O sap tot lo mond! Ièr comencèt la 19a edicion de l'Estivada –e fa ja doas frasas que meti de delicioses subjèctes post-verbals–, lo grand eveniment de la cultura occitana que se debana cada annada al mes de julh a la ciutat de Rodés. Se prevei qu'i passaràn mai de 60 000 personas vengudas de totes los endreits del país e d'endacòm mai –òc, amic lector: lo tresen subjècte post-verbal e prigondament occitan. D'associacions occitanistas, de musica, de teatre, de danças, de poesia, de conferéncias, de reunions politicas... Pendent cinc jorns, Rodés deven la capitala indiscutibla d'Occitània. N'i a que critican l'Estivada perque pensan que "cada an i a las meteissas causas", coma se foguèsse possible de programar mai de 400 artistas e manifestacions de la cultura occitana sens ne repetir cap d'autras annadas. En tot cas, i a quicòm qu'es visualament plan diferent de las autras annadas. Ongan i a doas bandièras que senhorejan lo grand empont musical de la Val de Borran: la bandièra occitana –coma de costuma–, e "l'Estelada", çò es, la bandièra per l'independéncia de Catalonha. 

Per qué una bandièra catalana, se devon demandar fòrça occitans –benlèu quitament aqueles que critican l'Estivada mas qu'i venon cada annada. S'aguèsse l'ocasion de lor respondre, lor diriái que me sentissi plan urós e orgulhós en tant ciutadan catalan de poder dire qu'ongan Catalonha, la cultura catalana e lo govèrn de la Generalitat de Catalonha an decidit d'èsser oficialament presents per primièr còp a l'Estivada. E lor diriái qu'aquò es estat possible mercés a l'union de mantunas energias, mas, sustot, mercés a la volontat. Òc, la tostemps indispensabla volontat. La volontat de gents e d'institucions fòrça divèrsas.

La primièra volontat. D'un costat, l'Estivada de Rodés decidiguèt dempuèi l'edicion de l'an passat de convidar cada annada la cultura catalana per mercejar Catalonha de l'aprovacion de la Lei de l'occitan, aranés en Aran. 

La segonda volontat. Al mes de març passat, l'Estivada –amassa amb lo Festival Sèm e serem de Tolosa– signava un acòrd de cooperacion amb lo Festival Barnasants de Barcelona, per la coproduccion de creacions musicalas occitano-catalanas –coma Ò.K! Brigada Internacional que podretz escotar lo divendres al ser– e la promocion d'artistas catalans en Occitània e d'artistas occitans en Catalonha. Justament, fa qualques meses manjavi amassa amb lo director de l'Estivada e lo director del Barnasants, Pere Camps –que recentament a recebut lo Prèmi Nacional de Cultura 2012 de la Generalitat de Catalonha e la Medalla d'Honor de la ciutat de Barcelona– e disiam qu'es capital –especialament ara, qu'avèm la crisi– que las institucions catalanas e occitanas que trabalhan per la cultura s'apercebèssen de l'intelligenta estrategia de bastir un mercat cultural de 30 milions de personas, dins un espaci geografic tan bèl e polit que va de l'Atlantic a las Valadas d'Itàlia, e de l'Auvèrnhe a la ciutat valenciana de Guardamar. S'a París non nos vòlon escotar, e a Madrid, tanpauc, almens o podèm far entre nosautres!

La tresena volontat. D'un autre costat, i a agut la volontat politica de la Comuna de Rodés e de la Generalitat de Catalonha per establir una convencion quadre de cooperacion culturala. Mentre d'autras comunas de ciutats plan mai importantas d'Occitània –per çò qu'es de la populacion– son encara a debatre se lor conven o non d'establir d'acòrds de cooperacion amb lo govèrn catalan, la plan dinamica comuna de Rodés, en tot bevent dirèctament de l'eiretatge del comte Raimon Berenguer III, s'es avançada a las autras. Òsca per Rodés! Aquesta convencion-quadre entre las doas institucions es çò qu'a permés a la Generalitat de poder programar la V Mòstra de cinèma occitan 2012 dins l'encastre de l'Estivada d'ongan. La Mòstra, a prepaus, me sembla qu'es l'exemple gaireben modèl e la pròva empirica qu'es possible d'organizar de causas plan interessantas e de notabla qualitat sens que calga despensar un fum de moneda. Mentre n'i a que balhan de subvencions e despensan l'argent public sens se bolegar ni un centimètre de lor trista cadièra del burèu de cada matin amb lo meteis entosiasme e la meteissa motivacion qu'un caçaire de misharnons dins lo desèrt de Rub al Kali, la Mòstra, per contra, se fa, se fa plan e non còsta cara. Una formula magica? Non, simplament l'infinita enveja e la ja mencionada indispensabla volontat d'i anar qu'an agut los responsables politics e qualques tecnicians eficients e engatjats de la Direccion Generala de Politica Lingüistica de la Generalitat. Òsca tanben per eles! 

Mas soi segur qu'aquesta convencion entre la Generalitat e la Comuna de Rodés aportarà un molon d'autras causas qu'ara non imaginam quitament. Me dison, en fait, qu'après la signatura de la convencion lo Cònsol de Rodés a recebut de letras, de sonadas telefonicas e de demandas de fòrça associacions culturalas de Rodés, mas tanben d'entrepresas e de cambras de comèrci roergassas per lo felicitar per l'iniciativa de la convencion e per li prepausar d'escambis amb la Catalonha. Solide, aquò's una pròva de mai de la naturalitat, de la necessitat e de la perpetuitat –malgrat los deliris de l'istòria– de las relacions occitano-catalanas. 

E ben, tant que sèm a imaginar, benlèu qu'arribarà un jorn que los catalans podràn venir manjar un aligòt a Rodés al meteis moment que los roergasses podràn anar a Barcelona en avion sens passar per París, mercés a qualque companhiá d'aviacion low-cost. Non vos dirai pas per quina companhiá d'aviacion caldriá començar: aquò rai! Anair...