capçalera campanha

Opinion

Per una autoritat publica per l’occitanizacion de l’espaci public

Jean-Charles Valadier

Jean-Charles Valadier

Adjunt al cònsol de Tolosa en carga de la lenga e cultura occitana de 2008 a 2014, es membre de la comission Regions e Federalisme del partit Euròpa Ecologia Los Verds.

Mai d’informacions
Despuèi una desena d'annadas, la comuna de Tolosa decidiguèt l'installacion de placas bilingüas de carrièras e plaças dins tot lo centre ancian e tanben per totas las denominacions nòvas, que son  nombrosas dins las urbanizacions que se construsan en periferia de la comuna.
 
En 2008, la comuna de Tolosa assumiguèt una politica lingüistica  per la lenga occitana e aguèri coma elegit, una delegacion a la cultura e lenga occitana. Un dels primièrs dorsièrs que deguèri menar foguèt la normalizacion de la traduccion dels noms de vias e l’adaptacion grafica dels noms de personas per las placas bilingüas de carrièras.
 
En l'abséncia d'una autoritat publica occitana de referéncia, la comuna installèt un grop de trabalh subre la sinhalizacion bilingüa Francés-Occitan. Lo grop consultèt d’organismes qu’asseguran de missions similaras tal coma l’ofici de la lenga basca, l'ofici de la lenga bretona, l'institut Occitan o l'oficina catalana de l'occitan en Catalonha. Lo grop èra composat d’arquivistas, d’universitaris e de sòcis d’associacions occitanistas de Tolosa. Lo grop trabalhèt sul principi del consens jos l’arbitratge d’elegit. En seguida, los principis propausats foguèron formalament validats per la comuna e son ara en aplicacion cada còp que de vias novèlas son batejadas per la comuna.
 
Atal, es la nòrma ara a Tolosa  que nom e prenom de personas seguisson las formas lingüisticas e ortograficas fondadas subre l’occitan tolosan, segon las nòrmas de la grafia classica de l’Institut d’Estudis Occitans (per exemple l’article le e non lo).
 
L'ortografia occitana es aplicada pels patronims d’origina occitana anteriors a la revolucion francesa, dins la mesura ont la fluctuacion dins la fixacion dels noms pròpris (onomastica) durant aquel periòde condusís tanben lo francés a de regularizacions (Ex.: Carrièra Bertram de l’Isla qu’èra evesque de Tolosa 1228-1285 per la rue Bertrand de l’Isle”).
 
Per los patronims d’epòcas mai recentas, lo passatge a la grafia occitana se fa per las personalitats explicitament ligadas per lors activitats a la lenga e a la cultura occitana ( Ex.: Jaurés ) o  per acòrdi de la familha qu’es ara sistematicament consultada.
 
Per los prenoms, s’utiliza la forma occitana quand lo patronim es occitan o se la persona es ligada a la lenga o a la cultura occitana, que son patronim siá o non d’origina occitana ( Ex.: Joan Jaurés qu’èra un òme politic que s’empenhèt per la lenga occitana o  Felip Wolf  qu’èra un istorian de sensibilitat occitanista reconeguda).
 
Dins los autres cas, la forma d’origina es mantenguda (Ex.: Carrièra John Fitzgerald Kennedy,Esplanada François Miterrand).
 
Per lo tipe de vias (carrièra, plaça, avenguda…), son causidas las formas de l’occitan local mai largament difusadas dins l’espaci occitan (Ex.: andanas per “allées” per respècte de la forma locala o androna per “Impasse” qu’es la forma panoccitana). Una lista de referéncia foguèt definida qu’es ara la nòrma de la comuna.
 
L’exemple d’aqueste trabalh subre las placas de carrièras mòstra que fòrças causas son de definir a mesura que l’occitan torne trobar una plaça sistematica dins l’espaci public. Per exemple, un trabalh similar foguèt menat per lo nom de las estacions de mètro de Tolosa e subretot subre la lor prononciacion.
 
