Opinion
Estivada, ara qual a la mai gròssa?
Benlèu qualques cadavres, sòbras zombificadas de seradas embolhadas, flotejan encara, pitre en l’aire, sus un sanhàs d’aligòt trempat de vin rosat marcilhagués, cuèchs e recuèchs pel calimàs avaironés. Pasmens tot nos mena a creire que l’Estivada seriá acabada, ràbia e desesper fins a l’an que ven, al mens qu’un ultime cataclisme tròp preissat i venga botar son grun de sal. Darrièra Estivada avant la fin del monde, fariá un bon titre de film negre.
L’istòria ditz pas se s’es destibada tant plan que s’èra quilhada, mas totes ne son partits a l’alba (una alba plan vesperala per d’unes) amb de sovenirs, un risolet nèci a las pòtas, mai benlèu qualques patiments mai o mens amagats, a l’arma e al còs, mas chut! ne dirai pas mai, tu e ieu sabèm plan que çò que se passa a l’Estivada demòra a l’Estivada...
Crana estona. N’avèm vist de polidas causas, entre descobèrta e assegurança, revelacions e confirmacions: Mascarimirí, L’Escabòt, Feliu Ventura, Zebda... Soi pas ieu qu’o disi, sufisiá de daissar trainar una aurelha o doas sul comptador zingat de l’estanquet. Quitament la perpausicion artistica del diumenge sabrondava d’emocion: Patric a jamai semblat tant pròche d’Hendrix e sa guitarra, en menaçar de prene fuòc sus l’empont al solelh de cinc oras. Una promèssa finalament pas tenguda, mas, coma d’autres, a capitat de nos mantenir lo buf sec e la garganta sarrada de longa de son concèrt. Al mens que foguès l’efièch de la calor. Urosament, e coma sovent dins aquel país de montanhas-que-ne-son-pas, èra mai suau lo ser, e tant melhor, perque per suportar d’èstre pegat a la susor de 30000 personas vengudas per Massilia, 40000 per Zebda...
30000? 40000?
Bon, perque pas. Quand i soscam, representa sonque un Parc des Princes plen, per una finala Lyon-Paris en Copa de França, per exemple. Es comparable amb un concèrt de musica occitana, non? Mas aquí sèm a Rodés, ciutat de mens de 25000 estatjants, als quals se venon ajustar los de las comunas a l’entorn, per un total de 50000-60000 personas. Es pas un festenal, es un plebiscite! Companhs, plegam las gaulas a pescar las subvencions, l’occitan es salvat!
M’anatz dire que aquí soi marrida lenga, que i aviá evidentament de monde vengut d’alhors, de Tolosa o de la província. E benlèu m’anatz dire que, aquí o endacòm mai, soi, de tot biais, marrida lenga. Ça que la, mantèni que los 40000 i èran pas, pas mai que los 30000 e que per los veire, auriá calgut plan s’asaigar lo morre a la bièrra d’Òlt, çò que, quand òm la coneis un pauc, es pas tanpauc una causa fòra de portada. Los agorafòbes avián encara lor plaça al festenal, quitament se, òc, i aviá de monde mai qu’autres còps. Aprèp enquista, m’es aparegut qu’aquelas chifras venián pas d’un Cegetista en pre-retirada rendut baug e desemplegat per la victòria socialista a la presidenciala, nimai d’un militant occitanista vengut argosin après aver mancada la licéncia de matematicas. Nani, venián de l’organizacion!
Los 30000 foguèron anonciats primièr pel diurector de l’Estivada himself, entre dos concèrts, lo fromatge e lo dessèrt, sus l’empont, dins una de sas barjacadissas inter-platèus que n’es acostumat, e, per fòrça, nosautres tanben. Qu’aja agut enveja de far crèisser lo vam e l’estrambòrd en jogar d’un artifici tot marselhés se tasta, e òm pòt se dire que fin finala, la logica pegava al costat focean de la programacion; te vaquí un tipe que se jòga dels estereòtipes e seguís la rega de son perpaus fins a se perdre dins la talvera, en defòra de la quala, o sabèm, i a ges de libertat, artistica o autra.
