Quan vos disi jo, que lo rugbi n’ei pas ua activitat coma las autas …
 
Qu’èi dejà dit mei d’un còp qu’ei non pas un espòrt mès un art. E quitament benlèu mei qu’aquò, coma las arts vertadèras, que seré un ligam entre lo nòste monde de praubes mortaus e lo de las hautessas, lo deus esperits deus ajòus, deus dius de l’Olimp o deu Creator de la Tèrra e deu Cèu. Vaquí, entà’us qui n’ac creson pas, ua pròva de mei de la divinitat de la veishiga, simbèu ovau de l’ueu, origina esoterica de la vita, ne l’avóssetz pas remercat.
 
E totun, tot que comencèc hèra racionaument dens la hèra seriosa revista medicau britanica lo British Medical Journal, vielh setmanèr fondat en 1840 e ua de las publicacions de medecina mei legidas au monde qui hè autoritat en matèria scientifica entà milierats de practicians de peu monde sancèr, au mensh anglofòne. En 2008, entre dus estudis sus la dangerositat deus aerosòus e lo taus de malautias de la pèth devudas a l’utilizacion d’elements contenguts dens lo vernís d’unglas, lo jornau que hè paréisher un tèxte signat d’un collectiu de mètges galés qui establiscan un parallèle meilèu inatendut: qu’existiré un rapòrt “de causa a efèit” entre los Grans Chelèms deu XV de Galas e lo decès deus papas. Susprenent, non pas, mon car Watson? E lo tèxte que desvolopa la soa tèsi en explicar que, de ueit papas catolics romans mòrts de l’annada 1883 enlà, cinc an rejunhut lo Tot-Poderós ua sason qui s’acabava per un Gran Chelèm de l’equipa deu pòr. Atau que per cada estatistica medicau, arren ne’s pòt negligir e caleré apregondir las recèrcas entà saber se las victòrias galesas aumentarén o pas lo risc de trespàs deus pontifes, avesques de Roma, successors de Sent Pèire, caps de la Gleisa Catolica. Ua data que ven ahortir, s’ac calèva, aquera teoria enqüèra a l’estudi: 1978. Aquesta annada, los Galés an ganhat lo Gran Chelèm, solide, e n’ei pas un papa qui’s moriscoc, mès dus!
 
Dinc ad aqueste estadi, las chifras que parlan d’un biaish implacable, sustot s’includíssem dens los calculs, atau qu’ac preconiza un pediatre de Sheffield, los papas còptes qui hèn pujar l’estatistica d’un biaish esvarjant: en 2008, lo XV galés a ganhat lo Gran Chelèm e Chenòda III es mòrt, eth medish successor de Cirila VI, defuntat en 1971, annada qui avèva vist, e tiò, m’atz ja comprés, … un aute Gran Chelèm deus Diables Rois. Sabètz que lo rapòrt entre tobac e càncer n’estoc pas clarament establit abans la mieitat de las annadas sheissanta pr’amor de la pression deu lobby de l’industria deus cigarretèrs qui s’i hasèva entà n’escóner las conclusions e los rapòrts alarmants. Espèri personaument que la resulta d’un tau estudi ne serà pas enterrada peu poderós loby rugbistic.
 
D’aqueth moment enlà, en tot cas, lo monde medicau anglo-saxon que s’interròga.
 
Edward Snelson, drin mei tard, un redactor deu magazina, qu’escrivoc: “Quitament se lo ligam entre aquests decés e los eveniments esportius ne’s compren pas de plan, aquera analisi a creat un sentit de faussa seguretat e pòt hèr pesar un risc sus la vita deus autes papas”.
 
Qu’èm a l’espèra d’elements navèths entà hèr avançar l’ahar. E vaquí que, ongan, aqueth maudit de País de Galas b’a tornat ganhar lo Gran Chelèm un còp de mei! Demòra enqüèra sheis mes abans la fin de l’annada. Sabèm plan que las vias de William Webb Ellis be son impenetrablas, e cadun deu son biaish, (pregària, hèr brutlar un ciri tà Sant Tomàs, tornar estudiar los estatisticas), desirarà ua bona santat au nòste Benaset, un Alemand qui shens de dobte n’a pas nada idèa de çò qui pòt estar un Gran Chelèm deu Tornei de las Sheis Nacions.