Pareis que defendre l’occitan aquò’s defendre lo francés. Per començar ‘questa idèa plan curiosa la trobam subretot pel sicap d’occitanistas que son generalament ciutadans franceses.
 
Una idèa atal passarà pas jamai pel cap d’un occitanista de l’estat espanhòl, ni tanpauc de l’estat italian. Un occitanista d’un d’aqueste dos estats vos dirà pas jamai que defendre l’occitan es tanben defendre l’espanhòl o l’italian. Sabon que tant l’espanhòl coma l’italian son l’afar del monde que las parlan de natura e basta.
 
Los occitanistas culturals de l’estat francés que fan prodèl per aquesta idèa an pas (encara) comprés que França es lo país dels dreits de l’Òme que:
- parla francés,
- sonque francés s’aquò se pòt,
- e qu’aquò cambiarà pas.
 
Los i cal quitar de somiar.
 
Se quauqu’un me demanda çò qu’escrivi o per que escrivi, se o sap pas fau l’innocent e li disi pas qu’escrivi pas en francés. Se vòl veire çò qu’escrivi, li meni un document manescrit o picat. Es aqui qu’ausissi la frasa magica e rituala que tomba tota soleta de las bocas de la persona.
 
“- Escrives pas en francés?”
“- ni tanpauc en espanhòl, en italian o en anglés!” çò ajusti
 
Sentissi en çò del garri l’empacha del cagaire susprés qu’ensaja de demorar cortés en tot gausar pas èsser condescendènt.
 
“- qu’es aquela lenga?” se risca lo meu entreparlaire.
“- es d’occitan e soi un escrivan islandés!” çò respondi.
 
Lo tipe es coma atucat e cerca de comprendre
 
“- escrives en occitan e sès islandés qu’es aquesta galejada que me fas aqui?”
“- es simple! a tot petar l’islandés es parlat per un pauc mai de tres cent milierats de personas sus una iscla torrada e independenta a l’ubac de la mar granda a mitat camin entre Euròpa e America del nòrd. Los que parlan islandés sabon que i a d’autras lengas mas s’enquestionan pas sus la lenga que devon escriure. D’un autre costat l’occitan emai siaguèsse en granda desbranda sociala es parlat per plan mai de monde e lo o la que la parla se cava las cervèlas per saber se deu encara escriure la lenga del país o una de las dels paises que nos tènon. Per ièu l’afar es reglat es per aquò que disi que soi un escrivan islandés.”
 
 
Escrivi en occitan per que ara per ara escriure dins una autra lenga que la que siaguèt istoricament la de tot lo mèu pòble, aquò vòl dire que cresi que i a ges d’avenidor per èla, que la condemni a mòrt.
 
Lo cementèri o desiri per cap de lenga. Simplament renegui l’oferta d’una pala per cavar lo trauc de la nòstra mòrt, que nos fan generosament totas la lengas mai o mens potentas qu’avèm al nòstre entorn.
 
Demandi pas a-n-aqueles que sa lenga de natura es una d’aquelas lengas potentas de se batre ipocritament la colpa per totas las malafachas qu’endurèrem dels sieus.
 
Los i demandi de quitar de nos mespresar. Podèm pas e volèm pas far de literatura occitana en francés o dins una autra lenga, tant coma d’eles dirían de non per far de literatura francesa en alemand, en anglés o que sabi encara?
 
Òc-ben … volèm plan èsser revirat en quauqua lenga que sia! Mas refusam d’escriure dins una lenga que consideram pas coma nòstra, quitament se la sabèm escriure.
 
Se gausavi una metafòra rugbistica diriai qu’escriure en occitan es coma far lo nòstre Hakà. N’i a lo sadol de se desencusar d’existir per que emplegam l’occitan per totes los actes de la vida. Tant per calinhar la femna que nos agrada coma per far volastrejar la veshiga d’un cap a l’autre del prat jogatièr.