Paures torcapapièrs de la Desfacha e assimilat, degun pensèt pas lor explicar la galejada! La tornèron doncas transcriure menimosament l’endeman, sens tròp prene la pena de verificar o de damandar a qualqu’un que sap comptar se, ça que la, totun, quand même, i auriá pas agut un briconeton d’exageracion.
Aquò èra pel dimècres. Lo dijòus, que menèt mens de monde, e un divendres de pluèja, permetèron pas de jogar al grand jòc de las encaras, qu’es, coma la Borsa, interessent sonque a l’auça. Urosament lo dissabte, la partida èra, sul papièr, chanuda: Zebda a Rodés en concèrt gratuit, meteò e Bison Finaudèl favorables, Patric Roux e còla estivadenca tota dins los starting blocks... Òm podiá decentament pas dire mens que per Massilia, las chifras tombèron doncas per l’operacion del Sant Esperit del Lòto: 40000! Ieu que passavi a-n’aquel moment aviái pertant pas l’impression d’èstre tant sarrat qu’aquò: la fòssa èra pas plena, amai de grands espacis traucavan la marèia umana, aquí ont la repercussion de las bassas dins los salons dels vesins fasiá un resson desagradiu.
Politica de la chifra?
Mas basta d’aquelas consideracions comptablas, es l’ora de nos estacar a çò qu’aqueles elements, que podrèm benlèu jamai quantifiar exactament, joslèvan coma questions, e n’i a mai d’una. Aquò dich, se soi carpinhaire, soi tanben pigre, me perdonarètz de pas totjorn balhar de responsas.
D’en primièr, e per aqueles qu’aiman d’aver un responsable, d’ont ven lo problèma? De Patric Roux, qu’anoncia de chifras un pauc a l’ensard (mas es que es son trabalh de comptar?), o dels mediàs que los relaian (mas es que es lor trabalh de comptar?)?
E se fin finala s’en fotiam? De chifras, n’i aguèt a bodre pendent aquesta Estivada: 40000 personas dins lo public, 38m de faciada per l’empont bèl e 50m per l’estanquet bèl (se veson las prioritats), mai de benefici en una serada qu’en quatre l’an passat, 150 benevòls (mai s’en mancava), sabi pas quantas tonas d’aligòt servidas...
E es qu’aquelas chifras amagan pas un pauc lo demai? Aquí arriba l’eternala question: la quantitat o la qualitat? Per l’aligòt coma per l’Estivada, los dos son recercats dins la sièta.
La qualitat, istòria de dire que sabèm far, que sèm pas una jos-cultura amb una jos-produccion, mas que podèm èstre una cultura vertadièra. Amb una jos-produccion (empacha pas).
E la quantitat, istòria de mostrar coma sèm nombroses, nosautres occitans, e que a comptar d’ara se podrà res far sens nos prendre en compte. Lo trabalh de la manif Anem Òc, d’un certe biais.
E aquò pausa una autra question: es que qualqu’un que ven veire Zebda en concèrt a gratis es obligatòriament un militant occitanista? E Massilia?
Desmesura?
Lo primièr jorn ja ausiguèri aquel mot -de la boca d’un artista amai- que regularament venguèt tindar a mas aurelhas tanlèu que començavan los concèrts del ser. La desmesura pòt existir sens tornar botar en causa la programacion (çò que fau pas, s’avètz remarcat), nimai la direccion artistica, o encara l’organizacion. Arriba per un fialat d’elements desparièrs, e farga, quand es ja tròp tard per i far que que siá, un sentit de desequilibri. Desequilibri entre la desercion del site l’après-miègjorn e son iper-frequentacion la nuèch per exemple, o entre la mediatizacion abusiva dels concèrts del ser en oblidar de còps que i a completament çò que se passa pas tant a costat qu’aquò.
La resulta d’aquò s’ausís ja de cants e d’autres: i aguèt un brave concèrt de Zebda, un brave concèrt de Massilia... Mas l’Estivada, cossí èra? Ela que se voliá (se deviá?) impausar coma marca de fabrica es passada darrièr sos caps d’afica.
L’espectacle, es fach. Lo festenal, es a dire una programacion equilibrada, senada, dins un temps e un espaci coerents, benlèu un pauc mens.
“Tròp”, ausiguèri. Quitament Massilia, que pertant chuquèron de quilomètres d’empont, de rota e de pastagà èran pas a lor aise, se ne crèsi qualques familiars. Lo caliá flairar, aquel ambient, luènh d’èstre una evidéncia, mescladís d’umilitat e del sentit de pas èstre completament a sa plaça.