Ara, la comuna trabalha subre la comunicacion institucionala en occitan. Per exemple, un occitan referencial generic de tipe lengadocian meridional tal coma propausat per l'Acadèmia occitana – consistòri del Gai Saber me pareis una causida possibla. Es lo tipe de lenga qu'avèm causit per l’edicion bilingüa de la carta de la lenga e cultura occitana o per las informacions en occitan dins lo siti Internet de la comuna.
 
Uèi, sèm dins una estapa ont las collectivitats territorialas tornan utilizar l’occitan dins l’espaci public. Per permetre una armonizacion d’aqueste occitan oficial e public tan escrit coma oral, es necessari que las institucions publicas d’Occitània ajan non solament una nòrma escrita plan definida, amb de preconizacion per la prononciacion orala mas tanben de formas referenciadas regionalas (o non) per l'occitan institucional e subretot de recomandacions lingüisticas per totes los camps de la vida publica: cultura, òbras publicas, transpòrt, social, economia, politica, santat, educacion....
 
Aprèp mai d’un sègle de normalizacion en defòra dels poders politics (e de còps contra eles), e amb un estat que se refusa a normalizar sas lengas pròprias en defòra del francés, es una necessitat absoluda que las collectivitats territorialas occitanas ne prengan la responsabilitat.
 
Las associacions occitanistas nos an porgit las aisinas per normalizar l’occitan, ara cal que las institucions publicas d’Occitània s’uniscan a l’entorn de la creacion d’una autoritat publica subre l’occitanizacion de l’espaci public.
 
Aqueste organisme de regulacion per desvolopar las politicas publicas lingüisticas existís, es lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana.
 
Mas non baste pas, li cal donar un cap politic e los mejans economics per despassar las contraversas entre lingüistas. Es un objectiu politic màger. En democracia, son los elegits a travèrs de las causidas dels electors que resòlvon aqueste tipe de causida màger. Es un acte politic fòrt que los occitans vòlgan o non finançar  una  autoritat publica per l’occitanizacion de l’espaci public qu'aja los mejans d'o faire. Es al pòble occitan, e a sa part non alienada, d'i obrar.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

valadier Tolosa
4.

#3 bonjorn,

tan los panèls "Tolosa" que "Toulouse" que son estats negrejats foguèron netejats los tres còps reglamentaris.

Amb las normas de securitat rotièra (film especial anti reflexion luminòsa), pòdon pas ésser netejats un còp de mai. Ara cal los cambiar, e esperèm los budjèctes suplementaris de l'autòmne par o far, per las doas lengas.

Coralament

J-C Valadier

  • 0
  • 0
valadier Tolosa
3.

#2 Bonjorn,

per la pòsta, non o sabi. Per l'ofici de torisme avèm fait un libret d'informacion sus la cultura occitana a Tolosa, mas los plans de la ciutat non son pas bilingüe.

Las duas propòstas seràn a inscriure dins los programas de las eleccions municipalas que venon.

Coralament

J-C Valadier

  • 0
  • 0
Laurenç
2.

Sénher Valadièr,

Vos grandmercegi per aquel article interessant. Existisson de panèls d'entrada doblats en occitan dempuèi un an per la ciutat mondina. Es una causa de las bonas pr'aquò. Son estats negrejats mai de la mitat dels panèls "Tolosa" (que non pas los panèls en francés "Toulouse" plan solide). Sètz un elegit sénher Valadièr. Auriatz pas la possibilitat de far netejar aqueles panèls (son negrejats dempuèi mai de 6 meses pr'aquò) ?

  • 0
  • 0
Terric Quilhan
1.

Sr Valadier,

En complement del vòstre article, m'agradariá de saber se los servici de las pòstas de Tolosa jòga lo jòc. en acceptar de portar lo corrèu quad las adrèiças son escritas en occitan?

Tanben voldriái saber se los plans de la ciutat faits per l'ofici de torisme presentan las doás formas occitan e francés.

Mercés per aqueste article fòrça instructiu.

  • 7
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article