Se saup que de tròp la necessitat qu’avem de bastir encuei una lenga que sa pratica demòre fòrta, e que posque revendicar sa modernitat, sensa oublidar çò que faguèt son especificitat.
 
L’Estivada arribant la setmana venenta, m’apuejarai sus la vitalitat pron bèla dau mitan de la produccion artistica occitana. Emplegui a bèl expressi l’expression “produccion”. D’abòrd que l’idèia de “creacion” en lenga occitana es a s’anequelir, pauc a cha pauc, qu’una part pron significativa d’aquelei que fan encuei de musica occitana, per prene l’exemple bessai lo mai espandit, sabon pas manco parlar occitan, e encara mens l’escriure. S’agís pas aqui de li far un jutjament, luench d’aquò, que malurosament s’apren pas a n’aquelei gents mai a un molon de causas desparieras..., pasmens aquò mòstra que la lenga d’òc venguèt ara un objècte qu’a de mau de se tornar inventar çò que pòu èstre pecat quora s’avisam que la nòstra riquessa ven mai que mai de sa capacitat de porgir d’òbras de tria que fuguèron, de son temps, a la poncha de la modernitat.
 
Aquela fossilizacion relativa dau repertòri musical occitan fa pensar de còps a n’aquelei que fossilizèron lei danças tradicionalas e lei vièstits dau sègle dètz-e-nòu per li donar una mena d’intemporalitat. Es oblidar qu’aquestei vièstits e aquestei danças participavan dei mòdas de son temps, tant coma lei paraulas dei cançons.
 
La setmana venenta, ailadonc, se debanarà l’Estivada de Rodés, lo rendètz-vos de l’annada per una bèla part d’aquelei qu’assajan de far viure e desenvolopar la lenga e la cultura occitana.
 
Aquel eveniment que son succès es pas de demostrar a l’ora d’ara, venguèt un pauc lo MIDEM de la musica d’Òc, que cadun li ven presentar son espectacle nòu, que siegue ò non programat e cercar de qu’emplenar sa grasilha de concèrt, tot en faguent de rescòntres e d’escambis ambé la molonada de participaires, artistas tant coma visitaire d’escasença.
 
Per aquesta Estivada, ausirem, probable e coma sempre, lei cantas tradicionalas ben repepiadas, tot bèu just un pauc adobadas amb una semblança d’arrenjament musicau, la version 7.1.5 dau Boier, l’Adieu Paure Carnavàs de 1870 que se trumfa de Napoleon lo Tresenc – polida actualitat – e tantei mai, sensa que jamai degun aguèsse l’idèia un pauc farlabicada d’asatar lei paraulas a la nòstra temporada.
 
L’exemple nos porriá venir dei carnavàs lengadocian. A Limós, se saup que cada annadas, lei paraulas d’Adieu paure Carnavàs son tornadas escrichas per posquer pegar a l’actualitat e, aquita, aquesta cançon tòrna trobar son interés emai son especificitat de cançon revendicativa e contestairitz dau poder. Aquí, lenga e cultura fan pròva de sa vitalitat e de son inscripcion dins la vida vidanta dei gents. Aquí, es viva la lenga e la lenga se viu.
 
Seriá bessai pas tant colhon que lei programators e leis artistas gardèsson dins sa ment que se vòlon posquer contunhar de mostrar una lenga viva e creativa e de ne viure, li faudriá assajar d’emplegar la lenga d’òc coma un vertadier mejan de dire de causas d’actualitat, sensa defugir tot çò que nos concernís en totei dins aquesta acomencença dau sègle XXI e, bessai, s’avisar que, maugrat sa beutat qu’es pas de negar, lo repertòri musicau occitan a de se reviscolar per pas devenir ren mai qu’un objècte de musèu e l’expression d ‘una realitat d’a passat temps, desseparats d’un biais definitiu de son public e de son pòble.
 
E bòna Estivada en totei pasmens!, que mon prepaus concernís evidentament pas la programacion tota, qu’aquest an d’aquí es mai que flama!