D’alhors, de biais general, l’Estivada i èra pas, a sa plaça. Aprèp lo pargue del fieiral, idillic mas pichon, foguèt lo “malh”, res d’autre qu’un rond-punt que blocava l’espital, e aquí Sant-Pèire. Un parking. D’espaci, segur, mas de quitran, de peirassas, de polvera, pas un pet d’ombra, e un costat vaure gaireben mai aculhent que las barras de beton qu’ensarravan l’autre bòrd. Volontat e darrièra perpausicion de la mairia de Rodés, ce ditz. Mas es que la caliá acceptar? Vasta question.
Ja que lo monde salariat per l’eveniment an romegat, se pòt imaginar que los benevòles an degut far mòstra d’encara mai de bona volontat que lor contracte de benvolença n’en damandava, e que lor engatjament per tant benvolent que siá ne podiá benvolentar. Mas aquí carpinhi, sabi plan que coma lo benevolat es pas un trabalh, sèm pas tanpauc obligats de porgir las condicions apropriadas.
Rasseguratz-vos, amics estivadièrs pauc o pro en acòrd amb çò que conti, se ditz ja que l’an que ven, l’Estivada bolegarà encara. Après lo rond-punt e lo parking, se deuriá far directament sus una autorota (la tecnica aurà sonque de se brancar sus l’alimentacion del peatge per alucar l’empont).
Lo conse de Rodés a pas encara anonciat s’anava copar la circulacion o pas.
L’istòria ditz pas se s’es destibada tant plan que s’èra quilhada, mas totes ne son partits a l’alba (una alba plan vesperala per d’unes) amb de sovenirs, un risolet nèci a las pòtas, mai benlèu qualques patiments mai o mens amagats, a l’arma e al còs, mas chut! ne dirai pas mai, tu e ieu sabèm plan que çò que se passa a l’Estivada demòra a l’Estivada...
Crana estona. N’avèm vist de polidas causas, entre descobèrta e assegurança, revelacions e confirmacions: Mascarimirí, L’Escabòt, Feliu Ventura, Zebda... Soi pas ieu qu’o disi, sufisiá de daissar trainar una aurelha o doas sul comptador zingat de l’estanquet. Quitament la perpausicion artistica del diumenge sabrondava d’emocion: Patric a jamai semblat tant pròche d’Hendrix e sa guitarra, en menaçar de prene fuòc sus l’empont al solelh de cinc oras. Una promèssa finalament pas tenguda, mas, coma d’autres, a capitat de nos mantenir lo buf sec e la garganta sarrada de longa de son concèrt. Al mens que foguès l’efièch de la calor. Urosament, e coma sovent dins aquel país de montanhas-que-ne-son-pas, èra mai suau lo ser, e tant melhor, perque per suportar d’èstre pegat a la susor de 30000 personas vengudas per Massilia, 40000 per Zebda...
30000? 40000?
Bon, perque pas. Quand i soscam, representa sonque un Parc des Princes plen, per una finala Lyon-Paris en Copa de França, per exemple. Es comparable amb un concèrt de musica occitana, non? Mas aquí sèm a Rodés, ciutat de mens de 25000 estatjants, als quals se venon ajustar los de las comunas a l’entorn, per un total de 50000-60000 personas. Es pas un festenal, es un plebiscite! Companhs, plegam las gaulas a pescar las subvencions, l’occitan es salvat!
M’anatz dire que aquí soi marrida lenga, que i aviá evidentament de monde vengut d’alhors, de Tolosa o de la província. E benlèu m’anatz dire que, aquí o endacòm mai, soi, de tot biais, marrida lenga. Ça que la, mantèni que los 40000 i èran pas, pas mai que los 30000 e que per los veire, auriá calgut plan s’asaigar lo morre a la bièrra d’Òlt, çò que, quand òm la coneis un pauc, es pas tanpauc una causa fòra de portada. Los agorafòbes avián encara lor plaça al festenal, quitament se, òc, i aviá de monde mai qu’autres còps. Aprèp enquista, m’es aparegut qu’aquelas chifras venián pas d’un Cegetista en pre-retirada rendut baug e desemplegat per la victòria socialista a la presidenciala, nimai d’un militant occitanista vengut argosin après aver mancada la licéncia de matematicas. Nani, venián de l’organizacion!
