi al Farri " Te vau prepausar una bilheta d'opiniaire (d'un biais especiau amassa" e qu'ai pas leser de lo faire, e m'aperçaubi qu'aici soi de la faire, Farri se t'interesse te farai benleu un desenvolopament sul subjecte, que te prepausarai coma 1era bilheta opiniaira)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari