- “Las règlas deu fotbòl que son simplassas. E doncas lo public de butabala qu’ei mensh finaut que non pas lo deu rubgi.” Francament, ad aquò n’i cresi pas brica, quitament s’ei valorizant per la veishiga ovau. Solide que las règlas deu rugbi son hèra complicadas, que cambian shens de cès, e quitament a còps ne son pas las medishas a la debuta d’ua sason que per la fin. Mès totun, que coneishi ahuecats deu nòste art qui ne son pas tan esberits qu’aquò.

- “Los gèstes deu fotbòl ne son pas ni naturaus ni francs”. Vertat ei que los jogaires n’an pas lo dret s de’s tocar mès que se mandan trucs viciós. Lo hèit de non poder pas prénguer la bala dab la man ei un constrenta qui pòt hicar l’espectator a malaise. La veishiga cambia de man a tot moment e en teoria, los jogaires ne’s tocan pas. En vertat los trucs s’escàmbian a l’esconut, los tricòts que’s tiran, e a cada còp que la bala sortís deu camp de jòc, los jogaires deus dus costats lhevan la man entà’n clamar la possession. Tot aqueth ambient de pati d’escòla que pòt lhevar un sentit de frustracion e de violéncia.

- Au contari, au rugbi, “los trucs escambiats suu prat apatzan los espectators.” Aquò que’m bromba un debat suu teatre classic on se disèva que mei de sang i avèva sus l’empont, mei tranquille ei lo public. Soi d’acòrd dab çò que l’energia fisica desvelopada mentre lo jòcs peus actors que joga lo ròtle de catalisader de las tensions. Lo public qu’expurga lo son negatiu davant ua bèra tumada o la hòrta honhada de la mesclanha. Un biaish de’s descargar de la soa ànsia per procura.

- “Lo maine deu rugbi correspon au de Paratge o Convivéncia.” Vertat ei, que lo rugbi a florejat dens l’exagòne suu parçan occitan. Evident qu’ei, la cultura de l’endret compta hèra dens lo desvolopament d’aqueste art. Doncas, la cultura occitana a ajudat a l’espandiment de la veshiga ovau. Com? Que cau cercar deu costat de çò qui hè l’especifitat deu país nòste e de las valors qui’u son pròprias. Lo rugbi ei un espòrt mei collectiu que non pas los autes espòrts collectius. Segur que la filosofia deus Trobadors n’ei pas nascuda de res, mès qu’ei lo rebat deu sentit de l’òmi de cap a la collectivitat. Aqueste rapòrt sociau, contrari de l’individualisme, se bastiscoc sus valors de respècte e de vida en comun. Se, entad uas civilizacions, l’òmi ei lo hilh de la tèrra qui pòrta las rèstas deus ajòus (los Aborigèns), entad autas qu’ei un electron liure, entre mar e montanha occitanas, l’individu ei ua part deu grop uman qui l’environa, sustot dens lo mitan paisan on l’enterajuda ei primordiau. Aquò que s’opausa au “si-per-si” modèrne occidentau qui engendra la violéncia. Cresi plan qu’ei per aquò lo rugbi s’ei bastit sus basas de respècte e de convivialitat.