Los 30000 foguèron anonciats primièr pel diurector de l’Estivada himself, entre dos concèrts, lo fromatge e lo dessèrt, sus l’empont, dins una de sas barjacadissas inter-platèus que n’es acostumat, e, per fòrça, nosautres tanben. Qu’aja agut enveja de far crèisser lo vam e l’estrambòrd en jogar d’un artifici tot marselhés se tasta, e òm pòt se dire que fin finala, la logica pegava al costat focean de la programacion; te vaquí un tipe que se jòga dels estereòtipes e seguís la rega de son perpaus fins a se perdre dins la talvera, en defòra de la quala, o sabèm, i a ges de libertat, artistica o autra.
Paures torcapapièrs de la Desfacha e assimilat, degun pensèt pas lor explicar la galejada! La tornèron doncas transcriure menimosament l’endeman, sens tròp prene la pena de verificar o de damandar a qualqu’un que sap comptar se, ça que la, totun, quand même, i auriá pas agut un briconeton d’exageracion.
Aquò èra pel dimècres. Lo dijòus, que menèt mens de monde, e un divendres de pluèja, permetèron pas de jogar al grand jòc de las encaras, qu’es, coma la Borsa, interessent sonque a l’auça. Urosament lo dissabte, la partida èra, sul papièr, chanuda: Zebda a Rodés en concèrt gratuit, meteò e Bison Finaudèl favorables, Patric Roux e còla estivadenca tota dins los starting blocks... Òm podiá decentament pas dire mens que per Massilia, las chifras tombèron doncas per l’operacion del Sant Esperit del Lòto: 40000! Ieu que passavi a-n’aquel moment aviái pertant pas l’impression d’èstre tant sarrat qu’aquò: la fòssa èra pas plena, amai de grands espacis traucavan la marèia umana, aquí ont la repercussion de las bassas dins los salons dels vesins fasiá un resson desagradiu.
Politica de la chifra?
Mas basta d’aquelas consideracions comptablas, es l’ora de nos estacar a çò qu’aqueles elements, que podrèm benlèu jamai quantifiar exactament, joslèvan coma questions, e n’i a mai d’una. Aquò dich, se soi carpinhaire, soi tanben pigre, me perdonarètz de pas totjorn balhar de responsas.
D’en primièr, e per aqueles qu’aiman d’aver un responsable, d’ont ven lo problèma? De Patric Roux, qu’anoncia de chifras un pauc a l’ensard (mas es que es son trabalh de comptar?), o dels mediàs que los relaian (mas es que es lor trabalh de comptar?)?
E se fin finala s’en fotiam? De chifras, n’i aguèt a bodre pendent aquesta Estivada: 40000 personas dins lo public, 38m de faciada per l’empont bèl e 50m per l’estanquet bèl (se veson las prioritats), mai de benefici en una serada qu’en quatre l’an passat, 150 benevòls (mai s’en mancava), sabi pas quantas tonas d’aligòt servidas...
E es qu’aquelas chifras amagan pas un pauc lo demai? Aquí arriba l’eternala question: la quantitat o la qualitat? Per l’aligòt coma per l’Estivada, los dos son recercats dins la sièta.
La qualitat, istòria de dire que sabèm far, que sèm pas una jos-cultura amb una jos-produccion, mas que podèm èstre una cultura vertadièra. Amb una jos-produccion (empacha pas).
E la quantitat, istòria de mostrar coma sèm nombroses, nosautres occitans, e que a comptar d’ara se podrà res far sens nos prendre en compte. Lo trabalh de la manif Anem Òc, d’un certe biais.
E aquò pausa una autra question: es que qualqu’un que ven veire Zebda en concèrt a gratis es obligatòriament un militant occitanista? E Massilia?
Desmesura?
