Los mites fondators que son beròis … e ponhastres. Solide, se que non, ne serén pas mites fondators. Cada país, cada entitat a lo son pròpi. Lor longevitat ven deu hèit qu’a l’èster uman, en generau, e pas sonque aus dròlles, l’agradan las istòrias beròias e i vòu créser, se que non los politicians serén totis au caumatge.

Marselha estoc – benlèu – fondada a l’entorn de la copa qui balhèc Gyptis, princessa ligura a Protis, lo bèth focean.

Soïssa, qui’n possedís cinc o sheis, vasoc – ça dison – quan los representants de las “vaths primitivas” (Uri, Schwytz e Unterwald) hascon lo jurament d’aliança sus la prada de Grütli.

La batèsta de Latrón estoc – segon daubuns – ua victòria israeliana màger en 1948 quan d’autes dison qu’estoc la desrontada màger de Tsahal.

A l’Edat Mejana, òm hasèva descénder deus subervivents de la guèrra de Tròia lo pòble roman, (qui avèva dejà la bèra istòria de Romus e Romulus), mès tanben los Gallés , los Francs, los Bèlgas, los Venicians, los Bretons e los Normands !! Aquò que’us balhava (o meilèu aus nacionalistas de tots) ua origina anciana, nòbla … mès faussa.

Pas besonh de’vs parlar deus mites fondators de França, qu’atz après a l’escòla (lhevat s’atz seguit l’escolaritat en Italia, dens l’Estat espanhòu o endacòm mei), que sian la prauba Joanna d’Arc qui receb un sms deu cèu qui’u ditz d’anar sauvar la patria (quitament se la nocion de patria estoc creada uns ségles mei tard), lo màntol deu Sent Martin despartit dab un mendicaire, o lo quite discors de De Gaulle lo 18 de junh qui pas degun ausiscoc (N’i avèva pas hèra de monde per escotar la ràdio qui parla en anglés au miei d’ua desbacla militara) e deu quau lo famós tèxte afishat un drin de pertot n’ei pas arren de mei que lo facsimile d’un aute discors, emés uns dias mei tard.

E pr’amor lo rugbi n’auré pas, eth tanben, lo son bèth mite fondator ? E ben, existís, e s’apèra William Webb Ellis. Ua istòria de las beròias, qui’s conda de ser au canton deu huec, mès qui n’ei pas brica vertadèra, per malastre. Temi de decéber un pialat d’entre vosautes, mès la vertat deu passar abans tot.

La legenda ei màgerment entretenguda per l’epitafi de la pèira tombau deu personatge au cementèri deu Vielh Castèth de Menton (Provença) qui ditz : “William Webb Ellis, dab un perhèit mesprés per las règlas deu fotbòl tau qu’èra jogat a l’epòca, prengoc lo purmèr lo balon hens los braç e corroc dab eth, creant atau lo caractèr distintiu deu rugbi.” La medisha literatura que’s pot léser sus ua taulamarme a costat deu terrenh deu collègi de Rugbi.

En vertat, quan lo fotbòl comença de’s desenvelopar en Anglatèrra au sègle XIX, n’ei pas sonque un jòc d’estudiants, ua solaciada mascluda, on la règlas cambian d’un collègi l’aute. Los encontres podon perdurar mei d’un dia e lo nombre de jogaire que pòt aténguer lo centenat. Entre totis los autes, lo prestigiós collègi de la vila de Rugby possedís son prat, lo Big Side, interdit aus mei joens. Lo provisor de l’establiment, un cèrt Thomas Arnold, francmaçon e visionari, s’avisa que los professors ne s’encuenten pas d’aqueth ahar reservat aus collegians. Lo son hilh, William Delafield Arnold serà un deus tres delegats qui escriuràn las règlas suu papier en 1845. Los ancians deu collègi, lo rugbeans, un còp lo diplòma obtengut, fòrman ua mena de confrairia e van portar aus quate cantons de l’Empèri britannic la bona paraula de lor jòc. Que son eths, qui, quaranta ans après lo hèit, declararàn qu’un deus estudiants, William Webb Ellis, vasut prèste entertant, a marcat d’un gèste august l’acte oficiau de la creacion de l’espòrt-rei. Que calèva ua cara, un nom, ua data (1823) entà que la paternitat deu jòc demòre a totjamei au collègi de Rugbi.

A maugrat deus testimònis qui atestan de çò que lo jòc a la man èra enqüèra interdit au collègi de Rugbi dètz ans après “l’esplèit”, la Copa deu Monde estoc batiada William Webb Ellis Trophy e l’estadi de Johannesburg (Uei lo dia aperat Coca-Cola Park!!) qui a vist la finala entre Africa deu Sud e los All-Blacks en 1995 que receboc tanben lo nom d’aqueste mitic afrontat anglés.

A còps, la vertat n’a pas brica importància, lo conde ei mei beròi, … e tot lo monde se’n fot.