Lo meteis fenomèn se pòt trobar a prepaus dei plantas medicinalas: sabers de “bòna fama” (de bòna reputacion), venguèron sabers de “bònas femnas”, tant vau dire cresenças absurdas. Mai passat l’usatge, tornar mai la valor de signe que naseja. Leis estudis scientifics mostrèron la validitat de 90% d’aquestei coneissenças medicinalas popularas. Tornar lo circuit economic s’empara d’aquò, e çò que foguèt ièr mespresable perque culhit e practicat en familhas ven subran legitim e valorizat perque en gelulas (dau temps que lo diplòma d’erborista èra fòrabandit deis Universitats). Faudriá analisar de mai prèp lei ressòrts sociologics d’aquestei comportaments. Pagar car dins lo premier cas valoriza la mangiscla e lo manjaire qu’a l’impression d’èstre un privilegiat. Dins lo segond cas, seriá puslèu la mòda “bio-new-age-ecòlo-bobo” un bricòm romanticopasseista. Naturalament e urosament, dins lei dos exemples que doni, existisson tanben de gens desolats d’èstre passats a costat d’aquestei sabers, que s’apercebon ara de la pèrda de riquesa umana, culturala e culinària qu’es, e qu’i vòlon tornar sincerament e intimament. Es lo cas de desenaus de personas que seguisson cada an mei sortidas consacradas ai saladas sauvatjas.
 
Un autre exemple emblematic es la tissa generalizada de l’olivier. Aubre sacrat despuei de millenaris, totjorn sacrat dins lo discors deis Occitans, l’olivier es consumat coma un  mobilier urban. Vièlhs oliviers au centre de viraveituras (i a pas un luòc mai dessacralizat!), oliviers-bonsaïs venduts dins leis estacions-servicis,  faus oliviers dins lei garas e lei galariás mercandas, podètz pas faire un pas sens tombar sus un olivier, emai a París e en Bretanha. E vièlhs vièlhs oliviers en marcaires sociaus dei restaurants brancats, dei gens dau showbiz e dei novèus rics en generau: dau mai es vièlh e torçut, dau mai còsta car, dau mai fa lingueta ai gens sens cultura (politics en tèsta) que vòlon totei aver un olivier mai gròs e mai car que lo dau vesin. Paure paure olivier, se Minèrva te vesiá! Aquí tanben, s’agís segurament pas de re-valorizacion de l’olivier.
 
Lo Felibritge aguèt consciéncia qu’aquelei practicas èran de marcaires culturaus importants: nombrós son lei tèxtes sus lei saladas sauvatjas, o lei recèptas familhalas. Leis Occitanistas, elei, e mai que mai lei roges deis annadas 80, decretèron que tot çò qu’aviá rapòrt amb la ruralitat èra “reaccionari-anti-progressista”: sabi de qué parli que banhèri dins aquest ambient de l’occitanisme provençau. Sens o saber e en tota bòna consciéncia ideologica “progressista”, perseguiguèron lo matrassatge dau centralisme francés. “Dau passat fasem taula rasa” (e tuam Mistral au passatge, Max Roqueta denoncièt superbament aquò) foguèt la resulta d’aquesta ideologia mens qu’a ras de tèrra. E talament ben aplicada d’en pertot que quasi deguna enquista se faguèt, degun estudi seriós, deguna publicacion digna d’aquest nom, deguna teorizacion d’aquestei sabers per ne mostrar la riquesa, la pertinéncia e sauvar lo lexic especific. (Fau mencionar a despart lo trabalh de Joan Seguy sus lei plantas per Pirenèus). Degun relai passat ai generacions seguentas qu’aurián poscut aprigondir e perseguir l’analisi. Donc ren en ornitologia, pedologia/mineralogia, micologia, entomologia, meteorologia, zoologia, totei publicacions qu’existisson en catalan (o sabi, l’ai ja escrich). Pas que quauquei paginas dins leis Atlas Linguistics donc inaccessibles au grand public (e encara amb de decas en botanica e sens analisi, solet lo fach linguistic pur qu’es la tòca d’un atlàs), e quauquei brocaduretas isoladas. Lei que resultan d’una enquista sus lo terren an de valor solament lexicala (una planta, un nom occitan, mai son pasmens de trabalhs de basa indispensables), leis autrei essent de compilacions vuejas fachas generalament per d’incompetents se prenent per de botanistas e de linguistas, donc clafidas d’errors en latin, en francés et en occitan.  Mai en fàcia, despuei 50 ans, de quilomètres de tèxtes sus lei garrolhas per una e de sosten, lei batèstas interclanicas (ara favorizadas que mai per Internet), l’occitan de referéncia  o lo cocon securizant de l’Edat mejana. La lectura d’Internet mòstra qu’aquò se perseguís alegrament: parlar, negrejar d’ecrans, èstre presents sus totei lei forums de discutida, insolentar fins qu’au deliri lengatgier, tot aquò fonciona a plen. Mai produrre? Rapèli una evidéncia: una lenga, se vòu viure, se deu d’abordar/de s’apoderar totei lei domenis, donc produrre imperativament d’estudis de referéncia e pas se recantonar solament sus l’aspècte literari, onte s’enfangam despuei de sègles. La fe coma la paraula, sens òbra valon ren. E leis Occitans (totei opcions confondudas) son mèstres dins la paraula, aquò’s segur.
 
Matrassats per França au nom dau centralisme, un pauc evocats per lo felibritge (mai sens la teorizacion necita per prene de l’auçada e ne desgatjar lo sens), ignorats d’un cert occitanisme au nom de l’ideologia reductritz, lei sabers populars foguèron persona non grata. Solets, lei musicians occitans fan tanben son trabalh d’enquistaires e sauvan ansin de la mòrt una part de nòstre patrimòni, çò qu’empacha pas de lo revisitar d’un biais modèrne.