Lo primièr jorn ja ausiguèri aquel mot -de la boca d’un artista amai- que regularament venguèt tindar a mas aurelhas tanlèu que començavan los concèrts del ser. La desmesura pòt existir sens tornar botar en causa la programacion (çò que fau pas, s’avètz remarcat), nimai la direccion artistica, o encara l’organizacion. Arriba per un fialat d’elements desparièrs, e farga, quand es ja tròp tard per i far que que siá, un sentit de desequilibri. Desequilibri entre la desercion del site l’après-miègjorn e son iper-frequentacion la nuèch per exemple, o entre la mediatizacion abusiva dels concèrts del ser en oblidar de còps que i a completament çò que se passa pas tant a costat qu’aquò.
La resulta d’aquò s’ausís ja de cants e d’autres: i aguèt un brave concèrt de Zebda, un brave concèrt de Massilia... Mas l’Estivada, cossí èra? Ela que se voliá (se deviá?) impausar coma marca de fabrica es passada darrièr sos caps d’afica.
L’espectacle, es fach. Lo festenal, es a dire una programacion equilibrada, senada, dins un temps e un espaci coerents, benlèu un pauc mens.
“Tròp”, ausiguèri. Quitament Massilia, que pertant chuquèron de quilomètres d’empont, de rota e de pastagà èran pas a lor aise, se ne crèsi qualques familiars. Lo caliá flairar, aquel ambient, luènh d’èstre una evidéncia, mescladís d’umilitat e del sentit de pas èstre completament a sa plaça.
D’alhors, de biais general, l’Estivada i èra pas, a sa plaça. Aprèp lo pargue del fieiral, idillic mas pichon, foguèt lo “malh”, res d’autre qu’un rond-punt que blocava l’espital, e aquí Sant-Pèire. Un parking. D’espaci, segur, mas de quitran, de peirassas, de polvera, pas un pet d’ombra, e un costat vaure gaireben mai aculhent que las barras de beton qu’ensarravan l’autre bòrd. Volontat e darrièra perpausicion de la mairia de Rodés, ce ditz. Mas es que la caliá acceptar? Vasta question.
Ja que lo monde salariat per l’eveniment an romegat, se pòt imaginar que los benevòles an degut far mòstra d’encara mai de bona volontat que lor contracte de benvolença n’en damandava, e que lor engatjament per tant benvolent que siá ne podiá benvolentar. Mas aquí carpinhi, sabi plan que coma lo benevolat es pas un trabalh, sèm pas tanpauc obligats de porgir las condicions apropriadas.
Rasseguratz-vos, amics estivadièrs pauc o pro en acòrd amb çò que conti, se ditz ja que l’an que ven, l’Estivada bolegarà encara. Après lo rond-punt e lo parking, se deuriá far directament sus una autorota (la tecnica aurà sonque de se brancar sus l’alimentacion del peatge per alucar l’empont).
Lo conse de Rodés a pas encara anonciat s’anava copar la circulacion o pas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Avètz pas comprés.... Son gens modèstes e donc gausèron pas dire la chifra vertadiera per lei dos : ieu la coneissi, èra 300 000 au plus mens. Mai volián pas faire vergonha ai minablas fèstas localas que còstan si tant pauc... En mai, 300 000 personas occitanofònas avans, es segur, o per lo mens vengudas occitanofònas juste aprèp lei concèrts gratuits, es causa coneguda tanben. Donc de qué remontar espetaclosament la practica de l'occitan en un virar d'uèlhs.
I èri divendres, lo vuege abissal dins aqueu terren vagant deseiretat de clapàs e de pòussa (la calorassa s'apreniá pas a la vila, mai lo luòc sens un peu d'ombra e tot de traucs, si !!) me faguèt mau au ventre... ne demorèri estabosida de malaise en davalant de l'avenguda nauta vèrs aqueste parçan lunari.
Leis Estivadas se showbusinessisan amb un desgalhament d'argent deis occitans de basa que fa lo pòrta-moneda gras de quauqueis uns.... O alara ai una lenga de pelha : benlèu que son venguts, senon gratuitament, au mens a prètz minim ? Tant minim coma lo d'un conferencier quasi jamai pagat per exemple ? Lèvi donc la remarca, e me ne desencusi platament (levat per l'occitanizacion dobtosa dei 300 000 personas qu'ai ren de levat).
Perqué jutjat soncament l'afluéncia a partir de l'empont grand ? Los concèrts del ser, i èri pas. Mès los espectacles del còr de vila èran confles, e quitament se batián per aveire una plaça. Aquò o pòdi afortir...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari